Đề đọc hiểu: Bản di chúc của vua Trần Nhân Tông

Đọc đoạn văn bản sau và trả lời câu:

"Các ngươi chớ quên, chính nước lớn mới làm điều bậy bạ, trái đạo. Vì rằng họ cho mình cái quyền nói một đằng, làm một nẻo.. Chớ coi thường chuyện vụn vặt xảy ra trên biên ải. Các việc trên khiến ta nghĩ tới chuyện khác lớn hơn. Tức là họ không tôn trọng biên giới quy ước. Cứ luôn luôn đặt ra những cái cớ để tranh chấp. Không thôn tính được ta thì gặm nhấm ta. Họ gặm nhấm đất đai của ta, lâu dần họ đã biến giang sơn của ta từ cái tổ đại bàng thành tổ chim chích. Vậy nên các ngươi phải nhớ lời ta dặn: Một tấc đất của tiền nhân để lại, cũng không được để lọt vào tai kẻ khác. Ta cũng để lời nhắn nhủ đó như một lời di chúc cho muôn đời con cháu."

(Bản di chúc của vua Trần Nhân Tông (1258-1308)

Câu 1: Trong đoạn văn bản tác giả sử dụng phương thức biểu đạt nào là chính? Chỉ ra các phép liên kết được sử dụng trong đoạn văn bản?

Câu 2: Tìm nội dung chính của đoạn văn bản trên?

Câu 3: Nêu cách hiểu của em về các cụm từ "gặm nhấm đất đai", "cái tổ đại bàng", "tổ chim chích" ? Từ đó chỉ ra hiệu quả diễn đạt của các từ đó trong đoạn văn?

Câu 4: Thông điệp mà Trần Nhân Tông muốn gửi gắm đến các thế hệ cháu con muôn đời: Vậy nên các ngươi phải nhớ lời ta dặn: "Một tấc đất của tiền nhân để lại, cũng không được để lọt vào tay kẻ khác".

Gợi ý học bài

Câu 1:

- Phương thức biểu đạt chính là nghị luận.

- Phép liên kết:

+Phép thế: "họ" thay thế cho "nước lớn", "các việc trên" thay thế cho"chuyện vụn vặt xảy ra trên biên ải".

+Phép nối: "Tức là", "vậy nên".

Câu 2:

Đoạn văn đề cập đến những việc làm bậy bạ, trái đạo cũng như dã tâm gặm nhấm, thôn tính nước bé của các nước lớn. Đồng thời, nhà vua cũng căn dặn các thế hệ cháu con phải trân trọng giữ từng tấc đất của tiền nhân để lại, bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của Tổ Quốc.

Câu 3:

- Gặm nhấm đất đai: xâm chiếm dần dần, từng ít một đất đai của nước láng giềng.

- Cái tổ đại bàng: Chỉ giang sơn rộng lớn của các nước nhỏ.

- Tổ chim chích: Giang sơn rộng lớn bị thu hẹp, nhỏ dần của các nước nhỏ.

=> Nhờ các cụm từ trên, văn bản trở nên giàu hình ảnh và giàu sức biểu cảm. Hơn thế, các cụm từ trên cũng vạch trần dã tâm xâm lược rất nham hiểm của nước lớn và cho thấy nguy cơ giang sơn của nước nhỏ sẽ bị thu hẹp dần nếu không bảo vệ giữ gìn.

Câu 4:

Nội dung câu nói: Căn dặn các thế hệ cháu con phải giữ gìn bảo vệ toàn vẹn giang sơn Tổ quốc. Sự trọn vẹn lãnh thổ của Tổ Quốc là kết quả giữ gìn và đấu tranh của cha ông ta từ ngàn năm trước. Con cháu thế hệ ngày nay trước tiên phải biết ơn công lao đó của cha ông đi trước để lại, tiếp nối và phát huy thành quả mà cha ông ta để lại. Mở rộng ra trong thời đại hôm nay chính là trách nhiệm của công dân với Tổ Quốc.