Cảm ứng là gì? Cảm ứng là những phản ứng của sinh vật tiếp nhận và đáp lại những kích thích từ môi trường. Cảm ứng ở động vật là gì? Cảm ứng ở động vật là phản ứng của động vật trả lời lại các kích thích từ môi trường sống để tồn tại và phát triển. Cảm ứng ở động vật nhanh hơn, đa dạng hơn các phản ứng ở thực vật. Ví dụ: Phản ứng rụt tay lại khi chạm vào những chiếc gai nhọn.. Cung phản xạ là gì? Phản xạ là những phản ứng của cơ thể trả lời kích thích của môi trường dưới sự điều khiển của hệ thần kinh Phản xạ được thực hiện nhờ cung phản xạ Cung phản xạ là con đường mà xung thần kinh truyền từ cơ quan thụ cảm (da) trung ương thần kinh đến cơ quan phản ứng (cơ, tuyến) Cung phản xạ gồm các bộ phận sau: - Bộ phận tiếp nhận kích thích - Đường dẫn truyền vào (đường cảm giác) - Bộ phận phân tích thông tin để quyết định hình thức và mức độ của phản ứng đáp lại kích thích của môi trường (thần kinh trung ương) - Bộ phận thực hiện phản ứng (cơ, tuyến) - Đường dẫn truyền ra (đường vận động) Hình thức và mức độ hay tính chính xác của phản ứng ở các loài động vật là khác nhau, phụ thuộc vào mức độ tổ chức thần kinh của chúng. Động vật đáp lại kích thích từ môi trường như thế nào? - Động vật chưa có tổ chức thần kinh: Những loài chưa có tổ chức thần kinh; chúng phản ứng lại các kích thích từ môi trường bằng chuyển động của cả cơ thể, hoặc sự co rút các chất nguyên sinh. Vì chưa có tổ chức thần kinh nên những phản ứng của động vật đơn bào được coi là phản xạ - Động vật có tổ chức thần kinh: Các hình thức cảm ứng là các phản xạ + Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới: Có ở các động vật có cơ thể đối xứng tỏa tròn, thuộc ngành ruột khoang. Các tế bào thần kinh nằm rải rác trong cơ thể liên hệ với nhau qua các sợi thần kinh. Các sợi thần kinh liên hệ với tế bào mô cơ, tạo thành mạng lưới thần kinh. Khi bị kích thích, thông tin được truyền về mạng lưới thần kinh và sau đó đến các tế bào mô, cơ Vì tế bào thần kinh nằm rải rác trong cơ thể nên khi tiếp nhận kích thích tại 1 điểm nào đó trên cơ thể, động vật sẽ co toàn bộ cơ thể để tránh kích thích, và tiêu tốn rất nhiều năng lượng + Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch: Có ở các động vật có cơ thể đối xứng 2 bên thuộc ngành giun dẹp, giun tròn, chân khớp. Các tế bào thần kinh tập trung thành các hạch thần kinh. Các hạch thần kinh nối với nhau bởi các dây thần kinh và tạo thành chuỗi hạc thần kinh nàm dọc chiều dài cơ thể, nên khả năng phối hợp hoạt động giữa chúng được tăng cường, số lượng tế bào thần kinh tăng lên Hạch não thường lớn hơn các hạch khác, mỗi hạch điều khiển hoạt động của 1 vùng cơ thể. Khi bị kích thích động vật phản ứng chính xác hơn, ít tiêu tốn năng lượng hơn động vật có hệ thần kinh dạng lưới + Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng ống: Gặp ở những động vật có xương sống, như cá, lưỡng cư, bò sát, chim, thú Hệ thần kinh dạng ống được chia thành các vùng rõ rệt: Thần kinh trung ương và thần kinh ngoại biên. Số lượng tế bào thần kinh ngày càng tăng, sự liên kết và phối hợp hoạt động của tế bào thần kinh ngày càng phức tạp và hoàn thiện, các phản xạ ở nhóm động vật ngày cáng đa dạng, chính xác, hiệu quả Các phản ứng có thể đơn giản nhưng có thể rất phức tạp, có thể là những phản ứng không điêu kiện hoặc những phản ứng có điều kiện, số lượng các phản xạ ngày càng tăng, giúp cho sự thích nghi của động vật với môi trường ngày càng tốt hơn
