Đọc hiểu Cây lược ngà ấy chưa chải được mái tóc của con

Đọc đoạn văn:

[..] Cây lược ngà ấy chưa chải được mái tóc của con, nhưng nó như gỡ rối được phần nào tâm trạng của anh. Những đêm nhớ con, anh ít nhớ đến nỗi hối hận đánh con, nhớ con, anh lấy cây lược ra ngắm nghía rồi mài lên tóc cho cây lược thêm bỏng, thêm mượt. Có cây lược, anh càng mong gặp lại con. Nhưng rồi một chuyện không may xảy ra. Một ngày cuối năm năm mươi tám – năm đó ta chưa võ trang - trong một trận càn lớn của quân Mĩ - ngụy, anh Sáu bị hi sinh. Anh bị viên đạn của máy bay Mỹ bắn vào ngực. Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ sức trăng trố lại điều gì, hình như chỉ có tình cha con là không thể chết được, anh đưa tay vào túi, móc cây lược, đưa cho tôi và nhìn tôi một hồi lâu. Tôi không đủ lời lẽ để tả lại cái nhìn ấy, chỉ biết rằng, cho đến bây giờ, thỉnh thoảng tôi cứ nhớ lại đôi mắt của anh.

(Ngữ Văn 9, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2005, tr. 200)

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. (1, 0 điểm) Đoạn văn trên trích từ văn bản nào? Tác giả là ai?

Câu 2. (1, 0 điểm) Chỉ ra và nêu tác dụng của các thành phần biệt lập trong đoạn văn.

Câu 3. (1, 0 điểm) Nêu nội dung của đoạn văn.

Đáp án

Câu1:

- Tác phẩm: Chiếc lược ngà.

- Tác giả: Nguyễn Quang Sáng.

Câu2:

- Thành phần biệt lập: Năm đó ta chưa võ trang - trong một trận càn lớn của quân Mĩ – ngụy.

=>Thành phần phụ chú.

- Thành phần biệt lập: Hình như.

=> Thành phần tinh thái.

Câu3: Nội dung đoạn văn là: Anh Sáu hi sinh trong một trận cản của Mĩ – nguy, trước khi mất anh vẫn không quên việc mình chưa tặng con cho gái chiếc lược ngà và gửi gắm nhiệm vụ đó cho đồng đội của mình.

Bài viết về tình phụ tử trong Chiếc lược ngà

Nguyễn Quang Sáng là một nhà văn sinh ra tại làng quê nghèo ở tỉnh An Giang thuộc vùng đất Nam Bộ. Ông là một chiến sĩ cách mạng trải qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ, giữa chiến trường oanh liệt ông hiểu thấu được những mất mát mà các chiến sĩ phải gánh chịu, bởi vậy mà những tác phẩm của ông đều là tiếng lòng của bao con người đất Việt, đặc biệt là những người dân Nam Bộ thân thương. Tác phẩm "Chiếc lược ngà" là một truyện ngắn tiêu biểu góp phần xây dựng nên tên tuổi của Nguyễn Quang Sáng và được xem là một bản tình ca ngọt ngào về tình phụ tử thiêng liêng.



Đó là tình cảm cha con thắm thiết vẹn trọn của ông Sáu và bé Thu, hai nhân vật chính của truyện. Ông Sáu xa vợ con gia đình vào chiến khu kháng chiến, ngày rời đi ông chào tạm biệt đứa con gái vừa tròn một tuổi. Những lần được vợ lên thăm, ông luôn mong vợ cho bé đi cùng, nỗi nhớ con da diết nhưng không thể nào làm gì được nơi chiến trường xa xôi. Ông đành của đi nỗi nhớ bằng cách ngắm nhìn con quá tấm hình cũ kĩ, ông trân trọng và xem nó như báu vật của mình vậy, bé Thu chính là cả một bầu trời yêu thương mà ông có được, là món quà tuyệt diệu minh chứng cho tình yêu đẹp của vợ chồng ông. Và có lẽ bé Thu một đứa trẻ thơ từ nhỏ đã xa cha, chắc hẳn cũng khao khát thật nhiều ngày thấy bóng hình cha, khao khát lắm vòng tay yêu thương, sự chở che, cái ôm áp của ba mình, nhưng hoàn cảnh chiến tranh ác liệt khiến cho em cơ hội gặp bà cũng không có, em chỉ hình dung được ba mình qua tấm ảnh xưa kia. Khoảng cách đã khiến nỗi nhớ thêm sâu, thêm da diết, nếu ông Sáu mong chờ ngày trở về thăm con bao nhiêu thì bé Thú cũng ao ước được gặp ba bấy nhiêu.

Sau tám năm ròng xa cách, có dịp được đơn vui tạo điều kiện về thăm nhà để gặp lại gia đình, gặp lại đứa con yêu. Những tưởng rồi hạnh phúc sẽ vỡ òa, bé Thu sẽ háo hức và vui mừng biết bao khi cha con bao lâu mới hội ngộ. Những trớ trêu thay, vết sẹo dài trên má của ông Sáu do tội ác của chiến tranh để lại đã khiến bé không nhận ra ba mình.

Nỗi nôn nao chờ đợi được gặp con, ông Sáu đã không kìm nổi lòng mình bước vội vàng, nhảy lên bờ để ôm lấy đứa con thơ. Nhưng hành động của bé Thu khiến anh sững sờ, bao nỗi hạnh phúc tan biến, lòng nghẹn đắng xót xa. Rồi trong những ngày ông Sáu ở nhà, bé Thu vẫn không chấp nhận ông là ba, tiếng gọi ba thân thương mà ông muốn nghe từ em cũng không có, bởi trong tâm hồn ngây thơ, trong sáng của cô bé lên tám ấy, ba em không có vết thẹo dài như thế. Em càng yêu ba của mình càng không thể chấp nhận ai khác ngoài ba trong bức hình cả. Với bé, ba mãi là điều tuyệt vời nhất, trong lòng em mãi chỉ có hình ảnh ba mình trong bức hình mẹ đưa.

Khi được bà giải thích vẻ chiếc thẹo dài trên má ông Sáu, bé Thu mới nghẹn ngào hiểu ra mọi chuyện. Nghĩ về ba, cô bé càng yêu bà nhiều hơn, thương bà nhiều hơn và hối hận khôn cùng. Ngày chia tay ba đi chiến trường, tình thương mãnh liệt ấy bùng cháy trong em, bé cất tiếng "Ba.. a.. a" đầy yêu thương mà nó dồn nén bấy lâu. Tiếng ba nấc nghẹn ấy chứa đựng cả niềm vui, nỗi xót xa đựng cả niềm thương cảm. Tình thân nó là thứ thật thiêng liêng quý già, chẳng gì có thể thay đổi được, đó là nguồn sống kết nối yêu thương xua tan đi những tội ác tầm thường, ích kỷ. Cô bé chạy đến ôm chặt bà không rồi, hôn lên tóc bà, hôn lên trán, lên cổ ba và hôn lên cả vết thẹo dài trên má. Với em những nụ hôn ấy là cả một nỗi nhớ mong, một niềm thương lớn lao dành cho ba cất dấu bấy lâu trong lòng. Giọt nước mắt sung sướng, hạnh phúc vô bờ của ông Sáu khiến người đọc như nghẹn lại, tình phụ tử sao thiết tha đến vậy, phút chia tay như phút hội ngộ thật đáng trân trọng. Bao hờn dỗi bấy lâu trong lòng bé đều hóa thương yêu. Phút cuối cùng hai người nhìn thấy nhau ấy là phút chia tay không ngày gặp lại, cái ôm thật chặt cùng lời dặn: "Ba về ba mua cho con cây lược nghe" chứa chan cả một sự chờ đợi của em mong ngóng ngày ba trở về.

Tình cha ấm áp mà anh Sáu dành cho bé Thu lại càng quý giá và mãnh liệt biết bao trong những ngày ông trở lại chiến trường. Đó là hình ảnh một ông Sáu vui như đứa trẻ khi nhặt được chiếc lược ngà rồi ngồi tỉ mẩn, cẩn thận làm từng chiếc răng, khắc dòng chữ thật đẹp: "Tặng Thu con của ba". Chiếc lược ấy thật ý nghĩa là tự tay ba yêu dấu làm cho Thu, bao tâm trí, tình thương yêu của mình ông Sáu đều dành cho chiếc lược ấy. Những lúc rảnh, ông ngồi ngắm nghĩa chiếc lược của đi những rối rắm trong tâm hồn, nghĩ về con ông thấy lòng mình thảnh thơi hẳn. Chiếc lược bình dị thân thương mà sao đáng trân quý đến thế, phải chăng đó là kỷ vật thiêng liêng sâu đậm của tình cha bất tử, lớn lao vô bờ.

Ngày ông Sáu hi sinh, không có cơ hội gặp lại Thu để tận tay trao cho con món quà. Giây phút cuối đời ông nhắn nhủ người bạn trao chiếc lược ấy cho bé Thu. Chiếc lược ngà làm từ bàn tay cha đã theo suốt bé Thu từ lúc ấy cho đến khi em trưởng thành, bước vào kháng chiến. Thu đã vững lập trường theo con đường của ba, trở thành một cô giao liên giỏi giang, quyết tâm giành thắng lợi trả thù cho ba, cho đất nước quê hương mình.

Những gì bình dị, gần gũi nhất sẽ đến trái tim của người thưởng thức, đọc tác phẩm trong một chiều mùa hạ, em thấy lòng mình lắng lại vô ngần. Chỉ với ngôn từ bình dị, chủ đề quen thuộc, hình ảnh, chi tiết đơn giản nhưng bằng ngòi bút tài hoa, Nguyễn Quang Sáng đã đưa em chạm đến những cảm xúc chân thật nhất tự tận đáy lòng. Chiến tranh không thể cướp đi tình phụ tử bất diệt, nó mãi là khúc hoan ca dẫu trải qua bao thăng trầm, giông tố cuộc đời.