Lấy ví dụ làm sáng tỏ sự khác nhau về đối tượng nghiên cứu của các phân môn Lí luận văn học, Lịch sử

Bài tập 1: Lấy ví dụ làm sáng tỏ sự khác nhau về đối tượng nghiên cứu của các phân môn Lí luận văn học, Lịch sử văn học và Phê bình văn học.

Trả lời:

- Lý luận văn học nghiên cứu những quy luật chung của cấu trúc và sự phát triển văn học

Ví dụ: Quan hệ giữa văn học nghệ thuật với đời sống xã hội, quan hệ giữa văn học với các hình thái ý thức xã hội khác..

- Lịch sử văn học, còn gọi là văn học sử lấy đối tượng là nghiên cứu văn học quá khứ, khảo sát nó như một quá trình, hoặc khảo sát một trong số các thời điểm của quá trình đó.

Ví dụ: Các quá trình hình thành và phát triển, cuộc đấu tranh giữa các xu hướng và trường phái, những thành tựu và nhược điểm cũng như kinh nghiệm về mọi mặt trong từng giai đoạn của một nền văn học đã được diễn ra trong quá khứ.

- Phê bình văn học chú ý đến trạng thái hiện tại của văn học đương thời, nó cũng chú ý lý giải văn học quá khứ từ quan điểm những vấn đề xã hội và nghệ thuật hiện thời.

Ví dụ Phê phán xã hội trong các tác phẩm văn học 30-45.

Bài tập 2: Nêu nhận thức của anh/chị về vai trò của tri thức Lí luận văn học đối với hoạt động giảng dạy và nghiên cứu văn học.

Trả lời:

Khái niệm: Lí luận văn học, hiểu một cách đơn giản là bộ môn nghiên cứu văn học ở bình diện khái quát, bao gồm trong đó sự nghiên cứu bản chất của sáng tác văn học, chức năng xã hội - thẩm mỹ của nó, đồng thời xác định phương pháp luận và phương pháp phân tích văn học văn học nhằm tìm ra những quy luật chung nhất về văn học.

Vai trò của tri thức Lí luận văn học đối với hoạt động giảng dạy và nghiên cứu văn học:

- Trong hoạt động giảng dạy và trong nghiên cứu văn học

- Có thể lí giải được sâu hơn bản chất của các hiện tượng văn học như: Nhà văn, tác phẩm, trào lưu văn học..

- Khám phá về các hiện tượng văn học cụ thể qua những hiện tượng cụ thể điển hình nhằm đi đến những sự khái quát trừu tượng, tổng kết ở cấp độ lí thuyết về các vấn đề văn học, tập trung nghiên cứu những đặc điểm chung phản ánh bản chất đặc trưng, qui luật của sự sinh thành, tồn tại, phát triển hay suy tàn của văn chương với tư cách là một hình thái ý thức xã hội đặc thù, một loại hình nghệ thuật tiêu biểu.

- Khái quát lên những thuật ngữ, những luận điểm về các quy luật của văn học.

- Giúp chúng ta trả lời cho các câu hỏi văn học một cách ngắn gọn và cụ thể như: Văn học bắt nguồn từ đâu? Chức năng của văn học? Vì sao lại như

- Ý kiến của Secnưsepxki đóng vai trò chỉ dẫn quan trọng: "Không có lịch sử của đối tượng thì không có lí luận về đối tượng đó, nhưng không có lí luận về đối tượng thì ý niệm về lịch sử của nó cũng không có được, bởi vì ta không có khái niệm về đối tượng ấy, về ý nghĩa, tầm quan trọng và giới hạn của nó".

VD: Phải có khái niệm về thể loại thì mới phân biệt được rõ ràng thể loại này với thể loại kia, phải có khái niệm về cá tính sáng tạo thì mới phân biệt được nhà văn này với nhà văn khác, nhận ra được các hiện tượng văn học thiếu cá tính.