Hoa cúc xanh Hoa cúc xanh có hay là không có? Trong đầm lầy tuổi nhỏ của anh xưa Một dòng sông lặng chảy từ xa Thung lũng vắng sương bay đầy cửa sổ Hoa cúc xanh có hay là không có Một ngôi trường bé nhỏ cuối ngàn xa Mơ ước của người hay mơ ước của hoa Mà tươi mát mà dịu dàng đến thế Cỏ mới mọc con chim rừng thơ bé Nước trong ngần thầm thì với ngàn lau Trái tim ta như nắng thuở ban đầu Chưa chút gợn một lần cay đắng Trên thềm cũ mùa thu vàng gió nắng Đời yên bình chưa có những chia xa Khắp mặt đầm xanh biếc một màu hoa Hương thơm ngát cả một vùng xứ sở Những cô gái da mịn màng như lụa Những chàng trai đang độ tuổi hai mươi Người yêu người, yêu hoa cỏ đất đai Những câu chuyện xoay quanh mùa hái quả.. Hoa cúc xanh có hay là không có Tháng năm nào ấp ủ thuở ngây thơ Có hay không thung lũng của ngày xưa Anh đã ở và em thường tới đó Châu chấu xanh, chuồn chuồn kim thắm đỏ Những ngả đường phơ phất gió heo may Cả một vùng vương quốc tuổi thơ ngây Bao mơ ước mượt mà như lá cỏ.. Anh đã nghĩ chắc là hoa đã có Mọc xanh đầy thung lũng của ta xưa. Xuân Quỳnh Lời bình: Hoa cúc xanh, ký ức tuổi thơ của đời người, trẻ thơ quen thuộc với ngôi trường, với những buổi rong ruổi cùng đám chuồn chuồn, và con châu chấu, lại với tháng ngày ngoài ao đầm bẻ bông hoa dại, có khi bì bõm tập bơi dưới nước, rồi có lúc lại chặn đánh bắt con cá con tôm, cuộc sống biến đổi, đời người cũng cuốn theo. Với Hoa cúc xanh, Xuân Quỳnh đã đưa ta vào xứ sở cổ tích, xứ sở thần tiên: "Châu chấu xanh, chuồn chuồn kim thắm đỏ", "Nước trong ngần thầm thì với ngàn lau". Ở đó, từ chim chóc đến cỏ hoa, từ vạt nắng mùa thu đến những cô gái, từ người đến vật, tất cả đều thanh khiết, mượt mà, tinh khôi như "thuở ban đầu chưa chút gợn một lần cay đắng". Tôi đã đọc bài thơ ấy khi chưa đầy mười ba tuổi. Tuổi thơ tôi chỉ thấy quanh mình những loài hoa dân dã, quen thuộc nhưng sặc sỡ màu vàng, đỏ hay hồng, tím. Nên nhan đề bài thơ lúc ấy với tôi là cả một sự thú vị. Bây giờ thì hoa cúc xanh trong thơ Xuân Quỳnh đã bày bán nhiều ở chợ, và mỗi lần nhìn hoa, tôi lại nhớ Xuân Quỳnh. Cảm ơn tác giả đã đưa vào thơ một vương quốc diệu kì, đã hình thành và nuôi dưỡng ở tôi những cảm xúc đẹp đến bây giờ.
