Bài viết này dựa trên quan điểm cá nhân của bản thân mình. Edit truyện có khó không? Không, câu trả lời của mình là không. Edit truyện theo cách cảm nhận của mình, đó là việc bạn sắp xếp, chọn lọc các từ ngữ có sẵn để tạo thành một câu văn CÓ NGHĨA và ĐỌC ĐƯỢC. Edit từ đâu? Có 2 nguồn để bạn có thể edit truyện, một là edit từ bản convert, hai là edit trực tiếp từ bản raw của truyện. Raw là gì? Raw hiểu đơn giản là truyện gốc tiếng Trung, tiếng Hàn hay ngôn ngữ nào đó khác. Ví dụ: 不要太乖, 不想做的事可以拒绝, 做不到的事不用勉强, 不喜欢的话假装没听见, 你的人生不是用来讨好别人, 而是善待自己. Convert là gì? Là bản chuyển ngữ sang tiếng Việt của cái Raw bên trên. Và đương nhiên, các từ tiếng Trung hay tiếng Anh hay tiếng gì đó khác cũng đều là từ đa nghĩa nếu dịch sang tiếng Việt. Vì vậy bản Convert chỉ là khái quát sơ lược nhất về bộ Raw đó, có các từ ngữ sẽ bị chuyển không đầy đủ, không đúng ngữ cảnh.. Ví dụ: Không muốn quá nghe lời, không chuyện muốn làm có thể cự tuyệt, làm không được sự tình không dùng miễn cưỡng, không thích mà nói làm giả không nghe thấy, nhân sinh của ngươi không là dùng để nịnh nọt người khác, mà là đối xử tử tế bản thân. Convert có thể lấy được từ các công cụ hỗ trợ convert truyện. Vì dụ: Tiếng Anh chỉ có từ "you" ám chỉ đối phương đang xuất hiện trong câu nói, có thể là một hội thoại. Nhưng sang tiếng Việt bạn có thể dịch từ "you" thành rất nhiều từ như: Mày, nó, thằng kia, hắn.. tùy theo NGỮ CẢNH VÀ CẢM XÚC của tình huống. Các công cụ hỗ trợ convert thường sẽ không đọc được các tình huống này, nó sẽ chỉ đưa ra bản dịch chung nhất cho từ ngữ, hay nói cách khác là 80% sẽ chuyển ngữ theo dạng word by word - từng chữ một. Công việc edit là cách bạn chọn lọc từ ngữ và áp nó vào ngữ cảnh của đoạn truyện cho phù hợp, ví dụ như đang câĩ nhau thì phải xưng hô là "mày - tao", nói chuyện xã giao thì "tôi - cậu".. trong bối cảnh hiện đại thì xưng "anh - em", cổ đại thì "huynh - muội".. vân vân.. - > Tối kỵ nhất trong truyện edit đó chính là sai cách xưng hô nhân vật trong bối cảnh cụ thể. Tiếp theo là bạn phải sắp xếp là chính sửa câu văn thành phẩm để khi đọc lên nó được gãy gọn, mượt mà nhất có thể và HIỂU ĐƯỢC bởi đa số độc giả. Ví dụ: Từ bản Raw và convert bên trên. Raw: 你的人生不是用来讨好别人, 而是善待自己. Convert: nhân sinh của ngươi không là dùng để nịnh nọt người khác, mà là đối xử tử tế bản thân, Dịch: Cuộc sống của bạn không phải để làm hài lòng những người khác, mà là để đối xử tử tế với chính mình . (Nguồn: Alex Tran - Quản lý XXG) Đọc bản Convert và bản dịch phía dưới, bạn thấy sự khác nhau đáng kể chứ? Các phần mình đã in đậm. Nhân sinh của ngươi (mập mờ, chưa rõ nghĩa, cách truyền tải còn khô cứng) -> Cuộc sống của bạn (đã rõ nghĩa hơn, diễn đạt mượt hơn, cách truyền tải tốt hơn) 讨好 có hai nghĩa là nịnh nọt và (làm) hài lòng . Ở đây phải dùng với nghĩa thứ hai. Tóm lại là gì? Việc bạn đang chuyển ngữ, sắp xếp từ và thay thế, chọn lọc từ chính là công việc Edit cơ bản. Thế không biết tiếng Trung thì edit kiểu gì? Trả lời: Dùng bản Convert. Bản Convert ở thời điểm hiện tại đã được hỗ trợ thuần Việt rất nhiều, không còn quá cứng và khó hiểu như thời điểm mới bắt đầu xuất hiện xu hướng đọc Truyện trung như trước đây. Nghĩa là với bản Convert bạn đã nắm được khoảng 70 - 80% ý chính của đoạn truyện đó rồi. Phần còn lại chỉ là cách bạn thể hiện, sắp xếp và bổ sung sao cho nó HỢP LÝ và HIỂU ĐƯỢC là xong. Chưa có kinh nghiệm edit thì có làm đươc không? Có công việc nào bạn sinh ra đã biết làm luôn không? Hay là bạn đang làm theo bản năng? Edit truyện cũng là một công việc, và muốn có kinh nghiệm làm việc thì bạn phải làm thực tế, bạn PHẢI LÀM thì bạn mới có được KINH NGHIỆM. Thế nên đừng ngại ngùng gì khi nghĩ rằng bản thân không có kinh nghiệm về lĩnh vực này, bản thân mình cũng từng là một người không biết tý gì về các khải niệm như edit, dịch, convert, quick translator.. Và mình phải đi tìm hiểu, rồi tập tành edit để cho ra những mẩu truyện đầu tiên :) Và kinh nghiệm cũng phải từ đó mình mới rút ra được. Edit thô quá, cứng quá, còn bị lậm convert thì sao? Thì bạn edit càng nhiều càng dễ lên tay, kết hợp với việc đọc thêm sách báo, học hỏi cách trình bày và diễn giải của các tác giả Việt để mở rộng vốn từ. Muốn edit hay, bạn cần có một nguồn vốn từ rộng để linh hoạt thay đổi và sử dụng trong văn bản. Thế lấy raw, convert ở đâu? Trên mạng có rất nhiều. Raw thì có thể lên các kênh chính thống, nhưng nếu như bạn không có tài khoản, không đăng ký tài khoản trả phí để đọc truyện, hoặc đơn giản vẫn còn ngại chưa dám bắt đầu thử sức thì sao? Các bạn có thể tìm đến raw lậu được các web lậu leak ra :) Tương tự như vậy với convert, bạn có thể tìm bản convert sẵn trên mạng, nhắn xin với converter rằng bạn muốn lấy bản convert đó để làm truyện edit. Hoặc là bạn copy raw về rồi tự convert bằng các công cụ chuyển ngữ. ĐẠO ĐỨC NGHỀ NGHIỆP KHI EDIT TRUYỆN Trước tiên, bạn cần phải xác định được, mình làm truyện edit với mục đích gì. Nếu bạn coi đó là một công việc KIẾM TIỀN: Đi làm thuê cho các nhóm edit, nhận việc -> edit truyện -> trả chương -> Nhận tiền. Đã đi làm thuê thì phải chịu áp lực từ người quản lý, và phải có trách nhiệm với nhiệm vụ được giao. Nếu bạn coi đó là một công việc cũng KIẾM TIỀN nhưng muốn làm chủ bản thân, không muốn phải dưới trướng của ai hết: Theo hình thức kinh doanh, hãy MUA BẢN QUYỀN truyện của tác giả, sau đó bạn edit, dịch, và cuối cùng là BÁN TRUYỆN THÀNH PHẨM cho độc giả và thu tiền. Nếu bạn coi đó là một hoạt động GIẢI TRÍ: Đăng truyện đã làm lên facebook, các hội nhóm, trang cá nhân, các diễn đàn.. phi lợi nhuận, không thu phí, không nhận donate. Trong 3 mục đích kể trên, làm truyện để giải trí là cách dễ nhất, không quá nhiều áp lực, bù lại thì đúng như mục đích nó hướng tới, ngoài việc giải trí và thu hút được lượng độc giả của truyện, bạn không thu lại được lợi nhuận về kinh tế. Nói thô ra thì bạn đang bỏ thời gian, công sức và thậm chí là tiền bạc của mình ra để làm truyện đó. Vì vậy, rất hiếm có người sẵn sàng làm việc này 100% mà thường thì họ sẽ phải kiếm thêm chút thu nhập từ độc giả của họ bằng các cách khác nhau (không nhất thiết là trực tiếp thu phí truyện). Nghĩa là mục số 3 sẽ "đá ngang" chút chút sang mục số 2 nhưng sẽ không có vụ BẢN QUYỀN. Tất nhiên, không phải ai cũng đủ sức mua bản quyền truyện về để làm, nhất là các bạn mới tập làm thì càng không thể. Với cả, chắc gì bạn đã đủ tiền hoặc bạn dám bỏ một số tiền lớn ra để mua đứt bản quyền về dịch nếu như bạn chỉ là một editor vô danh, mới vào nghề, đúng không? Và chính vì sự nhập nhằng giữa hai mục đích bên trên mà nhiều drama sặc sụa trong giới truyện cũng phát sinh, chủ yếu là câu chuyện muôn thuở, lấy raw chui xong edit lại còn đòi kiếm tiền. Cá nhân mình thì: Mình chịu, tại mình xác định edit truyện để giải trí và tiếp cận với kiến thức, đăng lên nếu kiếm được đủ nhiều tiền thì mình sẽ đem đi từ thiện :) tiếc là doanh thu từ truyện edit của mình gần như là không có, hê hê. Thế còn mục đích số 1, tức là bạn đang đi làm thuê cho người khác aka làm thuê cho chủ. Tất nhiên, đã đi làm thì bạn sẽ bị ép doanh số (số chương/từ), ép deadline, ép cả về kỹ thuật (chất lượng bản edit).. và một núi thưởng phạt khác nhau tùy theo chủ của bạn. Lương thì sao? Lương thì tùy theo cá nhân bạn đánh giá, bạn chấp nhận lương như vậy thì bạn làm theo người ta, không chấp nhận thì bạn tìm chỗ khác, vậy thôi :) Sẽ viết thêm nếu rảnh :)
