Lòng yêu nước và niềm khao khát tự do ở hai bài thơ Nhớ rừng và Khi con tu hú

Ngữ Văn 8 -Cảm nhận – phân tích hay nhất

" Cả hai bài thơ " Nhớ rừng "(Thế Lữ) và" Khi con tu hú "(Tố Hữu) đều thể hiện lòng yêu nước và niềm khao khát tự do cháy bỏng của tầng lớp thanh niên trí thức. Tuy nhiên thái độ đấu tranh cho tự do ở mỗi bài lại hoàn toàn khác nhau" . Em hãy chứng minh

1. Trước CMT8, dân tộc ta chìm trong ách nô lệ của TD Pháp, nhiều thanh niên trí thức có tâm huyết với non sông đất nước đều khao khát tự do. Hai bài thơ "Nhớ rừng" (Thế Lữ), "Khi con tu hú" (Tố Hữu) đều nói lên điều đó.

2, (Chứng minh) a. Cả hai bài thơ đều thể hiện lòng yêu nước và niềm khao khát tự do cháy bỏng

Trước hết, ở bài thơ "Nhớ rừng ", bài thơ mượn lời con hổ trong vườn bách thú để gián tiếp thể hiện một cách kín đáo lòng yêu nước và khao khát tự do của thanh niên trí thức nói riêng và nhân dân Việt Nam nói chung thời kì đó. Con hổ buồn bã, uất hận vì hiện tại tù túng, tầm thường, mất tự do. Vì thế nó nhớ thời oanh liệt, huy hoàng của nó và khát khao trở về, khát khao được tự do. Nó gửi mình theo "giấc mộng ngàn to lớn// Để hồn ta được phảng phất gần ngươi// Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi!"

Qua việc thể hiện tâm sự, nỗi lòng của con hổ trong vườn bách thú, tác giả kín đáo bộc lộ tình yêu nước thiết tha của một thanh niên trí thức. Đồng thời, ta cũng thấy được sự uất hận, khao khát vươn tới cuộc sống tự do của toàn dân tộc.

- Vì yêu nước nên mới thấy hết nỗi tủi cực của cuộc sống nô lệ

Còn ở bài thơ "Khi con tu hú", bài thơ là lời bộc lộ tâm trạng mãnh liệt, sôi nổi của người chiến sĩ bị tù đày. Hoàn cảnh này cũng giống như con hổ trong vườn bách thú, bị tước mất tự do.

Người thanh niên yêu nước tuy thân bị tù đày nhưng tâm hồn vẫn hướng ra ngoài song sắt để cảm nhận bức tranh mùa hè rữc rỡ sắc màu, rộn rã âm thanh, đầy hương vị ngọt ngào. Tình yêu nước và khao khát tự do của người chiến sĩ thể hiện qua bức tranh mùa hè: "Lúa chiêm đương chín, trái cây ngọt dần /Vườn râm dậy tiếng ve ngân / Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào / Trời xanh càng rộng càng cao / Đôi con diều sáo lộn nhào tầng không"

Người chiến sĩ còn khát khao tự do, muốn đạp tan xiềng xích: "Ta nghe hè dậy bên lòng / Mà chân muốn đạp tan phòng hè ôi". Bài thơ cho thấy Tố Hữu là nhà thơ trữ tình - chính trị độc đáo.

b. (Chứng minh thái độ đấu tranh cho tự do khác nhau) Hai bài thơ đều thể hiện lòng yêu nước và nhất là khát vọng tự do cháy bỏng, nhưng thái độ đấu tranh cho tự do lại hoàn toàn khác nhau. Ở bài Nhớ rừng là tiếng nói của một tầng lớp thanh niên có tâm sự yêu nước, đau đớn về thân phận nô lện nhưng chưa tìm được con đường giải thoát đành buông xuôi, bất lực. Còn ở bài Khi con tu hú là tiếng nói của một chiến sĩ cách mạng trẻ tuổi, đại diện cho những thanh niên đã đi theo con đường cứu nước mà cách mạng chỉ ra, biết rõ con đường cứu nước là gian khổ nhưng vẫn kiên quyết theo đuổi. Họ tin ở tương lai chiến thắng của cách mạng, đất nước sẽ độc lập, dân tộc sẽ tự do.

4. (Đánh giá) Hai bài thơ đã góp thêm tiếng nói vào đề tài tình yêu quê hương đất nước cho thơ ca hiện đại Việt Nam, làm phong phú thêm cho đề tài ấy, đồng thời cổ vũ, động viên tinh thần yêu nước cho các thế hệ thanh niên đương thời.

5, Kết bài: Khẳng định lại giá trị của hai bài thơ