[Bài Thơ] Đối Tửu - Trước Chén Rượu - Nguyễn Du

Ngôn ngữ: Chữ Hán

Thể thơ: Thất ngôn bát cú

Thời kỳ: Nguyễn

對 酒

趺 坐 閒 窗 醉 眼 開,

落 花 無 數 下 蒼 苔.

生 前 不 盡 樽 中 酒,

死 後 誰 澆 墓 上 杯.

春 色 漸 遷 黃 鳥 去,

年 光 暗 逐 白 頭 來.

百 期 但 得 終 朝 醉,

世 事 浮 雲 真 可 哀.

Đối tửu

Phu tọa nhàn song tuý nhãn khai,

Lạc hoa vô số há thương đài.

Sinh tiền bất tận tôn trung tửu,

Tử hậu thuỳ kiêu mộ thượng bôi?

Xuân sắc tiệm thiên hoàng điểu khứ,

Niên quang ám trục bạch đầu lai.

Bách kỳ đãn đắc chung triêu tuý,

Thế sự phù vân chân khả ai.

Dịch nghĩa

Ngồi xếp bằng tròn trước cửa sổ, rượu vào hơi say mắt lim dim,

Vô số cánh hoa rơi trên thảm rêu xanh.

Lúc sống không uống cạn chén rượu,

Chết rồi, ai rưới trên mồ cho?

Sắc xuân thay đổi dần, chim hoàng oanh bay đi,

Năm tháng ngầm thôi thúc đầu bạc.

Cuộc đời trăm năm, chỉ mong say suốt ngày.

Thế sự như đám mây nổi, thật đáng buồn.

Dịch thơ

Ngồi xếp bên song chếnh choáng say

Hoa rơi tơi tả xuống rêu đầy

Sống, vò không dốc say bầu cạn

Chết, mộ ai còn tưới rượu đây

Xuân đổi khiến oanh rời tổ khác

Năm qua dục tóc bạc đầu rày

Trăm năm mong được say sưa suốt

Thật đáng thương đời tựa đám mây

[1] Tác giả

Nguyễn Du (1765 - 1820), tên chữ là Tố Như, hiệu là Thanh Hiên. Quê ở làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Sinh trưởng ở một gia đình đại quý tộc, nhiều đời làm quan và có truyền thống về văn học. Cha là Nguyễn Nghiễm, từng giữ chức Tể tướng, tước Xuân Quận Công. Mẹ là bà Trần Thị Tần, con gái một người làm chức câu kế.

Sự nghiệp sáng tác văn học của Nguyễn Du bao gồm nhiều tác phẩm có giá trị cao bằng chữ Hán và chữ Nôm. Thơ chữ Hán có ba tập: "Thanh Hiên thi tập", "Nam trung tạp ngâm" và "Bắc hành tạp lục". Sáng tác chữ Nôm nổi tiếng nhất là "Đoạn trường tân thanh" và "Văn chiêu hồn".

[2] . Lời bình:

Sống trong thời kì đầy biến động của lịch sử: Các tập đoàn phong kiến tranh giành quyền bính và có thời gian làm quan, Nguyễn Du thấy được, hiểu được nỗi oan trái đau đớn của người dân cùng chán ghét thực tại của đất nước bấy giờ. Cả bài thơ toát lên hơi thở của Nguyễn Du với vốn văn học Trung Hoa rộng lớn và bút pháp nghệ thuật uyển chuyển tài tình.

Mượn rượu, mượn hơi say để thôi phải nhìn đời. Không tỉnh thì không phải nghĩ, không nghĩ ắt không sầu. Thế sự hờ hững như đám mây trôi, mà mang trĩu nỗi buồn man mác của chúng sinh vạn vật. Nửa hư nửa ảo trong cơn say, lại khắc họa chân thực lịch sử nặng niềm đau.

Nguồn: Sưu tầm.