Lịch sử Đại Việt có ai còn quên? Hơn ngàn năm văn hiến ấy, có ai nhớ chăng? Đại Việt ta khi xưa là thời phong kiến phồn thịnh, bao lần giặc ngoài, giặc trong đều phải rút lui. Thay đổi từng triều này đến triều khác. Bao nhiêu phản thần tặc tử bị đem ra bêu giễu đến tận ngày nay. Chắc ai vẫn còn nhớ, có một bà hoàng nhà Lý lại đi giúp nhà Trần - triều đình sau thời Lý có vị hoàng đế đầu tiên Trần Thái Tông tên thật Trần Cảnh - xuất thân nghề chài cá biển khơi. Đó không ai hết là vị Linh từ Quốc Mẫu - tên Trần Thị Ngừ người đời gọi Trần Thị Dung. Năm sinh chưa rõ, năm mất 1259. Xuất thân chài lưới, là một bá tánh bình thường tại xã Hòa Ấp (Nam Định, Thái Bình ngày nay). Con gái Trần Lý, em gái Trần Thừa, Trần Tự Khánh (cả ba đều tham gia vào công cuộc nhà Trần và nhà Lý). Trần Thị Ngừ xuất thân gia cảnh tầm thường sao có thể là hoàng hậu của Lý Huệ Tông? Khi xưa, loạn Quách Bốc xảy ra đời Lý Cao Tông khiến hoàng thái tử tại vị là lý Huệ Tông chạy về xã Hòa Ấp gặp Trần Thị Ngừ đem lòng yêu mến, sau này khi được lập thái tử bèn rước bà về cung phong thái tử phi. Đến năm 1211, được sắc phong Nguyên Phi. Hình minh họa Sau đó, phong ba nổi lên. Tháng 7 âm lịch cùng năm, Lý Huệ Tông nghe họ Đoàn gièm pha Trần Tự Khánh muốn phế lập thêm việc sợ ngoại thích bên nhà ngoại Trần Tự Khánh lớn mạnh và nhà họ Đàm bên mẹ định dựa vào nhà họ Đàm mà giáng Trần Nguyên Phi xuống làm Ngự nữ. Hoàng loạt biến cỗ lớn xảy đến. Năm 1216, Trần Tự Khánh Chiếm đánh Đinh Khả, Bùi Đô ở Đại Hoàng, năm lần bảy lượt khiến vua Lý Huệ Tông chuyển đi nơi khác. Khi đó thị được phong Thuận Trinh phu nhân. An Toàn hoàng hậu (mẹ đẻ Lý Huệ Tông) từ đó vẫn luôn coi Trần Thị Dung là cái gai trong mắt, coi là phản tặc cấu kết nhà Trần hại nhà Lý ta. Có lần còn kêu thị tự sát, bắt vua Lý Huệ Tông giáng tội, bỏ thuốc vào bửa ăn nhưng Lý Huệ Tông không nghe, vẫn luôn yêu thương bà. Sau đó, bà sinh cho Lý Huệ Tông hai nàng công chúa là Thuận Thiên và Chiêu Thánh, sắc phong hoàng hậu. Đến khi nhà Lý đã suy kiệt dần rồi, thì Trần Thủ Độ đưa Lý Chiêu Thánh lên ngôi hoàng thái nữ rồi hoàng đế tự Chiêu Hoàng hoàng đế. Lẽ Trần Thị Dung được gọi là hoàng thái hậu hoặc thái thượng hoàng hậu nhưng đơn giản chỉ là cái gọi Quốc mẫu - mẹ hoàng đế. Hình minh họa Linh Từ quốc Mẫu. Nguồn phim Thái sư Trần Thủ Độ Năm 1225, nhà Trần lên ngôi. Con gái bà Chiêu Hoàng giáng hoàng hậu còn bà thì giáng Thiên Cực công chúa. Bà bấy giờ là em ruột thái thượng hoàng (Trần Thừa cha Trần Cảnh) và là cô ruột hoàng thượng, mẹ đẻ hoàng hậu. Không nỡ gọi cô là công chúa, Vua Trần Thái Tông gọi quốc mẫu và cho chế nghi trượng, kiệu xa như của hoàng hậu. Sau đó bà tái giá lấy thái sư Trần Thủ Độ làm chồng. Trong đời bà xuất hiện ba người đàn ông là Phùng Tá Chu, Lý Huệ Tông và rồi là Trần Thủ Độ. Người đời coi bà là kẻ thất tiết, phản loạn cướp ngôi. Bà còn đưa ý với Trần Thủ Độ lập Thừa Thiên con gái cả của mình lên ngôi hoàng hậu phế truất, cướp chồng (em rể) của em gái ruột của mình Chiêu Hoàng. Thật oái ăm thay! Đọc đến đây thì vị Linh Từ quốc Mẫu này thật chẳng ra sao hết cả nhỉ? Nhưng không, bà có công lao rất lớn trong lịch sử nước ta đấy! Trong cuộc chiến Mông Cổ năm 1227, tướng Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy Hoàng đế và quân dân Trần đi đánh giặc thì trong thành bà đã thực hiện kế sách "vườn không nhà trống" một cách vẹn toàn, bảo vệ các vương tôn, quý tộc chua đáo. Còn hơn hết bà đã cho khám xét tất cả các thuyền chài các nhà chứa giấu binh khi đem dùng vào việc binh. Vì vậy, không công lao cũng có khổ lao. Người đời tại tỉnh Thái Bình ai ai mà không biết đến bà một vị Linh Từ quốc mẫu có công rất lớn trong bước đầu tiên của sự nghiệp nhà Trần. Thế nên, nếu ai nghe mọi người nói rằng Trần Thi Dung thất tiết phản bội chồng, nhà Lý cấu kết người ngoài lập nên nhà Trần thì đó là sai. Vì hết triều này thì sẽ có người khác thay thế, chuyện đó không thể đổi. Tình thế tiến thoái lưỡng nan, bà ắt phải làm thế thôi! Hãy kính trọng bà như những người có công lao khác vì bà đáng được sự ngưỡng mộ ấy!
