ĐỌC HIỂU: CÂY XẤU HỔ - Anh Ngọc Đọc hiểu Bờ đường 9 có lùm cây xấu hổ Đọc văn bản sau: Bờ đường 9 có lùm cây xấu hổ Chiến sĩ đi qua ai cũng mỉm cười Giữa một vùng lửa cháy bom rơi Tất cả lộ nguyên hình trần trụi * * * Cây xấu hổ với màu xanh bối rối Tự giấu mình trong lá khép lim dim Chiến sĩ qua đây ai cũng bước rất êm Khi bất chợt thoảng một bàn chân lạ * * * Cây vội vã nhắm nghìn con mắt lá Nhựa dồn lên cành khẽ ngả như chào Người ra rồi bóng dáng cứ theo sau Anh lính trẻ bỗng quay đầu tủm tỉm * * * Cây đã hé những mắt tròn chúm chím Đang thập thò nghịch ngợm nhìn theo Phút lạ lùng trời đất trong veo Anh nghe có tiếng reo thầm gặp gỡ * * * Nhiều dáng điệu thoáng qua trong trí nhớ Rất thân quen mà chẳng gọi nên lời Giữa một vùng lửa cháy bom rơi Cây hiện lên như một niềm ấp ủ * * * Anh lính trẻ hái một cành xấu hổ Ướp vào trong trang sổ của mình Và chuyện này chỉ cây biết với anh. (Trích Cây xấu hổ – Anh Ngọc) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1: Nêu chủ đề của bài thơ cây xấu hổ Câu 2: Nhân vật trữ tình trong bài thơ cây xấu hổ? Câu 3: Chỉ ra dấu hiệu nhận diện thể thơ của bài thơ. Câu 4. Nội dung bài thơ Cây xấu hổ của Anh Ngọc Câu 5. Câu thơ: "Giữa một vùng lửa cháy bom rơi" được lặp lại hai lần, có ý nghĩa gì? Chỉ ra dụng ý của sự đối lập giữa hình ảnh trong câu thơ trên và hình ảnh hoa xấu hổ. Câu 6: Thông điệp của bài thơ cây xấu hổ? Câu 7. Đọc xong bài thơ Cây xấu hổ anh chị có suy nghĩ gì về Cây xấu hổ và đời sống của con người hiện đại. Câu 8. Trình bày cảm nhận của anh chị về hình ảnh người chiến sĩ trong văn bản cây xấu hổ. Đáp án tham khảo: Câu 1: Ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của những người lính trong thời kì kháng chiến bảo vệ Tổ quốc. Câu 2: Người lính Câu 3. Bài thơ được viết theo thể thơ tự do, dấu hiệu nhận diện: Câu thơ dài ngắn không đồng đều nhau về số tiếng, số chữ trong một câu. Câu 4. Nội dung của bài "Cây xấu hổ" là: Nâng niu sự sống, rung động tuyệt đẹp trong tâm hồn nhạy cảm của người lính trong hoàn cảnh kháng chiến ⇒ Ngợi ca, trân trọng, yêu mến loài cây nhỏ bé mà kiên cường, sức sống mạnh mẽ giữa chiến trường và vẻ đẹp tâm hồn, phẩn chất của người chiến sĩ thời kì chống Mĩ. Câu 5. Lặp lại hai lần câu "Giữa một vùng lửa cháy bom rơi" : Nhấn mạnh sự ác liệt, tàn khốc của chiến tranh. – Sự đối lập: Chiến tranh tàn khốc đối lập với sự tồn tại diệu kì của một loại cây yếu ớt. Dụng ý: Gợi tâm hồn kín đáo, thẳm sâu, sức sống mãnh liệt, tinh thần bất khuất của con người Việt Nam trong bất cứ hoàn cảnh nào, dù tàn khốc nhất Câu 6. Từ bài thơ "cây xấu hổ", em học được rằng không nên đánh giá người khác qua vẻ bề ngoại hình mà cần phải nhìn vào bản chất và giá trị bên trong của họ. Đồng thời, em cũng nhận ra rằng, mỗi người đều có giá trị riêng và cần được tôn trọng. Câu 7 Từ vẻ đẹp của một loài hoa bình dị, bài thơ gợi liên tưởng đến vẻ đẹp tâm hồn của những người lính Việt Nam, lãng mạn, bat bổng, kiên cường, bất khuất trong cuộc đấu tranh giành lại non sông đất nưics – Cây xấu hổ không chỉ gợi vẻ đẹp kín đáo, thẳm sâu, sức sống mãnh liệt, bất khuất mà còn như nhắc nhở con người hãy biết giữ gìn cảm xúc, sự xấu hổ, tức là giữ lòng tự trọng để sống tốt đẹp hơn, nhất là trong nhịp sống xô bồ, hối hả thời hiện đại. Câu 8 – Hình tượng người lính trong bài thơ: Người chiến sĩ trên đường hành quân, làm nhiệm vụ thiêng liêng bảo vệ tổ quốc, trong chiến tranh khốc liệt. Người lính vẫn vẫn mang nét tinh tế, nhạy cảm trong tâm hồn. Sự hài hòa giữa lí tưởng và tâm hồn tạo nên vẻ đẹp của người lính trong thơ.
