Đọc văn bản sau: Đoài Thôn là một cái phố chợ tồi tàn gần ngay một huyện lỵ nhỏ ở Trung Châu. Hai dãy nhà lụp xụp, mái tranh xuống thấp gần đến thềm, che nửa những cái chái nứa đã gần mục nát. Gần đấy là những quán chợ xiêu vẹo đứng bao bọc một căn nhà gạch có gác bưng bít như một cái tổ chim, nhà của một người giàu trong làng làm ra để bán hàng. Người ở phố chợ là bảy tám gia đình nghèo khổ không biết ở đâu, mà người dân trong huyện thường gọi một cách khinh bỉ: Những kẻ ngụ cư. Họ ở đâu đến đây kiếm ăn trong mười mấy năm trời làm đói kém, làm những nghề lặt vặt, người thì kéo xe, người thì đánh dậm, hay làm thuê, ở mướn cho những nhà giàu có trong làng. Người ta gọi mọi gia đình bằng tên người mẹ, nhà mẹ Hiền, nhà mẹ Đối, nhà mẹ Lê. Những gia đinh này giống nhau ở chỗ cùng nghèo nàn cả. Nhà mẹ Lê là một gia đình một người mẹ với mười một người con. Bác lê là một người đàn bà quê chắc chán và thấp bé, da mặt và chân tay nhăn nheo như một quả trám khô. Khi bác mới đến phố, ai ai cũng chú ý đến đám con của bác: Mười một đứa mà đứa lớn mới có mười bày tuổi, đứa bé nhất hãy còn bế trên tay. Mẹ con bác ta ở một căn nhà cuối phố, cái nhà cũng lụp xụp như những căn nhà khác. Chừng ấy người chen chúc trong một khoảng rộng độ bằng hai chiếc chiếu, có mỗi một chiếc giường nan đã gẫy nát. Mùa rét thì giải ổ rơm đầy nhà, mẹ con cùng nằm ngủ trên đó, trông như một cái ổ chó, chó mẹ và chó con lúc nhúc. Đối với những người nghèo như bác, một chỗ ở như thế cũng tươm tất lắm rồi. Nhưng còn cách kiếm ăn? Bác Lê chật vật, khó khăn suốt ngày cũng không đủ nuôi chừng ấy đứa con. Từ buổi sáng tinh sương, mùa nực cũng như mùa rét, bác ta đã phải trở dậy để đi làm mướn cho những người có ruộng trong làng. Những ngày có người mướn ấy, tuy bác phải làm vất vả, nhưng chắc chắn buổi tối được mấy bát gạo và mấy đồng xu về nuôi lũ con đói đợi ở nhà. Đó là những ngày sung sướng. Nhưng đến mùa rét, khi các ruộng lúa đã gặt rồi, cánh đồng chỉ còn trơ cuống rạ dưới gió bấc lạnh như lưỡi dao sắc khía vào da, bác Lê lo sợ, vì không ai mướn bác làm việc gì nữa. Thế là cả nhà nhịn đói. Mấy đứa nhỏ nhất, con Tý, con Phún, thằng Hy mà con chị nó bế, chúng nó khóc lả đi mà không có cái ăn. Dưới manh áo rách nát, thịt chúng nó thâm tím lại vì rét, như thịt con trâu chết. Bác Lê ôm ấp lấy con trong ổ rơm, để mong lấy cái ấm của mình ấp ủ cho nó.. (Trích Nhà mẹ Lê – Thạch Lam) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1: Xác định ngôi kể của người kể chuyện trong văn bản trên? Câu 2: Liệt kê các hình ảnh, chi tiết miêu tả không gian sinh sống của nhà mẹ Lê? Câu 3: Hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ so sánh trong câu văn sau: "Dưới manh áo rách nát, thịt chúng nó thâm tím lại vì rét, như thịt con trâu chết"? Câu 4: Nhận xét phẩm chất nổi bật của mẹ Lê được nói đến trong văn bản? Câu 5: Theo anh/chị, bài học gì từ câu chuyện đông con của nhà mẹ Lê có ý nghĩa nhất với xã hội hiện đại ngày nay? Đáp án gợi ý: Câu 1. Ngôi thứ 3 Câu 2. Các hình ảnh, chi tiết miêu tả không gian sinh sống của nhà mẹ Lê: - Căn nhà cuối phố, cái nhà cũng lụp xụp. - Khoảng rộng độ bằng hai chiếc chiếu, có mỗi một chiếc giường nan đã gẫy nát. - Mùa rét thì giải ổ rơm đầy nhà, mẹ con cùng nằm ngủ trên đó. Câu 3. Hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ so sánh: - Tăng tính sinh động, gợi hình gợi cảm cho lời văn - Khắc sâu sự nghèo khổ, đáng thương và tội nghiệp của nhà mẹ Lê. Câu 4. Nhận xét phẩm chất nổi bật của nhân vật mẹ Lê: - Phẩm chất nổi bật: Chịu thương chịu khó, yêu thương các con - Nhận xét: Phẩm chất đáng quý, điển hình của những người mẹ Việt Câu 5. - Bài học sâu sắc về tình yêu thương - Bài học về vai trò của kế hoạch hóa gia đình.
