Vua Khải Định là một trong 13 vị vua nhà Nguyễn, ông là vị Hoàng đế thứ 12 trong Lịch sử Việt Nam và cũng là vị vua cuối cùng tự xây dựng Lăng tẩm cho mình (cuối ở đây là về việc xây dựng lăng tẩm, còn vị vua cuối cùng là vua Bảo Đại nhé). Mình sẽ không giới thiệu quá nhiều về vua Khải Định, chỉ tập trung vào giới thiệu lăng Khải Định cho các bạn có thể tìm hiểu nhé. Vị trí lăng: Lăng Khải Định được xây dựng trên ngọn núi Châu Chữ (hay gọi là Châu Ê) thuộc xã Thủy Bằng huyện Hương Thủy tỉnh Thừa Thiên Huế. Khi đến đây thì mình có nghe được về câu chuyện lựa chọn ngọn núi này làm nơi xây dựng lăng, thì câu chuyện đó là khi vua Khải Định tham khảo qua nhiều tấu trình của các quan đại thần thì xác định lựa chọn nơi này làm nơi xây cất. Vị thế mà vua chọn chính là lấy một quả đồi thấp ở phía trước làm tiền án, lấy núi Chóp Vung và Kim Sơn chầu trước mặt làm "Tả thanh long" và "Hữu bạch hổ", có khe Châu Ê chảy từ trái qua phải làm "thủy tụ", gọi là "minh đường". Nhà vua đổi tên núi Châu Chữ - vừa là hậu chẩm, vừa là "mặt bằng" của lăng - thành Ứng Sơn và gọi tên lăng theo tên núi: Ứng Lăng. (Khi nghe câu chuyện này mình có tìm hiểu thì thông tin này trên trung tâm bảo tồn di sản cố đô Huế đã có đề cập). Lăng được xây dựng vào cuối năm 1920 đến năm 1931 thì mới hoàn tất, kéo dài suốt 11 năm ròng rã, hao tốn rất nhiều của cải và tiền bạc nên phải tăng thuế của dân lên (điều này thì đã bị lịch sử lên án khá nhiều nhưng còn tùy vào cách nhìn nhận của mỗi người) Nét độc đáo nhất của lăng nằm ở phần kiến trúc xây dựng. Đây là công trình được xây dựng bởi các kiến trúc sư nổi tiếng trong nước và ngoài nước, vật liệu thì nhập về từ các nước như Pháp, Nhật, Trung Hoa.. Có thể nói, lăng Khải Định là lăng có diện tích tương đối khiêm tốn so với các lăng khác nhưng đây là lăng mà có sự đầu tư quy mô tiêu tốn nhiều của cải vật chất nhất thời bấy giờ. Lăng được xây dựng dựa vào nhiều nét kiến trúc từ Ấn Độ giáo, Phật giáo, Roman.. Điều này chính là sự khẳng định cho việc kết hợp giao thoa Đông - Tây. Cung của vua Khải Định nằm trên vị trí cao nhất và từ mặt đường các bạn phải leo lên 127 bậc thang thì mới lên được tới được. Cung Thiên Định chính là công trình chính và là đặc sắc nhất, tất cả đều được trang trí phù điêu ghép bằng sành sứ và thủy tinh màu (theo mình thấy thì đều được trang trí theo hình của những bộ tranh tứ quý, ngũ phúc, bát bửu.. và đều đặc biệt là có đồ phương Tây như đồng hồ, vợt chơi tennis. Gian giữa của Cung Thiên Định chính là điện Khải Thành, ở giữa điện chính là Bửu tán (theo mình tìm hiểu thì bửu tán theo âm Hán Việt có nghĩa là chiếc ô hay dù quý giá vì bửu là quý còn tán là ô hay dù), bên dưới Bửu tán là pho tượng đồng Khải Định được đúc tại Pháp năm 1920 (có nhiều nguồn thì cho rằng là 1922) theo yêu cầu của nhà vua. Thi hài của nhà Vua được đặt phía dưới bức tượng. Trên trần của cung Thiên Định, bạn sẽ thấy được bức bích họa tên là "Cửu Long Ẩn Vân" (chín con rồng ẩn trong mây) được các nghệ nhân tài ba ghép từ sành sứ và đá hiếm nhập từ Trung Quốc và Nhật Bản. Người chịu trách nhiệm chính trong việc kiến tạo những tuyệt tác nghệ thuật trong lăng Khải Định là nghệ nhân Phan Văn Tánh vẽ bằng chân. Ngoài ra, khi mình đến đây thì theo sự trình bày của các hướng dẫn viên, mặc dù bức tranh đã được vẽ hơn 100 năm nhưng vẫn không hề bị dính mạng nhện, các nhà khoa học vẫn chưa lý giải được, nghệ nhân Phan Văn Tánh đã trộn lẫn vật liệu gì khiến loài nhện không dám tới gần (nhưng quả thật rất mới và không hề có dính bất kì mạng nhện nào chỉ là mình thấy màu hơi nhạt một tí). Các bạn có biết tại sao vẽ bằng chân không? Mình cũng nghe từ các hướng dẫn viên nơi đây chia sẻ thì khi ông Tánh vẽ tranh thì nhà Vua đến và mọi người đều phải bỏ ngay việc mà cúi đầu chào nhà Vua nhưng ông Tánh thì vẫn cứ vẽ. Nhà vua nghĩ rằng ông ta vô lễ và kêu ông ta hỏi tội thì ông Tánh nói rằng "nếu hạ thần bỏ việc này để chào ngài thì hạ thần sợ là không kịp tiến độ mà ngài giao phó", nhà Vua hỏi tiếp "tại sao lại vẽ Rồng bằng chân, nhà ngươi có biết Rồng là sự biểu hiện uy quyền của ta không", ông Tánh trả lời rằng"Sở dĩ hạ thần vẽ bằng chân là vì đây là bức tranh trên trần nhà nếu hạ thần dùng tay thì khoảng cách từ trần đến mắt rất gần sẽ không quan sát được màu sắc đậm nhạt của tranh ạ" . Vua Khải Định quay lại bảo với ông Tánh: "Nếu như Việt Nam này có hai Phan Văn Tánh như nhà ngươi thì ta sẽ chặt đầu nhà ngươi". Như vậy các bạn cũng đã hiểu ông Tánh có tài nghệ như thế nào rồi đấy.. Cho dù vua Khải Định có bị lên án bởi lịch sử dưới nhiều góc độ khác nhau hay không, thì lăng Khải Định đích thực là một công trình có giá trị cả về mặt nghệ thuật lẫn kiến trúc. Nó làm phong phú và đa dạng thêm quần thể lăng tẩm ở Huế như bấy giờ. Năm 1993 Quần thể di tích Cố đô Huế UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới trong đó có hạng mục lăng của vua Khải Định. Thời quan tham quan: Thời gian tham quan lăng Khải Định vào khoảng từ tháng 12 đến tháng 2 là không khí mát mẻ và trong lành nhất vì lúc mình đi là đầu tháng 2 nên mình cảm nhận nó rất mát mẻ và không mưa. Lăng khải Định mở cửa từ 7: 00 đến 18: 00 Giá vé: Người lớn là 100.000/vé/người (khi mình đi năm 2020 là giá vé như vậy nhưng không biết bây giờ có thay đổi giá hay không nữa), còn trẻ em mình tham khảo thấy để là 20.000/vé Nếu đến Huế du lịch dài ngày bạn nên thử một lần đến thăm lăng Khải Định đi mình cam kết rằng với vẻ bề thế ấy và là một công trình xa hoa bật nhất với kiến trúc Đông - Tây kết hợp và nghệ thuật tạo hình đỉnh cao bằng sành sứ.. sẽ đem lại cho các bạn có một trải nghiệm rất thú vị và mở mang thêm nhiều kiến thức mới cũng như chụp được những tấm ảnh nghệ thuật với một phong nền đầy nghệ thuật. Hi vọng những trải nghiệm và chia se của mình sẽ giúp cho các bạn có những kiến thức mới, một điểm đến mới. MD0210_Huế Cảm ơn các bạn đã đọc bài viết của mình.
