Đọc hiểu văn bản: Thời Hồng Hoang, Thần thoại Nhật Bản

Đọc hiểu: Thời Hồng Hoang, Thần thoại Nhật Bản​

Đọc văn bản sau:

Khởi thủy là một khối bầy nhầy, mờ mịt như một trái trứng khổng lồ chứa sẵn những mầm tự sinh. Rồi từ giữa khối hỗn độn mờ mịt ấy nảy sinh ra một chồi lau sậy linh thiêng. Chồi lau sậy trở thành đấng thần thông biến hóa, các vị thần phụ thuộc khác cũng lần lượt xuất hiện để rồi cùng tan biến đi. Như thế trải bảy thế hệ thần kì, cứ từng đôi trai gái xuất hiện rồi biến diệt. Đến thế hệ thứ tám, thế hệ ngắn ngủi mong manh, nhưng lại cực kì quan trọng, lần lượt nam thần Iganagi và nữ thần Iganami ra đời.

Theo lệnh truyền của các vị thần kì cựu, Iganagi và Iganami cùng tiến qua chiếc cầu nổi nhà trời, lấy cây ngọc mâu linh thiêng khuấy động làn nước nhớt hỗn độn dưới cầu. Khi nước cô đọng dần rồi đặc lại, họ rút cây linh mâu lên, những giọt nước như chất tương muối rớt xuống mặt đại dương kết hợp thành hòn đảo Onogoro. Những con chim hải âu bắt đầu bay lượn nhịp nhàng quanh đảo.

Iganagi và Iganami cùng đặt chân lên hòn đảo xinh đẹp đó, lòng bâng khuâng tràn ngập một niềm vui khôn tả. Họ nhớ lời của các thiên thần kì cựu đã hứa, rồi đây sau khi họ đã thành đôi, họ sẽ có những đứa con thật khôi ngô, tuấn tú.

Iganami ngắm nhìn Iganagi, ngắm đôi mắt long lanh của chàng, ngắm mái tóc dài của chàng, ngắm những cánh tay, những bắp chân và cả thân hình lực lưỡng cuồn cuộn bắp thịt của chàng. Trời! Sao lại có một thân hình nam giới đẹp đến thế! Nàng nói trước: Chúng ta kết đôi với nhau thành vợ chồng, chàng ưng chăng? Đôi bên nhìn nhau say đắm, cái nhìn của thuở ban đầu, miệng cùng mỉm cười âu yếm. Họ thành vợ chồng và đợi sinh hạ những người con khôi ngô, đĩnh ngộ như lời các vị thiên thần kì cựu đã hứa. Nhưng không, đứa con đầu tiên của cặp vợ chồng này là một quái vật, một đứa bé mang hình con đỉa lớn. Họ bèn bỏ Bé Đỉa lên một chiếc thuyền bằng sậy và thả theo dòng. Cặp vợ chồng hy vọng ở đứa con kế tiếp, thì đứa con này cũng kinh khủng không kém, mang hình một con sứa khổng lồ bập bềnh như một chiếc đảo bằng bọt biển. Vô cùng thất vọng, Iganagi và Iganami tìm gặp các vị thiên thần kì cựu, chất vấn vì sao mà họ không hề sinh hạ những đứa con tuấn tú như các vị thần đã hứa. Họ được các thiên thần kì cựu giải đáp: "Chính đàn ông phải hỏi xin cưới đàn bà mới đúng với ý trời". Iganagi và Iganami cúi đầu nhận lỗi. Họ trở lại đảo. Lần này Iganami e lệ, cúi đầu chờ đợi. Iganagi sung sướng và hãnh diện nhìn vẻ đẹp kiều diễm của Iganami. Chàng cất tiếng hỏi trước: Nàng có muốn thành vợ ta chăng? Nàng mỉm cười ưng thuận. Và cặp vợ chồng thiên thần trẻ măng này đã sinh hạ những đứa con đẹp làm sao, khôi ngô, tuấn tú làm sao! Đó là những hòn đảo Nhật Bản. Vâng, đó là những hòn đảo Nhật Bản xinh đẹp tuyệt vời, với núi, với sông, với rừng thông cao vút, với hoa anh đào đua nở, với người và vạn vật sinh sôi nảy nở phồn thịnh trên đó. Tất cả, vâng, tất cả đều là hậu duệ của Iganagi và Iganami.

(Thời Hồng Hoang, trích từ Thần thoại Nhật Bản, Doãn Quốc Sĩ sưu tầm và dịch, Nxb Sáng Tạo)​

Trả lời câu hỏi:

Câu 1. Xác định chủ đề của truyện?

Câu 2. Chỉ ra yếu tố không gian, thời gian trong truyện Thời hồng hoang?

Câu 3. Nhân vật Iganagi và Iganami mang những đặc điểm gì của nhân vật trong thần thoại suy nguyên?

Câu 4. Nêu 2 yếu tố thần kì trong truyện và chỉ ra tác dụng của chúng.

Câu 5: Ý thức tự cường, tự hào dân tộc được thể hiện như thế nào qua văn bản trên?

​

Gợi ý đọc hiểu:

Câu 1. Chủ đề:

Thông qua câu chuyện về sự hình thành đất nước Nhật Bản, truyện đã thể hiện những nhận thức sơ khai của người Nhật Bản xưa về thế giới. Truyện cũng cho thấy tâm hồn, trí tuệ, trí tưởng tượng phong phú của người Nhật Bản xưa, cho thấy quan niệm của họ về hôn nhân, đồng thời thể hiện tình yêu tha thiết với đất nước tươi đẹp của mình.

Câu 2. Yếu tố không gian, thời gian trong truyện Thời hồng hoang:

Yếu tố không gian:

- Ban đầu, không gian được mô tả là một khối hỗn độn, tượng trưng cho trạng thái chưa có hình hài cụ thể.

- Sau khi Iganagi và Iganami khuấy động nước, không gian chuyển từ trạng thái hỗn độn sang hình thành hòn đảo xinh đẹp, là nơi diễn ra các sự kiện chính của câu chuyện.

- Chiếc cầu nổi nhà trời là một không gian chuyển tiếp, thể hiện sự liên kết giữa các thế giới.

Yếu tố thời gian:

- Thời gian nguyên thủy: Câu chuyện diễn ra trong thời kỳ đầu của vũ trụ, trước khi có sự sống và các hình thức tự nhiên như hòn đảo hay con người.

- Thời gian được chia thành các thế hệ, thể hiện sự phát triển từ những vị thần đầu tiên cho đến sự xuất hiện của Iganagi và Iganami.

- Là thời điểm quan trọng khi Iganagi và Iganami ra đời, tạo nên bước ngoặt cho sự hình thành của các hòn đảo Nhật Bản.

=> không gian trong truyện diễn ra từ trạng thái hỗn độn đến sự hình thành của hòn đảo, trong khi thời gian được chia thành các thế hệ thần kỳ, dẫn đến sự xuất hiện của các vị thần quan trọng và sự hình thành của cuộc sống trên đảo Nhật Bản.

Câu 3. Nhân vật Iganagi và Iganami mang những đặc điểm của nhân vật trong thần thoại suy nguyên:

- Họ có nguồn gốc thần thánh, được sinh ra từ khối hỗn độn ban đầu, có vai trò quan trọng trong việc tạo ra thế giới và sự sống, thể hiện vị trí cao quý và thần thánh của họ.

- Họ là biểu tượng của sự sáng tạo: Lí giải sự ra đời của các hòn đảo Nhật Bản và các sinh vật sống, thể hiện sức mạnh sáng tạo của họ.

- Mối quan hệ giữa Iganagi và Iganami phản ánh sự bổ sung và hòa hợp giữa các nguyên tắc âm - dương, thể hiện quan niệm của người Nhật về sự cân bằng trong vũ trụ.

- Họ trải qua thất bại trong việc sinh con, nhưng qua đó nhận ra bài học về cách hỏi xin đúng đắn. Điều này thể hiện sự phát triển và trưởng thành của các nhân vật qua những thử thách.

- Hành trình của họ từ không gian hỗn độn đến việc tạo ra hòn đảo và sinh ra con cái mang tính biểu tượng cho sự khám phá và khai thác thế giới.

=> Iganagi và Iganami là những nhân vật mang trong mình những đặc trưng của các vị thần sáng tạo trong thần thoại suy nguyên, từ nguồn gốc thần thánh cho đến vai trò quyết định trong việc hình thành thế giới.

Câu 4.

- Hai yếu tố thần kì: Sự xuất hiện của các vị thần, quá trình tạo ra hòn đảo Onogoro.

- Tác dụng:

+ Sự xuất hiện của các vị thần: Các vị thần xuất hiện trong câu chuyện không chỉ là những nhân vật mà còn là biểu tượng cho các lực lượng tự nhiên và quy luật vũ trụ. Họ tạo ra các thế hệ thần kỳ và thiết lập nền tảng cho sự hình thành thế giới. Điều này nhấn mạnh sự kết nối giữa con người với thần thánh và các nguyên tắc tự nhiên.

+ Quá trình tạo ra hòn đảo Onogoro: Việc Iganagi và Iganami khuấy động nước bằng cây ngọc mâu để hình thành hòn đảo thể hiện sức mạnh sáng tạo của các vị thần. Điều này không chỉ làm nổi bật khả năng thần kỳ của họ mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về nguồn gốc của thế giới tự nhiên. Hòn đảo trở thành nơi bắt đầu cho cuộc sống và sự sinh sôi nảy nở, gắn liền với văn hóa và bản sắc dân tộc Nhật Bản.

Câu 5. Ý thức tự cường, tự hào dân tộc trong văn bản "Thời Hồng Hoang" được thể hiện qua các yếu tố sau:

- Tự hào về nguồn gốc thần thánh của dân tộc: Iganagi và Iganami, với vai trò là tổ tiên của người Nhật, không chỉ mang trong mình sức mạnh sáng tạo mà còn tượng trưng cho sự khởi đầu huy hoàng của dân tộc. Sự xuất hiện của họ gắn liền với việc tạo ra hòn đảo Nhật Bản, khẳng định rằng dân tộc này có nguồn gốc cao quý và đặc biệt.

- Tự hào về sự phát triển và hình thành của đất nước: Các hòn đảo Nhật Bản được sinh ra từ sự sáng tạo của các vị thần thể hiện sự phong phú và đa dạng của đất nước. Hình ảnh các đảo xinh đẹp, với núi, sông, rừng thông và hoa anh đào, tạo nên niềm tự hào về vẻ đẹp tự nhiên và văn hóa của đất nước.

- Tự hào về giá trị gia đình và sự kết nối cộng đồng: Mối quan hệ giữa Iganagi và Iganami không chỉ thể hiện tình yêu mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của gia đình và cộng đồng trong văn hóa Nhật Bản. Việc họ sinh ra những đứa con khôi ngô, tuấn tú là biểu tượng cho sự phát triển bền vững của dân tộc, thúc đẩy ý thức tự cường và đoàn kết.

- Tự hào về ý chí, nghị lực kiên cường: Khi Iganagi và Iganami gặp phải những thử thách trong việc sinh con, việc họ nhận ra lỗi lầm và học hỏi từ kinh nghiệm cũng phản ánh tinh thần kiên cường, không ngừng vươn lên trong những khó khăn, điều này rất phù hợp với tinh thần dân tộc Nhật Bản.

=> Ý thức tự cường và tự hào dân tộc được khẳng định qua nguồn gốc thần thánh, vẻ đẹp tự nhiên, giá trị gia đình và tinh thần kiên cường, tất cả đều góp phần tạo nên bản sắc văn hóa độc đáo của người Nhật.