Đề bài: Phân tích khổ đầu bài thơ Mùa xuân nho nhỏ A. Mở bài: Mùa xuân nho nhỏ là bài thơ tiêu biểu được sáng tác trong những ngày cuối đời của nhà thơ Thanh Hải. Khổ đầu bài thơ là tiếng lòng của người con gắn bó với quê hương xứ Huế thân thương. B. Thân bài: Mở đầu bài thơ tác giả đã vẽ nên bức tranh mùa xuân tươi đẹp: Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời, Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng. Trên dòng sông xanh dịu mát của quê hương, nổi bật một bông hoa tím biếc. Đó là bông hoa lục bình với sắc màu thân quen rất đặc trưng của xứ Huế. Màu xanh của nước hòa vào màu tím biếc của hoa đã làm nên một bức tranh mùa xuân tươi sáng, thơ mộng, đậm đà, nồng ấm. Với bút pháp chấm phá, cùng những cảm nhận tinh tế, nhà thơ đã lựa chọn những hình ảnh tiêu biểu đề tái hiện một bức tranh xuân tràn đầy nhựa sống. Động từ "mọc" đảo lên đầu câu thơ diễn tả sự ngạc nhiên, ngỡ ngàng trước sức sống mãnh liệt của mùa xuân. Hòa cùng những sắc màu tươi sáng ấy là âm thanh của tiếng chim chiền chiện tươi vui, rộn rã giữa đất trời mùa xuân. Nhà thơ như đắm say, ngây ngất trước vẻ đẹp của thiên nhiên nên đã cất tiếng gọi thiết tha, đầy yêu mến: Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời Một từ Ơi ngân vang chứa chan bao cảm xúc bồi hồi, tha thiết. Hai tiếng hót chi là cách nói dịu ngọt, thân thương của con người xứ Huế. Nghệ thuật nhân hóa với lời gọi, lời hỏi đã diễn tả một cách chân thành, tự nhiên tình cảm của con người với tạo vật. Âm thanh của tiếng chim chiền chiện đã làm cho không gian đất trời thêm tươi vui, rộn rã. Tiếng hót ấy cũng làm cho lòng người thêm rạo rực, xuyến xao. Ngắm nhìn dòng sông xanh mềm mại như dải lụa, bông hoa lục bình mảnh mai khoe sắc trong âm thanh rộn rã tiếng chim ca, nhà thơ xúc động mãnh liệt: Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng Một cử chỉ bình dị nhưng vô cùng độc đáo. Dường như nhà thơ không nghe âm thanh, nghe tiếng chim chiền chiện bằng thính giác nữa mà tưởng tượng nó có hình, có khối, có thể đưa tay ra hứng được. Tiếng chim chiền chiện trong không gian tạo thành từng giọt có màu sắc long lanh. Giọt long lanh là sự liên tưởng đầy chất thơ. Nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác đã diễn tả một cách tinh tế cảm xúc của nhà thơ. Cảm xúc ấy, cử chỉ ấy, niềm say đắm ấy chỉ có ở một tâm hồn thi sĩ nhạy cảm và tấm lòng thiết tha yêu cuộc sống, nâng niu trân trọng vẻ đẹp mùa xuân. Đánh giá: Bằng cách sử dụng ngôn từ, hình ảnh giàu giá trị gợi cảm, nghệ thuật đảo ngữ, ẩn dụ chuyển đổi cảm giác thật thành công, nhà thơ Thanh Hải đã vẽ nên một bức thi trung hữu họa mang những nét đặc trưng của mùa xuân xứ Huế. Đặc biệt, trong bức tranh ấy là tiếng lòng yêu thiết tha cuộc sống và quê hương, đất nước. Đọc bài thơ: Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải
