Đọc hiểu: Bảo kính cảnh giới bài 28 - Nghìn dặm xem mây nhớ quê

Nghìn dặm xem mây nhớ quê Đọc hiểu​

Đọc văn bản sau:

Bảo kính cảnh giới - bài 28

- Nguyễn Trãi -

Nghìn dặm xem mây nhớ quê [1] ,

Chẳng chờ cởi ấn gượng xin về [2] .

Một bầu phong nguyệt nhàn tự tại,

Hai chữ "công danh" biếng vả vê [3] .

Dẫn suối [4] nước đầy cái trúc,

Quẩy trăng túi nặng thằng hề [5] .

Đã ngoài chưng thế, dầu hơn thiệt,

Chẳng quản ai khen, chẳng quản chê.

(Nguyễn Trãi toàn tập, Đào Duy Anh, NXB Khoa học xã hội, 1976, tr. 448)​

[1] Xem mây nhớ quê: Địch Nhân Kiệt đời Đường làm quan ở Tinh Châu, nên núi Thái Hàng, quay lại nhìn thấy đám mây trắng, nói với người tả hữu rằng: "Nhà cha mẹ ta ở dưới ấy", rồi ngậm ngùi giờ lâu

[2] Câu này nghĩa là: Chẳng chờ phải cởi ấn để xin về, tuy còn ở trong triều, mà lòng cũng đã nhàn như ở quê rồi

[3] Vả vê: Gần gũi, có ý quyến luyến

[4] Dẫn suối: Tức là lấy nước suối về nhà. Có thể dùng tre (như người miền núi) để gánh về hay vác về. Không nên hiểu là bắc ống máng bằng tre để dẫn nước suối về nhà. Từ dẫn suối chỉ là một hình tượng để chỉ việc gánh nước. Và từ đầy cái trúc cũng đủ khiến thấy đó là ống tre, ống bương để gánh hay vác nước về

[5] Thằng hề: Tiểu đồng đeo túi thơ nặng vì trăng



Thực hiện các yêu cầu sau

Câu 1. Xác định thể thơ của bài thơ?

Câu 2. Xác định cách gieo vần trong bài thơ.

Câu 3. Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai?

Câu 4 . Hình ảnh "ánh trăng" (nguyệt ) trong bài thơ gợi lên cuộc sống như thế nào của nhân vật trữ tình sau khi về quê?

Câu 5. Thái độ sống nào của nhân vật trữ tình thể hiện qua câu thơ sau: Đã ngoài chưng thế dầu hơn thiệt/ Chẳng quản ai khen chẳng quản chê. ?

Câu 6. Nêu chủ đề chính của bài thơ

Câu 7. Thông điệp có ý nghĩa với anh/chị qua văn bản

Câu 8. Anh/chị cảm nhận như thế nào về vẻ đẹp tâm hồn tác giả qua bài thơ? (Hãy trình bày bằng 1 đoạn văn khoảng 5-7 câu)

Đáp án tham khảo.

Câu 1

Thất ngôn xen lục ngôn

Câu 2.

Gieo vần chân ở các câu 1, 2, 4, 6, 8

Câu 3.

Tác giả Nguyễn Trãi

Câu 4

- Cuộc sống an nhàn, thư thái, ung dung tự tại, không vướng bận chốn quan trường.

Câu 5

- Thái độ tự tin vào mình, mặc nhiên trước mọi lời bàn tán khen chê.

Câu 6

Chủ đề: Tình yêu thiên nhiên cùng tấm lòng thiết tha với cuộc sống, niềm ước mong tốt đẹp cho hạnh phúc của nhân dân.

Câu 7:

Thông điệp: Học sinh có thể lựa chọn một số thông điệp rút ra từ bài thơ:

- Cần biết sống yêu thương, quan tâm tới mọi người

- Sự bình yên và tự do là điều cần thiết với mỗi người

- Kiên định với sự lựa chọn của mình.

- Yêu, trân trọng giữ gìn bảo vể thiên nhiên..

Câu 8

Nguyễn Trãi có một tâm hồn thanh cao với quan niệm "lánh đục khơi trong". Ông có một tâm hồn thư thái, an nhàn, sống gần gũi hòa hợp với thiên nhiên, không màng danh lợi, vướng bận chốn quan trường. Tuy là vậy nhưng ông có tấm lòng "trung quân ái quốc" nên dù về ở ẩn ông vẫn lo lắng cho vận mệnh của đất nước, vẫn mong mỏi cho đời sống của nhân dân được ấm no, hạnh phúc.