Đọc văn bản sau: MẸ (Trần Khắc Tám) Nghĩ về tuổi thơ làm sao quên Những buổi chiều ngóng đợi Bóng mẹ đi như chạy giữa cánh đồng Năm ấy con mười hai tuổi Mười hai tuổi khôn ngoan bằng đứa trẻ thời nay lên sáu Con thơ ngây giờ nghĩ lại thấm buồn Mẹ xuôi ngược chợ trên rồi chợ dưới Buôn bán quanh năm một gánh trầu Mẹ bán trầu mà ăn trầu héo Quả cau con bổ sáu để dành Con như mầm non vô tư lớn Mẹ như cây năm tháng cứ già đi Rồi hôm ấy nhẹ nhàng như chiếc lá Mẹ ra đi khi đông đã cuối mùa Con không hiểu thời mẹ là con gái Mẹ ơi, có sung sướng gì không Giờ hễ gặp trầu cau là ngỡ thấy Mẹ vẫn cười hồn hậu trước mắt con.. (Tuyển tập thơ Việt Nam 1975 – 2000, tập III, NXB Hội Nhà văn, 2001, tr. 296 – 297) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1. Chủ thể trữ tình trong bài thơ là ai? Câu 2. Liệt kê các câu thơ có biện pháp tu từ so sánh. Câu 3. Hình ảnh người mẹ hiện lên như thế nào trong đoạn thơ sau? "Mẹ xuôi ngược chợ trên rồi chợ dưới Buôn bán quanh năm một gánh trầu Mẹ bán trầu mà ăn trầu héo Quả cau con bổ sáu để dành" Câu 4. Nhận xét về thái độ, tình cảm của nhân vật người con được bộc lộ trong bài thơ? Câu 5. Qua văn bản, nếu nhân vật người con được nói một điều gì ý nghĩa nhất với mọi người thì theo anh/chị điều đó sẽ là gì? Giải thích ngắn gọn. Gợi ý trả lời: Câu 1. Chủ thể trữ tình trong bài thơ là nhân vật "con". Câu 2. Các câu thơ có biện pháp tu từ so sánh: – Bóng mẹ đi như chạy giữa cánh đồng – Mười hai tuổi khôn ngoan bằng đứa trẻ thời nay lên sáu – Con như mầm non vô tư lớn – Mẹ như cây năm tháng cứ già đi – Rồi hôm ấy nhẹ nhàng như chiếc lá Câu 3. Hình ảnh người mẹ hiện lên trong đoạn thơ: – Người mẹ vất vả "xuôi ngược", tảo tần "quanh năm" với việc "buôn bán" khắp "chợ trên rồi chợ dưới", tưởng như không có một phút nghỉ ngơi. – Người mẹ dè dặt trong sinh hoạt, không dám ăn ngon chỉ ăn "trầu héo" để dành dụm, chắt bóp từng đồng. => Người mẹ là hiện thân của đức hi sinh. Câu 4. Nhận xét về thái độ, tình cảm của nhân vật người con trong bài thơ: – Nhân vật người con đang rất nhớ mẹ, thấu hiểu sự vất vả và hi sinh của mẹ, thương mẹ cả đời cơ cực, và luôn in đậm hình ảnh người mẹ hiền hậu trong lòng. – Đó là những tình cảm hết sức chân thành, sâu sắc từ một trái tim hết lòng biết ơn và kính yêu mẹ của mình. Câu 5. – Thí sinh cần nêu được một điều ý nghĩa đối với người con và mọi người. Có thể tham khảo: Hãy dành thời gian quan tâm, chăm sóc mẹ nhiều hơn; hãy biết chia sẻ và yêu thương mẹ nhiều hơn.. – Giải thích hợp lí và thuyết phục Tham khảo: Điều ý nghĩa nhất mà nhân vật người con trong văn bản này nói đến là sự hiểu biết và trân trọng tình mẹ. Qua câu chuyện về tuổi thơ và quan sát cuộc sống hàng ngày của mẹ, người con nhận ra giá trị và nghị lực của mẹ trong việc nuôi dưỡng gia đình. Bằng cách nhìn lại quá trình lớn lên và sự hiểu biết sâu sắc về cuộc sống, người con biết đánh giá cao công lao và tình yêu thương mẹ dành cho mình, thể hiện qua việc nhớ đến và kính trọng những nỗ lực và hy sinh của mẹ. Điều này làm cho độc giả cảm nhận được tình cảm gia đình và ý nghĩa của việc quan tâm và tôn trọng người thân, đặc biệt là mẹ.
