Đọc hiểu bài thơ Chân trời mẹ: Mẹ chưa nhờ ta điều gì

Đọc hiểu: Chân trời mẹ - Văn Công Hùng​

Đọc đoạn trích sau:

mẹ chưa nhờ ta điều gì

kể cả giặt cái khăn

con mắc nợ mẹ không là chủ nợ

chỉ chú mèo già chứng kiến mẹ buồn thôi

những cuộc con đi giữa nóng lạnh cuộc đời

mẹ buôn buốt ruột

con tung tẩy chữ

có chữ nào rơm rớm mẹ đâu?

khi mẹ thấy cô đơn

con cũng vào thì sấp bóng

vô định rợn người cát trắng

mẹ nằm hun hút gió hàng dương

giờ thấm nghĩa mồ côi

con đã non sáu chục

những buổi chiều ân hận

chân trời mướt mải cát bay..

(Trích Chân trời mẹ, Văn Công Hùng, Tập thơ, Cầm tay mà đi, NXB Hội nhà văn, 2018, tr. 53)

Trả lời câu hỏi:

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích.

Câu 2. Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào?

Câu 3. Hình ảnh mẹ và con được đặt trong mối quan hệ tương phản như thế nào? Tác dụng của biện pháp nghệ thuật đối lập được sử dụng trong đoạn trích.

Câu 4. Anh/chị hiểu như thế nào về hai câu thơ sau:

con mắc nợ mẹ không là chủ nợ

chỉ chú mèo già chứng kiến mẹ buồn thôi

Câu 5. Đoạn trích đem đến cho anh/chị suy nghĩ gì về trách nhiệm của người con đối với mẹ?

Câu 6. Viết đoạn văn (7 - 10 dòng) với chủ đề: Tình yêu của mẹ là tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ nhất trên đời.

​

Gợi ý đọc hiểu​

Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích: Phương thức biểu cảm (Bộc lộ cảm xúc của chủ thể trữ tình "con" và nhân vật trữ tình "mẹ")

Câu 2. Đoạn trích trên được viết theo thể thơ tự do (không quy định chặt chẽ về vần, nhịp, số câu, số tiếng)

Câu 3. Hình ảnh mẹ và con được đặt trong mối quan hệ tương phản:

con mắc nợ >< mẹ không là chủ nợ

những cuộc con đi >< mẹ buôn buốt ruột

con tung tẩy chữ >< có chữ nào rơm rớm mẹ đâu?

Tác dụng của biện pháp tương phản đối lập sử dụng trong đoạn trích:

- Nhấn mạnh tình yêu, sự quan tâm lo lắng của mẹ dành cho con và sự hững hờ, vô tình của con đối với mẹ. Người mẹ đã dành cho con tất cả tình yêu, tình thương, ngược lại, con vô tâm không nhận ra. Đó cũng chính là điều mà chủ thể trữ tình nhận thức được khi trưởng thành, càng nhận thức thì càng đau khổ, hối hận.

- Tạo giọng điệu day dứt, buồn thương cho lời thơ; gợi sự ám ảnh trong lòng người đọc.

Câu 4. Hai câu thơ:

con mắc nợ mẹ không là chủ nợ

chỉ chú mèo già chứng kiến mẹ buồn thôi

Được hiểu là:

- Người con đã nhận thức được mình là người mắc nợ mẹ trong cuộc đời, còn mẹ thì yêu thương con vô điều kiện, không bao giờ toan tính thiệt hơn về những gì đã dành cho con. Người con cũng nhận thức được sự vô tâm của mình với mẹ, không hiểu được nỗi buồn của mẹ, không hiểu được sự cô đơn không có người giãi bày của mẹ.

- Từ đó, hai câu thơ cho ta hiểu những day dứt, ân hận của chủ thể trữ tình về sự vô tâm của chính mình.

Câu 5. Đoạn trích đem đến cho chúng ta những suy nghĩ về trách nhiệm của người con đối với mẹ: Con cái cần phải nhận thức được công lao to lớn của mẹ: Công ơn sinh thành, dưỡng dục. Từ đó, cần có tình cảm và hành vi đúng đạo làm con: Yêu thương, kính trọng, biết ơn, quan tâm đến mẹ, phụng dưỡng mẹ khi mẹ về già; phấn đấu trở thành người có ích để làm vui lòng mẹ..

Câu 6. Tình yêu của mẹ là tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ nhất trên đời.

Tình yêu của mẹ là tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ nhất trên đời. Tình yêu ấy đã hướng cả về con khi con mới chỉ là giọt máu trong lòng mẹ. Tình yêu ấy thôi thúc mẹ vượt qua tất cả những vất vả, đau đớn của kì vượt cạn để con được chào đời khỏe mạnh. Mẹ thức khuya, dậy sớm để lo cho miếng ăn, giấc ngủ của con. Mẹ không chợp mắt suốt đêm khi con ốm. Mẹ bên con từng bước đi chập chững đầu tiên. Mẹ nuôi con lớn khôn bằng dòng sữa ngọt ngào, nuôi tâm hồn con bằng lời ru tiếng hát, bằng những câu chuyện cổ tích xa xưa. Con lớn khôn rồi, mẹ vẫn dõi theo con từng li từng tí. Mẹ tiếp sức cho con trên các chặng đường đời và sẵn sàng dang tay chở che con khi con gặp bão tố. Dù con đối với mẹ như thế nào, tình yêu mẹ dành cho con vẫn là vô bờ bến, mẹ sẵn sàng bao dung cho những lỗi lầm của con, giúp con hướng thiện. Mẹ hi sinh tất cả, thanh xuân và sức khỏe chỉ mong con được bình an, hạnh phúc. Tình yêu của mẹ là tình cảm thiêng liêng nhất trong cuộc đời mỗi con người. Tình yêu ấy giúp con lớn lên, trưởng thành, giúp tâm hồn con ấp áp, an yên. Tình yêu ấy cũng là động lực để con vượt qua mọi chông gai trong cuộc đời.