HOÀNG LÊ NHẤT THỐNG CHÍ (Hồi thứ 14 – Ngô gia văn phái) 1. Tác giả Ngô gia văn phái: Một nhóm tác giả thuộc dòng học Ngô Thì, ở làng Tả Thanh Oai, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội), trong đó hai tác giả chính là Ngô Thì Chí (1753-1788), làm quan thời Lê Chiêu Thống và Ngô Thì Du (1772-1840), làm quan dưới triều nhà Nguyễn. 2. Xuất xứ - Hoàng Lê Nhất Thống Chí là tác phẩm viết bằng chữ Hán, ghi chép về sự thống nhất của vương triều nhà Lê vào thời điểm Tây Sơn diệt Trịnh, trả lại Bắc Hà cho vua Lê và giai đoạn lịch sử đầy biến động từ cuối thế kỷ XVIII đến những năm đầu thế kỷ XIX. - Cuốn tiểu thuyết có tất cả 17 hồi, đoạn trích trong sách giáo khoa thuộc hồi thứ 14, viết về sự kiện vua Quang Trung đại phá quân Thanh. 3. Thể loại: Tiểu thuyết lịch sử 4. Nội dung a) Hình ảnh người anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ và đoàn quân Tây Sơn * Hình ảnh người anh hùng Nguyễn Huệ - Con người mạnh mẽ, hành động một cách xông xáo, nhanh gọn, có chủ đích và rất quả quyết. - Trí tuệ sáng suốt, nhạy bén. - Ý chí quyết thắng và tầm nhìn chiến lược. - Người anh hùng tài ba, dụng binh như thần. - Hình ảnh lẫm liệt trong chiến trận. * Hình ảnh đoàn quân Tây Sơn - Kỉ luật cao. - Tinh nhuệ, dũng mãnh trong chiến đấu, b) Hình ảnh Tôn Sĩ Nghị và quân giặc *Hình ảnh Tôn Sĩ Nghị - Lấy cớ cầu viện của Lê Chiêu Thống, kéo quân sang với ý đồ thôn tính nước ta. - Là tên tướng bất tài, hèn nhát. * Hình ảnh quân giặc - Đoàn quân vô kỉ luật. - Ỷ thế không phòng bị. - Tương quan lực lượng gấp nhiều lần nhưng chiến đấu yếu ớt, chủ trương chạy trước, chủ tướng chạy trước, quân lính bỏ chạy theo. c) Số phận thảm hại của vua tôi Lê Chiêu Thống phản nước, hại dân - Vì lợi ích riêng mà cầu viện ngoại bang, cõng rắn cắn gà nhà. - Lê Chiêu Thống, ông vua hữu danh vô thực, bạc nhược; vua tôi dựa dẫm hoàn toàn vào quân giặc. - Kết cục thảm hại. 5. Nghệ thuật tiêu biểu - Lựa chọn trình tự kể theo diễn biến các sự kiện lịch sử. - Khắc họa nhân vật bằng ngôn ngữ kể, tả chân thật, sinh động. - Giọng trần thuật thể hiện thái độ của các tác giả với vương triều nhà Lê, với chiến thắng của dân tộc và với bọn cướp nước.
