I. ĐỌC HIỂU Đọc bài thơ sau: Cưu một lòng ngay khác chúng ngươi, Ở Chưng trần thếmấy phen cười. Phúc nhiền xưa bởi nơi ta tích, Xuân đến tự nhiên mọi vật tươi. Có của bo bo hằng chực của, Oán người nớp nớp những âu người. Làm chi pháo phúc lòng nhau bấy, Rốt nhân sinh bảy tám mươi. (Bảo kính cảnh giới 11- Nguyễn Trãi) Cước chú: Cưu: Mang ; lòng ngay: Lòng ngày thẳng Chúng ngươi: Cách Nguyễn Trãi gọi số đông kẻ xấu Chưng: Từ đệm, không có nghĩa Tích cóp, tích trữ Bo bo: Giữ khư khư, không chia sẻ; chực: Giữ Nớp nớp: Nơm nớp; âu: Lo Pháo phúc: Làm phiền Bấy <từ cổ> cảm thán từ Rốt: Rốt cuộc; nhân sinh: Cuộc đời; bảy tám mươi: 70-80 tuổi Chọn đáp án đúng: Câu 1: Bài thơ được viết theo thể thơ nào: A. Thất ngôn bát cú B. Thất ngôn xen lục ngôn C. Tự do D. Tám chữ Câu 2: Nhan đề "Bảo kính cảnh giới" có nghĩa là: A. Gương báu khuyên răn B. Gương báu cần giữ gìn C. Những điều quý giá D. Những điều cần cảnh giác Câu 3: Đề tài của bài bài thơ: A. Cảnh thiên nhiên B. Bất bình trước cái xấu C. Chiêm nghịêm về lẽ sống Đ. Chiêm nghịêm vềcon đường công danh Câu 4: Phép đ ối xuất hiện trong những câu thơ nào? A. Hai câu thực B. Hai câu luận C. Hai câu kết D. A và B Câu 5: Trong bài thơ Nguyễn Trãi khẳng định mình khác với "chúng ngươi" ở điều gì? A. Lòng ngay thẳng B. Lối sống C. Lạc quan, yêu đời D. Yêu thiên nhiên Câu 6: Nội dung ở hai câu cuối là: A. Chỉ kiếp luân hồi, bảy mươi tám tuổi chết đi có thể ở lại kiếp khác. B. Trong bảy mươi tám năm cuộc đời, có những người cứ trở đi trở lại làm phiền ta. C. Cuộc đời chỉ có bảy mươi tám năm, việc chi phải làm phiền não lòng nhau. D. Cuộc đời chỉ có bảy mươi tám năm, hãy cứ vui vẻ, việc gì phải sống phiền não. Câu 7: Ý nghĩa phê phán của bài thơ thể hiện rõ nhất trong câu thơ nào? A. Hai câu thực B. Hai câu luận C. Hai câu kết D. Hai câu đề Đ áp án: Câu 1: B Câu 2: A Câu 3: C Câu 4 :D Câu 5: A Câu 6: C Câu 7: B II. VIẾT Viết bài văn khoảng 600 chữ đánh giá đặc sắc về nội dung, nghệ thuật của bài thơ Bảo kính cảnh giới 11 - Nguyễn Trãi. Dàn ý: Mở bài: Bài thơ "Bảo kính cảnh giới" của Nguyễn Trãi là một tác phẩm nổi bật trong thơ ca Việt Nam thời kỳ Trần Lê, thể hiện những suy ngẫm sâu sắc về cuộc sống và nhân sinh. Dưới đây là một số cảm nhận về nội dung và nghệ thuật của bài thơ. Thân bài: - Đặc sắc về nội dung: Tư tưởng nhân sinh: Bài thơ thể hiện cái nhìn triết lý về cuộc sống, về sự khác biệt giữa con người với nhau. Tác giả khuyên nhủ con người nên sống chân thật, không nên khoe mẽ hay đố kỵ lẫn nhau. Ông nhấn mạnh rằng phúc đức không chỉ đến từ của cải vật chất mà còn từ sự tích đức, nhân ái. Cuộc sống giản dị: Nguyễn Trãi ca ngợi vẻ đẹp của cuộc sống tự nhiên, thể hiện qua hình ảnh "xuân đến tự nhiên mọi vật tươi." Điều này cho thấy sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên, cùng những điều giản dị nhưng ý nghĩa trong cuộc sống. Lời nhắc nhở về sự oán ghét: Câu thơ "Oán người nớp nớp những âu người" cho thấy nỗi niềm chua xót khi con người thường dễ dàng oán ghét nhau, dẫn đến sự đổ vỡ trong tình cảm và xã hội. - Đặc sắc về nghệ thuật: Ngôn ngữ giàu hình ảnh: Bài thơ sử dụng nhiều hình ảnh và ẩn dụ phong phú, như "phúc nhiền" hay "bo bo hằng chực." Những hình ảnh này không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn giúp người đọc cảm nhận sâu sắc về tâm tư của tác giả. Nhịp điệu và âm hưởng: Âm hưởng nhẹ nhàng, nhịp điệu linh hoạt của bài thơ khiến người đọc cảm thấy dễ chịu, như một dòng chảy tự nhiên của suy nghĩ và cảm xúc. Tính triết lý: Bài thơ không chỉ đơn thuần là bày tỏ cảm xúc mà còn mang tính triết lý sâu sắc, khuyến khích người đọc suy ngẫm về cách sống, giá trị của cuộc sống và mối quan hệ giữa con người với nhau. Kết luận: "Bảo kính cảnh giới" không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là một bài học về nhân sinh. Nguyễn Trãi đã khéo léo lồng ghép giữa triết lý sống và những hình ảnh đẹp về thiên nhiên, con người, tạo nên một tác phẩm giàu ý nghĩa và giá trị nhân văn. Bài tham khảo: Nguyễn Trãi là một trong những nhà thơ vĩ đại của văn học Việt Nam, không chỉ nổi bật trong các tác phẩm thơ ca mà còn ở tư tưởng nhân văn sâu sắc. Bài thơ "Bảo kính cảnh giới" là một trong những tác phẩm tiêu biểu thể hiện cái nhìn triết lý về cuộc sống, về con người và thiên nhiên. Qua bài thơ, tác giả gửi gắm nhiều thông điệp ý nghĩa, mời gọi người đọc suy ngẫm về mối quan hệ giữa con người với nhau và với thiên nhiên. Một trong những điểm nổi bật nhất trong bài thơ là tư tưởng nhân sinh. Nguyễn Trãi khuyên con người nên sống chân thật và hòa hợp với nhau. Ông mở đầu bài thơ bằng câu thơ giàu ý nghĩa: "Cưu một lòng ngay khác chúng ngươi," nhấn mạnh rằng sự khác biệt giữa con người không nên trở thành rào cản trong mối quan hệ. Điều này cho thấy tâm tư sâu sắc của tác giả về tình người và lòng nhân ái. Nguyễn Trãi còn thể hiện một cái nhìn giản dị về cuộc sống. Trong câu thơ "Xuân đến tự nhiên mọi vật tươi," tác giả đã khéo léo gợi lên hình ảnh tươi đẹp của thiên nhiên và cuộc sống. Cảnh sắc xuân không chỉ mang lại niềm vui mà còn là biểu tượng cho sự đổi mới, hy vọng trong cuộc sống. Tác giả như muốn nhắc nhở rằng, những điều giản dị và tự nhiên cũng có thể mang đến cho con người sự bình yên và hạnh phúc. Một chủ đề quan trọng khác trong bài thơ là sự oán ghét, đố kỵ giữa con người với nhau. Câu thơ "Oán người nớp nớp những âu người" phản ánh nỗi niềm chua xót khi con người dễ dàng oán ghét nhau, điều này dẫn đến sự đổ vỡ trong tình cảm và xã hội. Từ đó, tác giả đưa ra một lời nhắc nhở: Con người nên sống hòa thuận, biết yêu thương và sẻ chia để cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn. Không chỉ có nội dung sâu sắc, bài thơ "Bảo kính cảnh giới" còn thu hút người đọc bởi nghệ thuật ngôn ngữ tinh tế. Nguyễn Trãi đã sử dụng nhiều hình ảnh và ẩn dụ phong phú, tạo nên sức hấp dẫn cho tác phẩm. Những hình ảnh như "phúc nhiền" hay "bo bo hằng chực" không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn giúp người đọc cảm nhận sâu sắc về tâm tư của tác giả. Từng câu thơ, từng hình ảnh đều được xây dựng một cách tỉ mỉ, thể hiện sự tinh tế trong nghệ thuật sáng tác của Nguyễn Trãi. Bên cạnh đó, nhịp điệu và âm hưởng của bài thơ cũng rất đặc sắc. Âm hưởng nhẹ nhàng, nhịp điệu linh hoạt khiến người đọc cảm thấy dễ chịu, như một dòng chảy tự nhiên của suy nghĩ và cảm xúc. Điều này không chỉ tạo ra sự thu hút mà còn giúp người đọc dễ dàng tiếp cận và cảm nhận sâu sắc ý nghĩa của bài thơ. "Bảo kính cảnh giới" không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là một bài học quý giá về nhân sinh. Qua đó, Nguyễn Trãi khéo léo lồng ghép giữa triết lý sống và những hình ảnh đẹp về thiên nhiên, con người, tạo nên một tác phẩm giàu ý nghĩa và giá trị nhân văn. Tác phẩm không chỉ phản ánh tâm tư của tác giả mà còn khơi gợi trong lòng người đọc những suy nghĩ về cuộc sống, về con người và về mối quan hệ giữa họ trong xã hội. Chính những thông điệp sâu sắc này đã khiến "Bảo kính cảnh giới" trở thành một tác phẩm vượt thời gian, luôn còn giá trị trong đời sống hiện đại.
