Đọc hiểu bạn không cần phải thắng bằng mọi giá - Richard Carlson - Tất cả đều là chuyện nhỏ

Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:

Bạn không cần phải thắng bằng mọi giá​

Một trong những câu hỏi quan trọng bạn có thể tự hỏi là: "Tôi muốn mình luôn luôn đúng hay tôi muốn được hạnh phúc?". Trong nhiều trường hợp, hai điều này thường không đi cùng nhau.

Việc tỏ ra mình là người luôn đúng - nghĩa là người khác sai - sẽ đẩy chúng ta vào thế sẵn sàng tranh cãi với bất kỳ ai không cùng quan điểm. Và nếu tình trạng này cứ tiếp diễn sẽ khiến đầu óc chúng ta tốn rất nhiều năng lượng cũng như làm chúng ta xao nhãng với cuộc sống xung quanh. Mặc dù vậy, nhiều người vẫn dành rất nhiều thời gian và công sức để chứng minh (hay bảo vệ) quan điểm của mình và cho rằng người khác đã sai. Vô tình hay hữu ý, nhiều người tin rằng việc đưa ra ý kiến riêng "đúng đắn" sẽ giúp người khác điều chỉnh họ và học hỏi thêm nhiều điều. Thực ra, điều này hoàn toàn sai.

Bạn hãy nhớ lại xem, đã bao giờ bạn bị ai đó "sửa lưng" và bạn nói với họ: "Cảm ơn bạn đã chỉ cho tôi thấy điều tôi sai!". Hoặc đã bao giờ có ai đó nói cảm ơn khi bạn phản đối họ hay chứng tỏ bạn đúng họ sai. Sự thật là đa phần chúng ta đều không thích bị người khác vạch ra sai lầm của mình. Con người luôn mong muốn người khác lắng nghe và được công nhận. Do đó, một người biết cách lắng nghe thường là người được yêu quý và tôn trọng. Những người có thói quen hay phản đối người khác thường chỉ nhận được phản ứng bực bội và bị lảng tránh.

(Richard Carlson - Tất cả đều là chuyện nhỏ, NXB Tổng hợp Thành phố HCM, trang 35)​

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt của văn bản.

Câu 2. Theo em việc bảo vệ quan điểm của mình và cho rằng người khác đã sai là đúng hay sai?

Câu 3. Xác định lời dẫn trực tiếp trong câu sau, chuyển thành lời dẫn gián tiếp: Một trong những câu hỏi quan trọng bạn có thể tự hỏi là: "Tôi muốn mình luôn luôn đúng hay tôi muốn được hạnh phúc?".

Câu 4. Em có đồng tình với quan điểm của tác giả cho rằng việc khẳng định mình luôn đúng và mình muốn được hạnh phúc thường không đi cùng nhau không? Vì sao?

Gợi ý tham khảo:

Câu 1:

Phương thức biểu đạt chính của văn bản là nghị luận.

Câu 2:

Theo em việc bảo vệ quan điểm của mình và cho rằng người khác đã sai là sai:

- Tác giả lập luận rằng hành động này sẽ "đẩy chúng ta vào thế sẵn sàng tranh cãi", "khiến đầu óc chúng ta tốn rất nhiều năng lượng", "làm chúng ta xao nhãng với cuộc sống xung quanh" và chỉ nhận được "phản ứng bực bội và bị lảng tránh" từ người khác, thay vì giúp họ học hỏi hay điều chỉnh.

- Việc bảo vệ quan điểm của mình là đúng. Bởi đó là cách để khẳng định bản thân và cần thiết phải giữ vững lập trường, suy nghĩ của mình.

- Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng cho rằng mình luôn đúng và người khác đã sai. Bởi vì sự đánh giá của mình về chính mình và người khác là sự đánh giá phiến diện.

- Cho nên không nhất thiết trong mọi trường hợp cần bảo vệ quan điểm của mình và cố gắng chỉ ra người khác đã sai.

Câu 3:

- Lời dẫn trực tiếp: "Tôi muốn mình luôn luôn đúng hay tôi muốn được hạnh phúc?"

- Chuyển thành lời dẫn gián tiếp: Một trong những câu hỏi quan trọng bạn có thể tự hỏi là liệu bạn có muốn mình luôn luôn đúng hay bạn muốn được hạnh phúc.

Câu 4:

Tôi hoàn toàn đồng tình với quan điểm của tác giả rằng việc khẳng định mình luôn đúng và muốn được hạnh phúc thường không đi cùng nhau. Lý do là vì:

- Việc cố gắng chứng tỏ mình luôn đúng sẽ đẩy chúng ta vào thế tranh cãi, gây ra những xung đột không cần thiết và làm mất đi sự hòa hợp trong các mối quan hệ. Hạnh phúc thường đến từ sự bình yên và kết nối, điều khó đạt được khi ta liên tục tìm cách áp đặt quan điểm của mình.

- Việc duy trì trạng thái "luôn đúng" đòi hỏi rất nhiều năng lượng tinh thần, khiến chúng ta mệt mỏi và xao nhãng khỏi những điều tích cực khác trong cuộc sống.

- Con người có xu hướng mong muốn được lắng nghe và công nhận, chứ không phải bị chỉ trích hay "sửa lưng". Những người hay phản đối, chứng tỏ người khác sai thường dễ bị xa lánh và khó nhận được sự tôn trọng thực sự từ những người xung quanh. Hạnh phúc cá nhân thường gắn liền với việc được yêu mến, tôn trọng và có những mối quan hệ tốt đẹp, điều mà thói quen cố chấp "luôn đúng" có thể cản trở.

- Việc khẳng định mình luôn đúng là thái độ hiếu thắng, tự kiêu tự đại không nên có trong giao tiếp.

- Niềm hạnh phúc là cảm giác mãn nguyện khi chúng ta đạt được ước mơ trong cuộc sống.

- Việc khẳng định mình luôn đúng không thể đem lại hạnh phúc cho con người bởi vì:

+ Tâm lí hiếu thắng có thể đem lại cho bạn cảm giác hãnh diện vui sướng nhất thời. Nhưng sẽ khiến bạn trở nên bị ghen ghét, xa lánh.

+ Bản thân mình không lắng nghe và nhận thấy lỗi sai của mình.

+ Khiến cho người khác thấy bực bội, không muốn lại gần.

Một số câu hỏi trắc nghiệm:

Câu 1: Theo tác giả, một trong những câu hỏi quan trọng mà mỗi người nên tự hỏi là gì?

A. Tôi muốn mình luôn luôn đúng hay tôi muốn được hạnh phúc?

B. Tôi muốn mình luôn luôn thông minh hay tôi muốn được mọi người ngưỡng mộ?

C. Tôi muốn mình luôn luôn giàu có hay tôi muốn được tự do?

D. Tôi muốn mình luôn luôn thành công hay tôi muốn được bình yên?

Đáp án: A.

Đây là câu hỏi trọng tâm được tác giả đặt ra ngay từ đầu đoạn văn, nhấn mạnh sự đối lập giữa việc luôn đúng và hạnh phúc.

Câu 2: Theo văn bản, việc tỏ ra mình là người luôn đúng có thể dẫn đến hậu quả nào?

A. Được mọi người yêu quý và tôn trọng hơn.

B. Khiến đầu óc tốn nhiều năng lượng và làm chúng ta xao nhãng với cuộc sống xung quanh.

C. Giúp người khác điều chỉnh và học hỏi thêm nhiều điều.

D. Đạt được sự bình yên trong tâm hồn.

Đáp án: B

Văn bản mô tả rõ ràng hậu quả này, bao gồm việc phải sẵn sàng tranh cãi và mất tập trung vào cuộc sống.

Câu 3: Đa phần con người không thích điều gì khi bị người khác vạch ra sai lầm của mình?

A. Không thích phải thay đổi bản thân.

B. Không thích được khen ngợi quá nhiều.

C. Không thích được người khác chỉ ra lỗi sai của mình.

D. Không thích lắng nghe ý kiến trái chiều.

Đáp án: C

Văn bản khẳng định rằng 'đa phần chúng ta đều không thích bị người khác vạch ra sai lầm của mình'.

Câu 4: Theo tác giả, người biết cách lắng nghe thường nhận được điều gì?

A. Cơ hội để tranh cãi và bảo vệ quan điểm.

B. Sự bực bội và bị lảng tránh.

C. Sự yêu quý và tôn trọng.

D. Nhiều kiến thức mới và kinh nghiệm.

Đáp án: C.

Văn bản nêu rõ: 'Do đó, một người biết cách lắng nghe thường là người được yêu quý và tôn trọng.'

Câu 5: Tác giả Richard Carlson muốn truyền tải thông điệp gì qua đoạn trích?

A. Mọi người đều thích bị người khác vạch ra sai lầm của mình.

B. Chúng ta nên luôn bảo vệ quan điểm của mình.

C. Việc hạnh phúc quan trọng hơn việc cố gắng chứng tỏ mình luôn đúng.

D. Luôn phải tranh cãi để bảo vệ lẽ phải.

Đáp án: C.

Đây là thông điệp xuyên suốt của đoạn trích, thể hiện sự đối lập giữa việc 'luôn đúng' và 'hạnh phúc'.