Đọc đoạn trích sau: Đến tai nạn giao thông Năm ngoài có dịp về quê, ghé thăm người bạn cũ, tôi được nghe một chuyện đau lòng. Anh bạn có cậu con trai, vừa học xong một trường đại học ở Hà Nội, tốt nghiệp loại giỏi, được học tiếp thạc sĩ. Trước hôm con ra Hà Nội học, cả nhà liên hoan, mời khá đông bạn bè anh em. Hơn 21 giờ, tiệc tan. Nổi hứng, cậu con trai cùng ba người bạn lên hai chiếc xe máy chạy lòng vòng quanh thành phố Vinh để mai ngày chia tay. Men rượu bia xen lẫn niềm vui chiến thắng, chiếc xe máy con anh bạn không làm chủ tốc độ, lao vào một chiếc xe tải ngược chiều, chết ngay tức khắc cả hai người. Một cái chết thương tâm, gây sửng sốt cho nhiều người. Cả gia đình bạn tôi đến bây giờ vẫn chưa vơi được nỗi đau mất mát. Việt Nam là một trong những nước có số vụ tai nạn giao thông nhiều nhất thế giới. 276 873 vụ tai nạn giao thông làm 113 754 người chết và 296 592 người bị thương tật trong 15 năm gần đây (1990 – 2005), Chỉ tính riêng năm 2005 có tới 12 048 người chết. Một trong những nguyên nhân chính gây nên tai nạn là ý thức pháp luật của người điều khiển phương tiện giao thông kém. Hãy thử tưởng tượng, mỗi năm tai nạn giao thông xóa số dân số của hai xã cỡ trung bình thì mới thấy nó khủng khiếp biết chừng nào. (Sách giáo khoa Ngữ Văn 11, Cánh Diều) Câu hỏi: Câu 1. Theo đoạn trích, nguyên nhân chính gây nên tai nạn giao thông ở Việt Nam là gì? Hãy trình bày quan điểm của bạn về nguyên nhân này. Câu 2. Theo bạn, tác giả có đồng tình với việc uống rượu bia khi điều khiển phương tiện giao thông hay không? Hãy dẫn chứng từ đoạn trích để bảo vệ lập trường của bạn. Câu 3. Theo bạn, tác giả có thể là ai? Hãy dựa vào những gì tác giả kể trong đoạn trích để suy luận về bối cảnh, mục đích và thái độ của tác giả khi viết bài này. Câu 4. Theo bạn, tác giả sử dụng phương pháp nào để thu hút sự chú ý của người đọc? Hãy chỉ ra những ví dụ cụ thể trong đoạn trích và giải thích tác dụng của chúng. Câu 5. Theo bạn, câu cuối cùng của đoạn trích có ý nghĩa gì? Hãy phân tích cách tác giả sử dụng ngôn ngữ để tạo ra hiệu ứng khủng khiếp cho người đọc. Câu 6. Theo bạn, đoạn trích này có liên quan đến chủ đề "Phẩm chất và thói hư tật xấu" không? Nếu có, hãy nêu ra những phẩm chất và thói hư tật xấu mà tác giả muốn chỉ trích hoặc ca ngợi trong đoạn trích này. Câu 7. Theo bạn, đoạn trích này có ý nghĩa gì với cuộc sống hiện nay của bạn và xã hội Việt Nam? Hãy nói rõ những bài học và kinh nghiệm mà bạn rút ra được từ đoạn trích này. Gợi ý trả lời: Câu 1. Theo đoạn trích, nguyên nhân chính gây nên tai nạn giao thông ở Việt Nam là ý thức pháp luật của người điều khiển phương tiện giao thông kém. Tôi đồng ý với nguyên nhân này vì nhiều người không tuân thủ các quy định về tốc độ, đội mũ bảo hiểm, dừng đèn đỏ, không uống rượu bia khi lái xe.. Điều này gây nguy hiểm cho bản thân và người khác, làm tăng khả năng xảy ra tai nạn. Câu 2. Theo tôi, tác giả không đồng tình với việc uống rượu bia khi điều khiển phương tiện giao thông. Tác giả đã kể một chuyện đau lòng về cậu con trai của bạn mình, bị chết vì uống rượu bia và không làm chủ được tốc độ. Tác giả cũng đã chỉ ra rằng men rượu bia xen lẫn niềm vui chiến thắng là một trong những yếu tố khiến người ta mất cảnh giác và tự tin quá mức khi lái xe. Từ đó, tác giả muốn nhắc nhở người đọc về hậu quả nghiêm trọng của việc uống rượu bia khi điều khiển phương tiện giao thông. Câu 3. Theo tôi, tác giả có thể là một nhà báo hoặc một nhà văn có quan tâm đến vấn đề an toàn giao thông. Tác giả đã dùng những con số thống kê để minh họa cho tình trạng tai nạn giao thông ở Việt Nam trong 15 năm gần đây. Tác giả cũng đã dùng câu chuyện cá nhân để làm sống động cho đoạn trích và tạo cảm xúc cho người đọc. Mục đích của tác giả khi viết bài này có thể là để cảnh báo, phản ánh và giáo dục người dân về ý thức pháp luật và an toàn giao thông. Thái độ của tác giả khi viết bài này có thể là lo lắng, buồn bã và mong muốn thay đổi. Câu 4. Theo tôi, tác giả sử dụng phương pháp kết hợp giữa lập luận và kể chuyện để thu hút sự chú ý của người đọc. Những ví dụ cụ thể trong đoạn trích là: +Tác giả bắt đầu đoạn trích bằng một câu hỏi "Đến tai nạn giao thông" để gợi mở cho chủ đề của đoạn trích và kích thích sự tò mò của người đọc. +Tác giả tiếp tục kể một câu chuyện có thật về cậu con trai của bạn mình, bị chết vì tai nạn giao thông. Câu chuyện này có tính nhân văn cao, gây xúc động và thương cảm cho người đọc. +Tác giả dùng những con số thống kê để chứng minh cho quan điểm của mình về nguyên nhân và quy mô của tai nạn giao thông ở Việt Nam. Những con số này có tính khách quan và khoa học, gây ấn tượng và sửng sốt cho người đọc. +Tác giả kết thúc đoạn trích bằng một câu so sánh giữa số người chết vì tai nạn giao thông và số dân số của hai xã cỡ trung bình. Câu so sánh này có tính hình dung và sinh động, gây khủng khiếp và cảnh tỉnh cho người đọc. Câu 5. Theo tôi, câu cuối cùng của đoạn trích có ý nghĩa là nhấn mạnh cho sự nghiêm trọng và khủng khiếp của tai nạn giao thông ở Việt Nam. Tác giả sử dụng ngôn ngữ mạnh mẽ và sốc để tạo ra hiệu ứng khủng khiếp cho người đọc. Tác giả dùng từ "xóa" để chỉ sự mất đi vĩnh viễn của những sinh mạng con người. Tác giả cũng dùng từ "khủng khiếp" để diễn tả cảm xúc của mình và người đọc trước tình trạng tai nạn giao thông. Tác giả cuối cùng dùng từ "biết chừng nào" để thể hiện sự bất lực và bàng hoàng trước hiện thực đau thương. Câu 6. Theo tôi, đoạn trích này có liên quan đến chủ đề "Phẩm chất và thói hư tật xấu". Những phẩm chất và thói hư tật xấu mà tác giả muốn chỉ trích hoặc ca ngợi trong đoạn trích này là: +Thói hư tật xấu: Uống rượu bia khi điều khiển phương tiện giao thông, không tuân thủ các quy định pháp luật về an toàn giao thông, không quan tâm đến tính mạng của bản thân và người khác, không có ý thức trách nhiệm với xã hội. +Phẩm chất: Có ý thức pháp luật và an toàn giao thông, biết tự kiểm soát bản thân, biết quý trọng cuộc sống, có lòng nhân ái và đồng cảm với người khác, có tinh thần phản ánh và giáo dục xã hội. Câu 7. Theo tôi, bài viết này có ý nghĩa rất lớn với cuộc sống hiện nay của tôi và xã hội Việt Nam. Những bài học và kinh nghiệm mà tôi rút ra được từ bài viết này là: +Tôi phải luôn tuân thủ các quy định pháp luật và an toàn giao thông khi điều khiển phương tiện giao thông. Tôi không được uống rượu bia hay sử dụng các chất kích thích khi lái xe. Tôi phải đi đúng làn, đúng tốc độ, đội mũ bảo hiểm, dừng đèn đỏ.. để bảo vệ tính mạng của mình và người khác. +Tôi phải biết quý trọng cuộc sống của mình và người khác. Tôi không được để cho niềm vui cá nhân hay sự tự tin quá mức làm mất đi sự cảnh giác và lý trí khi lái xe. Tôi phải nhận thức được rằng một phút lơ là có thể gây ra những hậu quả không mong muốn cho bản thân và gia đình. +Tôi phải có lòng nhân ái và đồng cảm với những người bị nạn trong tai nạn giao thông. Tôi không được lãnh đạm hay thờ ơ trước những cảnh tượng đau thương và tang thương của họ. Tôi phải biết giúp đỡ, an ủi và chia sẻ với họ trong khó khăn. Tôi cũng phải biết tôn trọng và bảo vệ quyền lợi của họ khi họ bị xâm phạm. +Tôi phải có tinh thần phản ánh và giáo dục xã hội về ý thức pháp luật và an toàn giao thông. Tôi không được im lặng hay bỏ qua những vi phạm hay sai sót của người khác. Tôi phải biết nói không với những hành vi nguy hiểm và phi pháp. Tôi cũng phải biết truyền đạt và lan tỏa những kiến thức và kinh nghiệm về an toàn giao thông cho người xung quanh, đặc biệt là những người trẻ tuổi.
