GỢI Ý SOẠN BÀI "CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA" CỦA NGUYỄN MINH CHÂU I. Giới thiệu chung. 1. Tác giả: Nguyễn Minh Châu (1930-1989) - Quê ở Nghệ An. - Ông được coi là một trong những cây bút tiên phong của văn học Việt Nam trong thời kì đổi mới. - Tác phẩm chính: + Tiểu thuyết: Cửa sông (1967) ; Dấu chân người lính (1972) ; Miền Cháy (1977).. + Tập truyện ngắn: Những vùng trời khác nhau (1970) ; Bến quê (1985).. - 2000, ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật 2. Tác phẩm. - Là truyện ngắn in đậm phong cách tự sự- triết lý của Nguyễn Tuân. - Hoàn cảnh sáng tác: Truyện kể lại chuyến đi thực tế của một nghệ sĩ nhiếp ảnh và những chiêm nghiệm sâu sắc của ông về nghệ thuật và cuộc đời. - Nội dung: Mang đến một bài học đúng đắn về cách nhìn nhận cuộc sống và con người: Một cách nhìn đa diện, đa chiều, phát hiện ra bản chất thật đằng sau vẻ đẹp bên ngoài của hiện tượng. - Tóm tắt: · Phùng là một nhiếp ảnh gia đến vùng biển này để bổ sung ảnh và anh đã phát hiện ra một cảnh "đắt trời cho", đồng thời giúp anh hiểu ra sự thật cuộc đời đằng sau câu chuyện của bức ảnh ấy. · Anh thấy có một đôi vợ chồng, người đàn ông thì hung hăng, dữ tợn: Ngược lại người đàn bà thì luôn giữ tâm thế để hứng trọn cơn giận dữ của lão chồng vũ phu kia. Lão ta rút thắt lưng, mặt đỏ bừng và vừa đánh vừa chửi người đàn bà đáng thương kia. Bà ta không hề phản kháng, kêu ca, bỏ trốn cũng không, bà cam chịu, coi đó là lẽ thường tình, một chuyện bình thường. · Phùng vứt chiếc máy ảnh xuống, lao tới, thằng Phác cũng vậy như mũi tên đang nhắm đích, xông tới giằng lấy chiếc thắt lưng trên tay cha mình, nó bị cha nó tát cho bạt tai, người đàn bà đáng thương kia giờ đây mới cầu xin, nài nỉ tha cho con mình. Lão đàn ông trở về thuyền, bà cũng nhanh chóng đưng dậy chạy theo đó mà rời đi. · Ba ngày sau, Phùng lại chứng kiến cảnh người đàn ông đánh vợ và chị gái đang tước con dăm gao trên tay thằng Phác, Phùng xông ra thì bị lão ta đánh bị thương và được đưa lên trạm y tế của tòa án huyện. · Ở tòa án huyện, đây là lần thứ hai người đàn bà tới đây. Lúc đầu bà sợ, co rúm người lại, ngồi sát mép ghế, lủi thủi một góc. Vái lia lịa xịn quý tòa thà bỏ tù bà chứ đừng bắt bà bỏ chồng, lúc giải thích lí do không muốn li hôn người chồng thì bà trở nên sâu sắc và bình tĩnh vô cùng. Phùng và Chánh án Đẩu ngạc nhiên. Bà nói ra hai lí do: Trên thuyền phải có một người đàn ông để chèo chống lúc phong ba, đặc biệt người đàn bà nơi đây phải sống vì con, không thể sống vì bản thân. Ø Sau câu chuyện, Phùng và chánh án Đẩu đều có một bài học cuộc sống mới, chiêm nghiệm ra một kinh nghiệm để đời, không thể nhìn nhận vấn đề đơn giản một hướng mà phải nhìn theo nhiều chiều. Ø Sau đó, bức ảnh ấy được trưởng phòng Phùng rất bằng lòng và được treo ở nhiều nơi. Mỗi lần nhìn, anh đều cảm nhận được khung cảnh và câu chuyện của người đàn bà ấy. II. Đọc tìm hiểu chi tiết. Câu 1: Cảm nhận của Phùng trước vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa: - Một cảnh đắt trời cho, như một bức tranh mực tàu của danh họa thời cổ. - Một vẻ đẹp thực đơn giản và toàn bích È Bối rối, trái tim như có gì đó bóp thắt lại. - Tưởng như khám phá ra được cái chân lí của sự hoàn thiện, cái khoảnh khắc trong ngần ấy cái tâm hồn. Câu 2: Thái độ của Phùng trước cảnh diễn ra trước mắt ở gia đình hàng chài: - Khi chứng kiến người đàn bà bị đánh mà vẫn cam chịu, không kêu than, không chống trả, không chạy trốn, dường như bà coi đó là chuyện bình thường trong cuộc sống của mình. ð Phùng ngạc nhiên, há hốc mồm, vứt chiếc máy ảnh- một thứ quý giá của một nhiếp ảnh gia, một người bạn thân, vậy mà anh lại vứt để chạy tới, đó là hành động quá bất ngờ và nổi bật lòng trắc ẩn của một người nghệ sĩ. - Phùng ngjac nhiên trước sứcmạnh của thằng Phác, nó giật lấy chiếc thắt lưng của cha mình, người đàn bà thì đã sớm mếu mào van xin chồng tha cho con mình. ð Tất cả Phùng đều chứng kiến hết, anh đi từ ngạc nhiên này tới ngạc nhiên khác. - Ba ngày sau, Phùng lại thấy lão đàn ông ất đánh người đàn bà và người chị gái đang tước con dao găm trên tay Phác, anh không chịu nổi liền lao tới nhưng lại bị lão ta đánh trả, bị thương. È Nếu lần phát hiện thứ nhất của anh là một bức tranh toàn bích thì lần thứ hai lại là một câu chuyện cuộc sống ở một hướng khác so với cách anh nghĩ, một cuộc sống của người phụ nữ hàng chài. Câu 3: Câu chuyện người đàn bà ở tòa án huyện nói lên: - Lòng yêu thương của một người mẹ, hi sinh cả cuộc đời đau khổ để con có thể lớn lên. - Cuộc sống phải nhìn theo nhiều mặt chứ không thể nghĩ một chiều, áp đặt nó lên câu chuyện của người khác. Câu 4: - Người đàn bà vùng biển: + Xấu xí, rỗ mặt + "người đàn bà" cách gọi chung cho tất cả người phụ nữ hàng chài nơi đây. + sự cam chịu, hi sinh để cho những đứa con được lớn lên trọn vẹn + sâu săc ở khía cạnh cuộc sống của mình. + yêu thương con. + nếu là chúng ta, có lẽ sẽ buông bỏ để giải thoát cho mình nhưng nếu đặt vào hoàn cảnh ấy chúng ta mới thấy nó không hề đơn giản như vậy. - > Phải nhìn nhiều góc độ, không thể áp đặt suy nghĩ của mình vào câu chuyện người khác, học cách lắng nghe họ. - Lão đàn ông độc ác: + Vì hoàn cảnh nghèo khổ khiến tâm lý lý lão bị áp lực nên dẫn đến tình trạng ức chế và lão chọn cách giải tỏa lên vợ mình. + Đáng ghét nhiều hơn đáng thương. - Chị em Phác: + Người chị: Thương mẹ nhưng bất lực trước những trận đòn của người cha nhưng suy nghĩ vô cùng thấu đáo và kịp ngăn cản người em làm chuyện dại dột. + Phác: Thương mẹ, luôn tìm cách bảo vệ mẹ nhưng vẫn trẻ con, suy nghĩ không thông và không chín chắn. - Phùng: + Tinh tế và giàu lòng trắc ẩn nhưng vẫn nghĩ đơn giản, một phía + sau câu chuyện anh học được một bài học mới về cuộc đời mỗi Câu 5: Cách xây dựng cốt truyện độc đáo vì: - Đơn giản, tự nhiên, tình huống bất ngờ, cuốn hút người đọc. - Làm nổi bật chủ đề của tác phẩm. Câu 6: - Ngôn ngữ người kể linh hoạt và sáng tạo. - Ngôn ngữ của nhân vật phù hợp với tính cách từng người. Lưu ý: Bìa viết trên đây là mình dựa vào sách giáo khoa, đồng thời dựa vào những gì mình được học, tìm hiểu được và cảm nhận bằng chính lòng mình nên hãy đón nhận bằng cách thoải mái nhé! Cảm ơn các bạn!