Khái quát về Hoàng Sa và Trường Sa 1.1. Khái quát về Biển đông - Biển Đông nằm ở phía đông Việt Nam và Đông Nam Á, rộng khoảng 3.5 triệu km2, tọa lạc từ 30 đến 260 vĩ bắc và từ 1000 đến 1210 kinh đông. Ngoài Việt Nam, còn 9 quốc gia và vùng lãnh thổ khác ở chung quanh là Trung Quốc, Đài Loan, Philippin, Brunay, Malaysia, Xingapo, Thái Lan, Campuchia. Biển Đông gần như khép kín, và là địa bàn chiến lược quan trọng không chỉ đối với các nước trong khu vực mà còn của cả Châu Á – Thái Bình Dương và Châu Mỹ. - Biển Đông là nơi chứa đựng nhiều tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là sinh vật (hải sản) và khoáng sản (dầu khí). Khối lượng đánh bắt cá trong Biển Đông chiếm tới 8% - 9% của cả khối ngư nghiệp toàn cầu. Các nước Trung Quốc, Thái lan, Indonesia, Việt Nam, Philippin là những nước đánh bắt trong Biển Đông đáng kể hơn cả. Biển Đông được coi là 1 trong 5 bồn trũng chứa dầu khí lớn nhất thế giới. Theo đánh giá của Trung Quốc, trữ lượng dầu khí ở Biển Đông có khoảng 213 tỷ thùng, trong đó, quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa có tới 105 tỷ thùng, với sản lượng này, sản lượng khai thác có thể đạt khoảng 18.5 triệu tấn/năm duy trì được trong vòng 15 – 20 năm. - Trong 63 tỉnh thành của nước ta thì có 28 tỉnh thành giáp biển. Bờ biển từ Nam ra Bắc dài hơn 3260 km với khoảng 4000 đảo lớn nhỏ gần bờ và 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Diện tích thuộc Việt Nam ở Biển Đông rộng khoảng 1 triệu km2, tức gấp 3 lần lãnh thổ trên bờ. Có khoảng 16 triệu người sống gần bờ và 20 vạn người sống trên các đảo. Tài nguyên biển của Việt Nam khá phong phú, không chỉ về tài nguyên sinh vật biển mà tài nguyên khoáng sản cũng rất dồi dào, trong đó đáng kể nhất là dầu khí. Các bể trầm tích Cửu Long và Nam Côn Sơn được đánh giá có triển vọng đàu khí lớn nhất, điều kiện khai thác tương đối thuận lợi, với trữ lượng ước tính khoảng 10 tỷ tấn dầu quy đổi. Cùng với dầu khí, trong các bể trầm tích ở thềm lục địa nước ta còn có trữ lượng than rất đáng kể. 1.2. Khái quát về Hoàng Sa và Trường Sa 1.2. 1. Đôi nét về quần đảo Hoàng Sa. - Hoàng Sa có nghĩa tiếng Việt là Cát vàng, hay Bãi cát vàng gồm khoảng 30 đảo nhỏ, đá, bãi nửa nổi nửa chìm, cồn san hô, với tổng diện tích khoảng 10 km2 nằm rải rác trên một vùng biển rộng khoảng 16.000 km2, trong vĩ độ 15045' Bắc đến 17015' Bắc, từ kinh độ 1110 Đông tới 1130 Đông. - Quần đảo chia làm 2 nhóm chính, khoảng cách giữa chúng khoảng 70km: + Nhóm phía Đông (An Vĩnh) có khoảng 12 đảo và một số cồn san hô, đảo lớn nhất là Phú Lâm và Linh Côn (xấp xỉ 1, 5 km2), có cây cối bao quanh. + Nhóm phía Tây (Lưỡi Liềm hay Nguyệt Thiềm) gồm 5 đảo chính, những đảo xếp thành vòng cung như Hoàng Sa (0, 3 km2), Hữu Nhật (0, 32 km2), Quang Hòa (0, 48 km2), Duy Mộng (0, 41 km2), Quang Ảnh (0, 5 km2). - Quần đảo Hoàng Sa nơi gần nhất cách đảo Lý Sơn (Việt Nam) khoảng 120 hải lý, cách cảng Đà Nẵng khoảng 170 hải lý, cách đảo Hải Nam (Trung Quốc) khoảng 156 hải lý. Quần đảo Hoàng Sa theo quy mô hành chính được gọi là huyện đảo Hoàng Sa, thuộc tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng từ năm 1982, và có cấp chính quyền cấp huyện từ năm 1997. Tuy vậy, hiện nay hầu như không có dân cư thường định cư trên các quần đảo này, và trụ sở Ủy ban Nhân dân huyện đảo Hoàng Sa tạm thời đang ở địa chỉ số 132 đường Yên Bái, thành phố Đà Nẵng. - Từ khi Trung Quốc xâm chiếm bằng quân sự toàn bộ quần đảo và nhất là từ năm 1974, khi Trung Quốc dùng vũ lực đánh chiếm phần phía Tây của quần đảo (cụm Nguyệt Thiềm), các hoạt động của Trung Quốc tăng mạnh trên toàn bộ quần đảo. Đảo Phú Lâm là đảo duy nhất có diện tích đủ để trở thành một điểm tựa thích hợp cho các cơ sở hạ tầng tốn kém, đã có 1 sân bay và 1 cảng mở rộng, và 1 cảng nữa cũng được hải quân Trung Quốc xây dựng tại đảo Tri Tôn vào năm 1982. - Hiện nay tình hình leo thang căng thẳng vẫn tiếp tục tăng cao bằng việc tàu hải quân Trung Quốc dùng vũ lực va chạm với tàu ngư dân Việt Nam, cũng như việc Trung Quốc lắp dàn khoan trái phép trong khu vực này. 1.2. 2 Đôi nét về quần đảo Trường Sa - Quần đảo Trường Sa nằm trong khoảng từ vĩ độ 6030' đến 120 Bắc, từ kinh độ 111030 đến 117020' Đông, cách quần đảo Hoàng Sa gần 200 hải lý về phía Nam, bao gồm hàng trăm đảo, đá, bãi nửa nổi nửa chìm (trong đó mới có 148 đảo, đá.. được đặt tên) trải trên vùng biển rộng gấp 10 lần vùng biển của Hoàng Sa (160.000 – 180.000 km2), song tổng diện tích của các đảo nổi cũng chỉ khoảng 10km2. - Đảo lớn nhất trong quần đảo là Ba Bình, rộng khoảng 0, 65 km2. Đảo gần bờ nhất là đảo Trường Sa cách Hòn Hải (thuộc quần đảo Phú Quý) khoảng 210 hải lý, cách vịnh Cam Ranh (Khánh Hòa) khoảng 250 hải lý, cách đảo Hải Nam (Trung Quốc) trên 520 hải lý. Các đảo khác có diện tích nhỏ, chỉ khoảng 0, 3 – 0, 4 km2. - Quần đảo Trường Sa chia thành 8 cụm: Song Tử, Thị Tứ, Loai Ta, Nam Yết, Sinh Tồn, Trường Sa, Thám Hiểm, Bình Nguyên. Cụm đảo rộng nhất là Nam Yết gồm nhiều đảo, đá, bãi ngầm, xếp liền nhau thành một vành đai bao quanh vùng biển nông trên dưới 10 mét. - Trường Sa là quần đảo san hô xa bờ, hình thành trên 3 kiểu rạn san hô: Kiểu rạn san hô khép kín, kiểu rạn san hô hở và kiểu rạn san hô hồ đại dương. - Trường Sa rất nhiều tài nguyên thiên nhiên: Hơn 10.000 loài sinh vật sinh sống với khoảng 329 loại san hô khác nhau, và hơn hết là tiềm năng dầu mỏ-khí đốt được xếp vào danh sách bốn vùng ước tính có trữ lượng dầu khí lớn nhất thế giới. Theo nguồn Trung Quốc, vùng quần đảo Trường Sa có trữ lượng 25 tỷ m3 khí và 105 tỷ thùng dầu. - Về mặt hành chính, huyện đảo Trường Sa được thành lập từ năm 1982, hiện nay thuộc tỉnh Khánh Hòa. Thị trấn Trường Sa, và hai xã Song Tử Tây và Sinh Tồn cũng đã được thành lập và đi vào hoạt động với khoảng 195 cư dân ngoài số lượng nhân viên quân sự, chiến sĩ (theo thống kê năm 2009). - Trường Sa còn phức tạp hơn vì nằm trong khu vực tranh chấp không chỉ với Trung Quốc mà còn với các nước khác là Đài Loan, Malaysia và Philippines.
