ĐỀ BÀI ÔN TẬP NGỮ VĂN 12 THAM KHẢO Đề 01 (Biên soạn: Thùy Minh) I. ĐỌC HIỂU Đọc đoạn trích sau: Nhiều học sinh nghĩ rằng bước đầu tiên phải là nghe giảng, đọc sách và ghi chú. Không phải vậy, việc đầu tiên mà bạn phải làm là xác định cụ thể bạn muốn đạt kết quả như thế nào trong khóa học này. Ví dụ: Bạn muốn đạt bao nhiêu điểm 10? Xác định mục tiêu rất quan trọng vì nó quyết định phương pháp học của bạn và do đó, quyết định kết quả học của bạn. Nếu bạn xác định mục tiêu đạt loại xuất sắc trong môn toán, bạn có học với quyết tâm khác hẳn với khi bạn chỉ muốn đạt loại trung bình không? Dĩ nhiên là khác hẳn! Một khi bạn đã quyết tâm đạt thành tích xuất sắc, não bộ của bạn nhận thức rằng nó không thể phạm một sai lầm nhỏ nào. Việc này có khả năng khiến bạn học kỹ từng chi tiết trong môn học. Kết quả là bạn có thể đạt điểm 10 hoặc nếu không, bạn cũng sẽ đạt điểm chín là thấp nhất. Tuy nhiên, nếu bạn xác định mục tiêu chỉ đạt loại trung bình, não bộ của bạn biết rằng, nó được phép để mất phân nửa số điểm. Việc này có khả năng khiến bạn không bận tâm học tất cả mọi chi tiết và bỏ qua những phần mà bạn không hiểu rõ hoặc không thích học. Cuối cùng, bạn dễ dàng bỏ qua phân nửa kiến thức trong môn học. Hậu quả là bạn sẽ chỉ đạt kết quả dưới trung bình, hoặc thậm chí có thể trượt. Tệ hơn cả là nếu bạn không xác định mục tiêu nào, não bộ của bạn sẽ tự động xác định một mục tiêu thảnh thơi nhất – đó chính là số điểm tối thiểu mà bạn cần có để vượt qua kỳ thi. Điều đó dễ dàng dẫn đến việc bạn thi trượt. Thật kinh khủng làm sao! (Trích Tôi tài giỏi, bạn cũng thế, Adam Khoo). Thực hiện yêu cầu: Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích. Câu 2. Trong đoạn văn trên, tác giả đề cập đến vai trò của yếu tố nào là quan trọng đối với việc học của người học sinh? Câu 3. Theo tác giả, điểm khác biệt tác động đến não bộ của học sinh xác định mục tiêu đạt loại xuất sắc và học sinh xác mục tiêu đạt loại trung bình là gì? Hãy nêu tác dụng của việc tác giả đặt ra các giả thiết đó? Câu 4. Theo anh chị, hai câu đầu tiên của đoạn trích, có phải tác giả không coi trọng việc "nghe giảng, đọc sách và ghi chú" không? II. LÀM VĂN Câu 1. Từ nội dung đoạn trích phần đọc hiểu, anh/chị hãy viết đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của bản thân về vấn đề: Nếu bạn không xác định mục tiêu nào. Câu 2. Phân tích vẻ đẹp của sông Hương trong đoạn trích sau: Trong những dòng sông đẹp ở các nước mà tôi thường nghe nói đến, hình như chỉ sông Hương là thuộc về một thành phố duy nhất. Trước khi về đến vùng châu thổ êm đềm, nó đã là một bản trường ca của rừng già, rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn, và cũng có lúc nó trở nên dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng. Giữa dòng Trường Sơn, sông Hương đã sống một nửa cuộc đời của mình như một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại. Rừng già đã hun đúc cho nó một bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do và trong sáng. Nhưng chính rừng già nơi đây, với cấu trúc đặc biệt có thể lí giải được về mặt khoa học, đã chế ngự sức mạnh bản năng ở người con gái của mình để khi ra khỏi rừng, sông Hương nhanh chóng mang một sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở. Nếu chỉ mải mê nhìn ngắm khuôn mặt kinh thành của nó, tôi nghĩ rằng người ta sẽ không hiểu một cách đầy đủ bản chất của sông Hương với cuộc hành trình đầy gian truân mà nó đã vượt qua, không hiểu thấu phần tâm hồn sâu thẳm của nó mà dòng sông hình như không muốn bộc lộ, đã đóng kín lại ở cửa rừng và ném chìa khóa trong những hang đá dưới chân núi Kim Phụng. (Trích Ai đã đặt tên cho dòng sông - Hoàng Phủ Ngọc Tường - Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục, 2008, tr. 198). GỢI Ý LÀM BÀI Bấm để xem I. ĐỌC HIỂU Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích: Nghị luận. Câu 2. Trong đoạn văn trên, tác giả đề cập đến vai trò của việc xác định mục tiêu là quan trọng đối với việc học của người học sinh. Câu 3. - Theo tác giả, điểm khác biệt tác động đến não bộ của học sinh xác định mục tiêu đạt loại xuất sắc và học sinh xác mục tiêu đạt loại trung bình là: Bạn học sinh xác định mục tiêu đạt loại xuất sắc, não bộ của bạn học sinh đó nhận thức rằng nó không thể phạm một sai lầm nhỏ nào. Bạn học sinh xác định mục tiêu đạt loại trung bình, não bộ của bạn học sinh đó nhận thức rằng nó được phép để mất phân nửa số điểm. - Tác dụng của việc tác giả đặt ra các giả thiết này: + Tăng thêm tính thuyết phục cho sự diễn đạt. + Giúp người đọc nhận thức rõ hơn sự tác động, vai trò của mục tiêu đối với kết quả học tập của chính mình. Mục tiêu như thế nào sẽ nhận được kết quả tương xứng. Câu 4. Hai câu đầu tiên của đoạn trích, không phải tác giả không coi trọng việc "nghe giảng, đọc sách và ghi chú", mà tác giả muốn người đọc hiểu rằng, việc "nghe giảng, đọc sách và ghi chú" dù quan trọng nhưng chưa phải là việc đầu tiên, việc đầu tiên là phải xác định mục tiêu học tập, rồi sau đó mới lựa chọn phương pháp học tập. II. LÀM VĂN Câu 1. NLXH: Tham khảo các ý có thể triển khai: Nếu không xác định mục tiêu nào: - Không có phương hướng cụ thể cho cuộc sống, công việc, - Không có động lực để phấn đấu. - Không biết cần phải làm gì. - Không có được thành tựu. - Dễ sai lầm, lạc lối. - Cuộc sống mất đi ý nghĩa đích thực. - Thậm chí còn làm ảnh hưởng đến những người xung quanh. - Không có được những đóng góp lớn lao cho xã hội, đất nước. Câu 2. Phân tích vẻ đẹp sông Hương vùng thượng nguồn: Tham khảo link: Phân Tích Vẻ Đẹp Sông Hương Vùng Thượng Nguồn
ĐỀ BÀI ÔN TẬP NGỮ VĂN 12 THAM KHẢO ĐỀ 02 (Biên soạn: Thùy Minh) I. ĐỌC HIỂU Đọc văn bản sau: Một đàn ếch đi ngang qua một khu rừng và hai con ếch bị rơi xuống một cái hố. Khi thấy cái hố quá sâu những con ếch còn lại bèn nói với hai con ếch kia rằng chúng sẽ phải chết. Hai con ếch mặc kệ những lời bình luận và cố hết sức nhảy ra khỏi cái hố. Đàn ếch nhao nhao bảo chúng đừng nhảy vô ích, hãy chấp nhận cái chết không thể tránh khỏi. Cuối cùng, một con ếch nghe theo lời của đàn ếch. Nó gục xuống chết vì kiệt sức và tuyệt vọng. Con ếch còn lại vẫn dồn hết sức lực cuối cùng tiếp tục nhảy lên. Đàn ếch trên bờ lại ầm ĩ la lên bảo nó hãy nằm yên chờ chết. Con ếch nọ lại càng nhảy mạnh hơn nữa. Và thật kỳ diệu, cuối cùng nó cũng thoát ra khỏi cái hố sâu ấy. Đàn ếch xúm lại: "Không nghe chúng tôi nói gì à?" Chúng cứ hỏi mãi trong sự ngạc nhiên, lúng túng của con ếch nọ. Cuối cùng sự thật cũng được một con ếch già hé lộ rằng: Con ếch vừa thoát khỏi cái hố kia bị điếc và nó cứ nghĩ là những con ếch khác hò reo đang cổ vũ cho nó, và chính điều đó đã làm nên một sức mạnh kỳ diệu giúp cho nó tìm được sự sống mong manh trong cái chết. (Câu chuyện về hai chú ếch, Hạt giống tâm hồn) Thực hiện yêu cầu: Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính sử dụng trong văn bản. Câu 2. Trong văn bản trên, con ếch thứ hai thoát chết vì sao? Câu 3. Thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm trong văn bản là gì? Câu 4. Theo anh chị, sức mạnh của lời nói thể hiện ở những phương diện nào? II. LÀM VĂN Câu 1. Từ nội dung đoạn trích phần đọc hiểu, anh/chị hãy viết đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của bản thân về (một trong hai) vấn đề: - Phía sau những lời nói hủy diệt. - Sức mạnh kì diệu của những lời động viên. Câu 2. Phải nhiều thế kỉ qua đi, người tình mong đợi mới đến đánh thức người con gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy cỏ dại. Nhưng ngay từ đầu vừa ra khỏi vùng núi, sông Hương đã chuyển dòng một cách liên tục, vòng giữa khúc quanh đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm, như một cuộc tìm kiếm có ý thức để đi tới nơi gặp thành phố tương lai của nó. Từ ngã ba Tuần, sông Hương theo hướng Nam Bắc qua điện Hòn Chén; vấp Ngọc Trản, nó chuyển hướng sang tây bắc, vòng qua thềm đất bãi Nguyệt Biều, Lương Quán rồi đột ngột vẽ một hình cung thật tròn về hướng đông bắc, ôm lấy chân đồi Thiên Mụ, xuôi dần về Huế. Từ Tuần về đây, sông Hương vẫn đi trong dư vang của Trường Sơn, vượt qua một lòng vực sâu dưới chân núi Ngọc Trản để sắc nước trở nên xanh thẳm, và từ đó nó trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như thành quách, với những điểm cao đột ngột như Vọng Cánh, Tam Thai, Lựu Bảo mà từ đó, người ta luôn luôn nhìn thấy dòng sông mềm như tấm lụa, với những chiếc thuyền xuôi ngược chỉ bé vừa bằng con thoi. Những ngọn đồi này tạo nên những mảng phản quang nhiều màu sắc trên nền trời tây nam của thành phố, "sớm xanh, trưa vàng, chiều tím" như người Huế thường miêu tả. Giữa đám quần sơn lô xô ấy, là giấc ngủ nghìn năm của những vua chú được phong kín trong lòng những rừng thông u tịch, và niềm kiêu hãnh âm u của những lăng tẩm đồ sộ tỏa lan khắp cả một vùng thượng lưu "Bốn bề núi phủ mây phong – Mảnh trăng thiên cổ bóng tùng Vạn Niên". Đó là vẻ đẹp trầm mặc nhất chả sông Hương, như triết lí, như cổ thi, kéo dài mãi đến lúc mặt nước phẳng lặng của nó gặp tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga tận bờ bên kia, giữa những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà.. (Trích: "Ai đã đặt tên cho dòng sông" – Hoàng Phủ Ngọc Tường) Phân tích hình tượng sông Hương trong đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét về tính trữ tình của bút kí Hoàng Phủ Ngọc Tường. GỢI Ý LÀM BÀI Bấm để xem I. ĐỌC HIỂU Câu 1. Phương thức biểu đạt chính sử dụng trong văn bản: Tự sự. Câu 2. Trong văn bản trên, con ếch thứ hai thoát chết vì: Bị điếc và nó cứ nghĩ là những con ếch khác hò reo đang cổ vũ cho nó, và chính điều đó đã làm nên một sức mạnh kỳ diệu giúp cho nó tìm được sự sống mong manh trong cái chết. Câu 3. Thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm trong văn bản là: Lời nói có sức mạnh kì diệu, nó có thế giệt chết người khác trong cơn tuyệt vọng, cũng có thể vực dậy tinh thần trong cơn bế tắc, tuyệt vọng. Vì vậy, hãy cẩn trọng với lời nói. Hãy nói nhưng điều khích lệ, động viên. Câu 4. S ức mạnh của lời nói thể hiện ở những phương diện: - Lời nói có thể hủy hoại người khác (sức mạnh tiêu cực). - Lời nói có thể cứu giúp người khác (sức mạnh tích cực). II. LÀM VĂN Câu 1. Nghị luận xã hội: - Phía sau những lời nói hủy diệt. Tham khảo các ý chính: Phía sau lời nói hủy diệt là tác hại, hậu quả khôn lường. + Giới thiệu vấn đề. + Giải thích lời nói hủy diệt là gì? (lời nói trong lúc tức giận, trong lúc thiếu suy nghĩ.. gây tác động xấu đến người nghe). + Tác hại: Với chính mình: Phá hủy hình tượng, thậm chí nhân cách của bản thân; đánh mất cơ hội phát triển của bản thân. Với người tiếp nhận: Gây cho họ xúc cảm tiêu cực; buồn, u uất, đau khổ, tuyệt vọng.. tùy mức độ "hủy diệt" của lời nói. Thậm chí, có thể dẫn đến cái chết. Lời nói hủy diệt có tính sát thương rất cao. Với xã hội: Làm rạn nứt mối quan hệ, phá hủy những điều đẹp đẽ.. + Bình luận mở rộng: Lời nói hủy diệt khác biệt với những lời phê bình góp ý giúp tiến bộ.. + Bài học: Cẩn trọng trước khi nói, không nên nói trong lúc tức giận, không nên vì không ưa người khác mà nói những lời độc ác.. - Sức mạnh kì diệu của những lời động viên. Tham khảo các ý chính: + Giới thiệu vấn đề. + Giải thích lời nói động viên là gì? (lời nói xuất phát từ ý tốt muốn giúp người khác, lời nói có tác động tích cực, có ý nghĩa cổ vũ tinh thần người nghe). + Sức mạnh: Với chính mình: Giúp ta cảm thấy hạnh phúc khi giúp đỡ được người khác, dù chỉ là lời động viên; giúp xây dựng hình tượng đẹp về bản thân, giúp ta được mọi người yêu mên, từ đó có cơ hội phát triển bản thân. Với người tiếp nhận: Giúp tạo động lực tinh thần mạnh mẽ để người khác vượt qua khó khăn, bế tắc của mình. Với xã hội: Giúp xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa người – người, tạo nên những điều đẹp đẽ.. + Bình luận mở rộng: Lời nói động viên khác biệt với những lời xu nịnh, tâng bốc quá đà.. + Bài học: Nên biết cách động viên người khác.. Câu 2. Mở bài: Giới thiệu khái quát về tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường, bài bút kí Ai đã đặt tên cho dòng sông? và hình tượng sông Hương trong đoạn trích. Thân bài: Triển khai hệ thống luận điểm: *Phân tích hình tượng sông Hương vùng ngoại vi thành phố: - Ý khái quát. - Phân tích vẻ đẹp của sông Hương vùng ngoại vi thành phố Huế: + Khi chảy qua cánh đồng Châu Hóa: Sông Hương mang vẻ đẹp dịu dàng, duyên dáng, quyến rũ như một người con gái: Nhân hóa sông Hương với "người gái đẹp ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại" hình dung dòng chảy của sông Hương như "một cuộc tìm kiếm có ý thức" với "khúc quanh đột ngột", "uốn mình", "đường cong thật mềm" + Khi chảy từ ngã ba Tuần về chân đồi Thiên Mụ: Sông Hương chảy qua hàng loạt những địa danh sông Hương đi qua để gặp gỡ thành phố Huế như "ngã ba Tuần", "điện Hòn Chén", "vấp Ngọc Trản", "bãi Nguyệt Biều, Lương Quán", "đồi Thiên Mụ" – cho thấy vẻ đẹp của thiên nhiên Huế hiện lên theo dòng cháy của con sông. Sông Hương quãng này đẹp ở hình dáng mềm mại, uyển chuyển qua việc nhà văn sử dụng các động từ "chuyển hướng – vòng qua – vẽ một hình cung – ôm lấy – xuôi dần". Sông Hương còn đẹp ở sắc nước xanh thẳm, đẹp bởi vẻ hài hòa cùng thiên nhiên Huế với "hai dãy đồi sừng sững như thành quách, với những điểm cao đột ngột như Vọng Cảnh, Tam Thai, Lựu Bảo", "sớm xanh, trưa vàng, chiều tím". Sông Hương mang vẻ đẹp trầm mặc, cổ kính khi chảy qua lăng tẩm đền đài, nơi "giấc ngủ nghìn năm của những vua chúa được phong kín trong lòng những rừng thông u tịch và niềm kiêu hãnh âm u của những lăng tẩm đồ sộ", trong không gian của "tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga tận bờ bên kia, giữa những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà".. - Nghệ thuật: + Cảm xúc sâu lắng được tổng hợp từ một vốn hiểu biết phong phú về văn hóa, lịch sử, địa lí và văn chương; + Ngôn ngữ trong sáng, phong phú, uyển chuyển, giàu hình ảnh, giàu chất thơ; + Giọng văn mê đắm, tài hoa. * Nhận xét tính trữ tình của bút kí Hoàng Phủ Ngọc Tường - Giải thích: + "Trữ tình" là nội dung phản ánh hiện thực bằng cách biểu hiện ý nghĩ, cảm xúc, tâm trạng riêng của con người, nghệ sĩ trước cuộc sống. + "Tính trữ tình" biểu hiện ở tâm trạng, cảm nhận của riêng tác giả trước hiện thực khách quan. - Tính trữ tình trong bút kí: + Cái "tôi" mê đắm, tài hoa: Không miêu tả sông Hương như một dòng chảy thông thường mà đặt sông Hương trong dòng chảy văn hóa, lịch sử của Huế, mỗi lần sông Hương uốn mình chuyển dòng là một lần sông Hương mang vẻ đẹp riêng. + Cái "tôi" lịch lãm, uyên bác: Khám phá những đặc điểm độc đáo của sông Hương trên phương diện địa lí, văn hóa, hội họa. + Niềm tự hào, tình yêu quê hương đất nước nồng nàn, thiết tha, sâu lắng. + Văn phong nhẹ nhàng, êm ái, giàu chất thơ, giàu cảm xúc. Kết luận: .
ĐỀ BÀI ÔN TẬP NGỮ VĂN 12 THAM KHẢO ĐỀ 03 (Biên soạn: Thùy Minh) I. ĐỌC HIỂU Đọc đoạn trích sau: Khi thế giới chìm trong đại nạn mới thấy trái đất chẳng rộng lớn như ta vẫn tưởng, mới thấy con người chẳng vĩ đại như trong sách vở. Trái đất này thực ra vô cùng bé nhỏ, số phận người lại càng mong manh. Chỉ cần một trong hàng tỷ loại virus bé nhỏ tấn công thôi đã đủ mang đến đại thảm họa cho loài người. Đó là chưa nói đến những người sức dài vai rộng, mạnh khỏe và dư thừa năng lượng còn làm đủ điều bất thiện hãm hại lẫn nhau và hãm hại cộng đồng này.. [..] Vì thế ba mong con, dù ở thế giới tự do thế nào, đừng bao giờ đòi được sống hoàn toàn theo ý mình. Bởi khi con chỉ sống đúng như những gì con muốn và những gì con thích, thì có ý nghĩa có rất nhiều người khác sẽ phải sống cho con, chiều theo những sở thích mong muốn của con và thậm chí tổn thương vì con nữa đấy. Đấy không phải tự do mà là vị kỷ. Hạnh phúc rất nhiều khi là cho đi chứ không phải được thỏa mãn. Con đang bước vào lứa tuổi teen, lứa tuổi quan trọng nhất để dệt nên một cô gái hoàn hảo, chỉ mong con biết phân biệt đúng - sai, tà - thiện. Khi ấy con có thể tự tin bước vào thế giới không cổ tích ngoài vòng tay ba mẹ, con được quyền sai lầm và có thể vấp ngã nhưng khi con biết phân định được đúng sai chắc chắn con sẽ biết nhìn lại sửa sai mà đứng dậy. Có thể ba lo xa nhưng không thừa phải không con gái bé nhỏ? Cho dù thế giới không là cổ tích nhưng nếu ta biết sống đẹp thì thế giới cũng sẽ thật đẹp phải không con? (Dẫn theo Khi thế giới không là cổ tích – Phạm Đình Nghi, Phụ nữ Mới) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích. Câu 2. Vì sao người cha lại mong con "dù ở thế giới tự do thế nào, đừng bao giờ đòi được sống hoàn toàn theo ý mình." Câu 3. Theo người cha, khi con gái biết phân biệt được đúng – sai, tà – thiện thì sẽ giúp ích gì cho con? Câu 4. Theo anh/chị, vì sao "Hạnh phúc rất nhiều khi là cho đi chứ không phải được thỏa mãn."? II. LÀM VĂN Câu 1. Từ nội dung đoạn trích phần đọc hiểu, anh/chị hãy viết đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của bản thân về vấn đề: Nếu bản thân chỉ sống đúng như những gì mình muốn và những gì mình thích. Câu 2. Từ đây, như đã tìm đúng đường về, sông Hương vui tươi hẳn lên giữa những biển bãi xanh biếc của vùng ngoại ô Kim Long, kéo một nét thẳng thực yên tâm theo hướng tây nam – đông bắc, phía đó, nơi cuối đường, nó đã nhìn thấy chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời, nhỏ nhắn như những vành trăng non. Giáp mặt thành phố ở Cồn Giã Viên, sông Hương uốn một cánh cung rất nhẹ sang đến Cồn Hến; đường cong ấy làm cho dòng sông mềm hẳn đi, như một tiếng "vâng" không nói ra của tình yêu. Và như vậy, giống như sông Xen của Pa-ri, sông Đa-nuýp của Bu-đa-pét, sông Hương nằm ngay giữa lòng thành phố yêu quý của mình; Huế trong tổng thể vẫn giữ nguyên dạng một đô thị cổ, trải dọc hai bờ sông. Đầu và cuối ngõ thành phố, những nhánh sông đào mang nước sông Hương tỏa đi khắp phố phường với những cây đa, cây cừa cổ thụ tỏa vầng lá u sầm xuống xóm thuyền xúm xít; từ những nơi ấy, vẫn lập lòe trong đêm sương những ánh lửa thuyền chài của một linh hồn mô tê xưa cũ mà không một thành phố hiện đại nào còn nhìn thấy được. Những chi lưu ấy, cùng với hai hòn đảo nhỏ trên sông đã làm giảm hẳn lưu tốc của dòng nước, khiến cho sông Hương khi đi qua thành phố đã trôi đi chậm, thực chậm, cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên tĩnh. Tôi đã đến Lê-nin-grat, có lúc đứng nhìn sông Nê-va cuốn trôi những đám băng lô xô, nhấp nháy trăm màu dưới ánh sáng mặt trời mùa xuân, mỗi phiến băng chở một con hải âu nghịch ngợm đứng co lên một chân, thích thú với chiếc thuyền xinh đẹp của chúng và đoàn tàu tốc hành lạ lùng ấy với những hành khách tí hon của nó băng băng lướt qua trước cung điện Pê-téc-bua cũ để ra bể Ban-tích. [..] Hai nghìn năm trước, có một người Hi Lạp tên là Hê-ra-clít, đã khóc suốt đời vì những dòng sông trôi đi qua nhanh, thế vậy! Lúc ấy, tôi nhớ lại con sông Hương của tôi, chợt thấy quý điệu chảy lặng lờ của nó khi ngang qua thành phố.. Đấy là điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế, có thể cảm nhận được bằng thị giác qua trăm nghìn ánh hoa đăng bồng bềnh vào những đêm hội rằm tháng Bảy từ điện Hòn Chén trôi về, qua Huế bỗng ngập ngừng như muốn đi muốn ở, chao nhẹ trên mặt nước như những vấn vương của một nỗi lòng. (Trích Ai đã đặt tên cho dòng sông?, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Ngữ văn 12, Tập một, Nxb Giáo dục Việt Nam, tr. 199-200, 2014). Phân tích vẻ đẹp hình tượng sông Hương trong đoạn trích trên. Từ đó nhận xét về nét độc đáo của Hoàng Phủ Ngọc Tường trong cách cảm nhận dòng sông. GỢI Ý LÀM BÀI Bấm để xem I. ĐỌC HIỂU Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích: Nghị luận. Câu 2. Người cha lại mong con "dù ở thế giới tự do thế nào, đừng bao giờ đòi được sống hoàn toàn theo ý mình." Vì, theo người cha: khi con chỉ sống đúng như những gì con muốn và những gì con thích, thì có ý nghĩa có rất nhiều người khác sẽ phải sống cho con, chiều theo những sở thích mong muốn của con và thậm chí tổn thương vì con nữa đấy. Đấy không phải tự do mà là vị kỷ. Hạnh phúc rất nhiều khi là cho đi chứ không phải được thỏa mãn. Câu 3. Theo người cha, khi con gái biết phân biệt được đúng – sai, tà – thiện: con có thể tự tin bước vào thế giới không cổ tích ngoài vòng tay ba mẹ, con được quyền sai lầm và có thể vấp ngã nhưng khi con biết phân định được đúng sai chắc chắn con sẽ biết nhìn lại sửa sai mà đứng dậy. Câu 4. "Hạnh phúc rất nhiều khi là cho đi chứ không phải được thỏa mãn." vì: Cho đi là cách mang đến hạnh phúc an lạc, nhẹ nhàng và thanh thản cho chính bản thân mình. Khi cho đi, ta tiêu diệt được trong chính ta lòng tham, sự ích kỷ - những thứ khiến ta luôn phải nặng nề, bận tâm. Khi cho đi, ta nhận được về sự tin tưởng, yêu quý từ mọi người – đó là hạnh phúc. II. LÀM VĂN Câu 1. Nếu bản thân chỉ sống đúng như những gì mình muốn và những gì mình thích. Các ý tham khảo: + Giới thiệu vấn đề. + Giải thích những gì mình muốn và những gì mình thích là gì? (là những thứ mình muốn làm, thích làm, hoặc muốn có, thích có được, không quan tâm đến cảm xúc của những người xung quanh, không vì cái chung tập thể, chỉ thích muốn cái riêng cá nhân). + Tác hại: Nếu bản thân chỉ sống đúng như những gì mình muốn và những gì mình thích, con người dần trở nên ích kỷ, chỉ biết sống cho bản thân mình. Vì thế, họ sẽ không phát triển hay khẳng định được giá trị của bản thân, cũng khó có thể thành công trong cuộc sống. Bởi vì họ sẽ bị người khác xa lánh, ghét bỏ, sẽ không nhận được sự giúp đỡ hay tạo cơ hội để phát triển.. Nếu bản thân chỉ sống đúng như những gì mình muốn và những gì mình thích, có thể sẽ gây nên nỗi đau khổ cho người khác; hoặc sẽ gây hại cho tập thể. Nếu xã hội tồn tại những con người như vậy sẽ ảnh hưởng xấu đến sự phát triển.. + Bình luận mở rộng: Sống đúng như những gì mình muốn và những gì mình thích không đồng nghĩa với sống là chính mình, sống với những giá trị tốt đẹp mình vốn có và theo đuổi. - Bài học: Con người cần hài hòa giữa những gì mình thích, mình muốn và những gì mình phải, mình nên.. Câu 2. - Vẻ đẹp sông Hương khi chảy qua thành phố Huế. + Khi chảy vào thành phố Huế sông Hương chậm rãi, êm dịu, mềm mại, như vấn vương một nỗi lòng: + Hình ảnh sông Hương hiện lên đầy ấn tượng trong dáng nét của chiếc cầu trắng in trên nền trời, nhỏ nhắn như những vành trăng non, sông Hương uốn một cánh cung rất nhẹ.. + Hình ảnh sông Hương với trăm nghìn ánh hoa đăng bồng bềnh.. khi qua Huế bổng ngập ngừng không muốn đi, muốn ở, chao nhẹ trên mặt nước như những vấn vương của một nỗi lòng.. + Sông Hương có điệu chảy lặng lờ của nó.. Đấy là điệu Slow tình cảm dành riêng cho Huế. + Sông Hương còn được tác giả so sánh với sông Xen của Pa-ri, sông Đa- nuýt của Bu-đa-pét, sông Nê-va với những phiến băng trôi nhanh như chiếc thuyền của những chú chim hải âu.. - Nét độc đáo trong cách cảm nhận dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường: + Sông Hương được soi chiếu, cảm nhận từ nhiều góc độ: Văn học, âm nhạc, hội họa.. + Sông Hương được hình dung như người con gái đẹp, quyến rũ, hành trình sông Hương vượt đại ngàn về kinh thành Huế được cảm nhận như cuộc tìm kiếm có ý thức của người con gái tìm về với tình yêu đích thực của cuộc đời. Đó là cách cảm nhận độc đáo, mang tính phát hiện về dòng sông, thể hiện cái tôi Hoàng Phủ Ngọc Tường lãng mạn, tài hoa, uyên bác..
ĐỀ BÀI ÔN TẬP NGỮ VĂN 12 THAM KHẢO ĐỀ 04 (Biên soạn: Thùy Minh) I. ĐỌC HIỂU Đọc đoạn trích sau: Thái độ là yếu tố quyết định tất cả. Mỗi người đều có quyền nắm giữ và kiểm soát một thái độ sống cho riêng bản thân. Nó là yếu tố còn quan trọng hơn cả học thức, ngoại hình và tiền bạc. Chính thái độ sẽ quyết định bạn được mọi người yêu quý hay ghen ghét, xem thường. Nó là yếu tố kéo mọi người lại gần bạn hay đẩy họ ra xa bạn. Bên cạnh đó, thái độ còn quan trọng hơn cả những kĩ năng cần thiết để đạt được thành công. John D. Rockefeller từng nói: "Tôi đánh giá cao người vừa có năng lực vừa có thái độ hợp tác tốt với mọi người hơn bất kỳ khả năng vượt trội nào khác mà họ sở hữu". Giữ cho mình một thái độ đúng đắn cũng có nghĩa bạn đang phát huy một cách cao nhất tài sản quý báu của mình. Điều quan trọng không phải là gia đình bạn đang lâm vào tình trạng khó khăn như thế nào, ông chủ của bạn đối xử với bạn ra sao hay bạn kiếm được bao nhiêu tiền. Cái quan trọng hơn nhiều chính là thái độ của bạn với gia đình, với những vấn đề của bản thân, với quyền lực và tiền bạc. Thái độ tạo nên mọi sự khác biệt trên thế giới này. (Wayne Cordeiro, Thái độ quyết định thành công - NXB Tổng hợp TP. HCM, 2016, tr. 15) Thực hiện yêu cầu: Câu 1. Đoạn trích bàn về vấn đề gì? Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích. Câu 2. Trong đoạn văn trên, tác giả so sánh tầm quan trọng của thái độ sống với những yếu tố nào? Câu 3. Hãy lí giải vì sao tác giả lại cho rằng: Giữ cho mình một thái độ đúng đắn cũng có nghĩa bạn đang phát huy một cách cao nhất tài sản quý báu của mình. Câu 4. Nếu "gia đình bạn đang lâm vào tình trạng khó khăn", bạn sẽ lựa chọn thái độ như thế nào? Lí giải sự lựa chọn đó. II. LÀM VĂN Câu 1. Từ nội dung đoạn trích phần đọc hiểu, anh/chị hãy viết đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của bản thân về vấn đề: Sự cần thiết của việc hình thành thái độ sống đúng đắn. Câu 2. Hình như trong khoảnh khắc chùng lại của sông nước ấy, sông Hương đã trở thành một người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya. Đã nhiều lần tôi thất vọng khi nghe nhạc Huế giữa ban ngày, hoặc trên sân khấu nhà hát. Quả đúng như vậy, toàn bộ nền âm nhạc cổ điển Huế đã được sinh thành trên mặt nước của dòng sông này, trong một khoang thuyền nào đó, giữa tiếng nước rơi bán âm của những mái chèo khuya. Nguyễn Du đã bao năm lênh đênh trên quãng sông này, với một phiến trăng sầu. Và từ đó, những bản đàn đã đi suốt đời Kiều. Tôi đã chứng kiến một người nghệ nhân già, chơi đàn hết nửa thế kỉ, một buổi tối ngồi nghe con gái đọc "Kiều" : "Trong như tiếng hạc bay qua – Đục như tiếng suối mới sa nửa vời".. Đến câu ấy, người nghệ nhân chợt nhổm dậy vỗ đùi, chỉ vào trang sách Nguyễn Du mà thốt lên: "Đó chính là" Tứ đại cảnh! ". Rời khỏi kinh thành, sông Hương chếch về hướng chính bắc, ôm lấy đảo Cồn Hến quanh năm mơ màng trong sương khói, đang xa dần thành phố để lưu luyến ra đi giữa màu xanh biếc của tre trúc và của những vườn cau vùng ngoại ô Vĩ Dạ. Và rồi, như sực nhớ lại một điều gì chưa kịp nói, nó đột ngột đổi dòng, rẽ ngoặt sang hướng đông tây để gặp lại thành phố lần cuối ở góc thị trấn Bao Vinh xưa cổ. Đối với Huế, nơi đây chính là chỗ chia tay dõi xa ngoài mười dặm trường đình. Riêng với sông Hương, vốn đang xuôi chảy giữa cánh đồng phù sa êm ái của nó, khúc quanh này thực bất ngờ biết bao. Có một cái gì rất lạ với tự nhiên và rất giống con người ở đây; và để nhân cách hóa nó lên, tôi gọi đấy là nỗi vương vấn, cả một chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu. Và giống như nàng Kiều trong đêm tình tự, ở ngã rẽ này, sông Hương đã chí tình trở lại tìm Kim Trọng của nó, để nói một lời thề trước khi về biển cả:" Còn non, còn nước, còn dài, còn về, còn nhớ.. ". Lời thề ấy vang vọng khắp lưu vực sông Hương thành giọng hò dân gian; ấy là tấm lòng người dân nơi Châu Hóa xưa mãi mãi chung tình với quê hương xứ sở. (Trích Ai đã đặt tên cho dòng sông?, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Ngữ văn 12, Tập một, Nxb Giáo dục Việt Nam, tr. 199-200, 2014). Phân tích vẻ đẹp hình tượng sông Hương trong đoạn trích trên. Từ đó nhận xét về nét độc đáo của Hoàng Phủ Ngọc Tường trong cách cảm nhận dòng sông. GỢI Ý LÀM BÀI Bấm để xem I. ĐỌC HIỂU. Câu 1. - Đoạn trích bàn về vấn đề: Thái độ sống (hoặc tấm quan trọng của thái độ sống). - Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích: Nghị luận. Câu 2. Trong đoạn văn trên, tác giả so sánh tầm quan trọng của thái độ sống với những yếu tố: học thức, ngoại hình, tiền bạc và những kĩ năng cần thiết để đạt được thành công. Tác giả đã khẳng định thái độ quan trọng hơn tất cả những yếu tố đó. Câu 3. Tác giả cho rằng: Giữ cho mình một thái độ đúng đắn cũng có nghĩa bạn đang phát huy một cách cao nhất tài sản quý báu của mình vì: Thái độ sống có vai trò vô cùng quan trọng đối với cuộc sống của mỗi người, nó giống như tài sản quý báu của con người vậy. Có thái độ sống đúng đắn, con người sẽ có được nhiều điều: Có mục tiêu, động lực đúng đắn; có lối sống lành mạnh; có tình cảm trong sáng, đặc biệt là có tâm thế lạc quan, vững vàng trước mọi thử thách, chông gai của cuộc sống. Có thái độ sống đúng đắn, con người mới có được thành công, được mọi người yêu mến, quý trọng.. Thái độ đúng đắn, vì thế được coi là" tài sản quý báu "– giúp nhân lên những điều tốt đẹp trong cuộc sống. Câu 4. Nếu gia đình tôi đang lâm vào tình trạng khó khăn, thái độ mà tôi lựa chọn: - Không hoang mang, chán nản, tuyệt vọng, ca thán. - Giữ tâm thế lạc quan, vững vàng, suy nghĩ tích cực rằng: Khó khăn chỉ là tạm thời. - Động viên mọi người trong nhà cùng vượt qua khó khăn. - Tìm cách thức để vượt qua khó khăn của gia đình. Lý giải: - Không hoang mang, chán nản.. vì điều đó không giúp gia đình vượt qua khó khăn. - Cần lạc quan, cố gẳng tìm cách thức vượt qua khó khăn vì chỉ có tâm thế vững vàng và hành động thực tế thì mới giải quyết được khó khăn. Câu 1. Sự cần thiết của việc hình thành thái độ sống đúng đắn: 1. Giới thiệu vấn đề: Sự cần thiết của việc hình thành thái độ sống đúng đắn. 2. Giải thích: Thái độ sống đúng đắn là nhận thức đúng đắn của mỗi người về cuộc sống, giá trị cuộc sống, từ đó có những hành động sống đẹp, hữu ích.. Þ Thái độ sống đúng đắn có ý nghĩa quan trọng trong cuộc đời mỗi con người. 3. Bình luận: - Ý nghĩa của thái độ sống đúng đắn đối với mỗi cá nhân: + Thái độ sống đúng đắn giúp chúng ta chọn được con đường đi đúng đắn. + Thái độ sống đúng đắn giúp con người tạo nên giá trị bản thân, hình thành nhân cách tốt đẹp. + Thái độ sống đúng đắn giúp con người tôi rèn ý chí, bản lĩnh, sẵn sàng đối mặt với mọi khó khăn, thử thách để vươn tới thành công. + Thái độ sống đúng đắn giúp cuộc sống của chúng ta vui vẻ, lạc quan, ý nghĩa. + Thái độ sống đúng đắn giúp tạo lập các mối quan hệ bền vững. - HS lấy dẫn chứng minh họa phù hợp. - Mở rộng vấn đề: + Thái độ sống đúng đắn là một điều quan trọng tất yếu đối với mỗi cá nhân. Tuy nhiên không phải tự nhiên mà có, nó cần được thường xuyên tôi luyện, củng cố nhờ sự định hướng của gia đình, của xã hội và quan trọng nhất là tự bản thân nhận thức ra và tôi luyện mỗi ngày. Thái độ sống đúng đắn không thể nhờ người khác mà có và cũng không thể ngày một ngày hai mà có được.. 4. Tổng kết vấn đề. Câu 2. (Nguồn internet) - Sông Hương, dòng sông của âm nhạc cổ điển Huế. Qua cách cảm nhận độc đáo và lãng mạn, nhà văn đã coi sông Hương là cội nguồn sinh thành của nền âm nhạc cổ điển xứ Huế. Sự thơ mộng của sông Hương trong đêm, tiếng nước rơi trầm bổng từ những mái chèo khuya thánh thót khiến nhà văn liên tưởng đến" phiến trăng sầu "của Nguyễn Du trong những đêm dạo thuyền trên sông Hương, nhớ đến giai điệu du dương của Tứ đại cảnh, một bản nhạc cổ về Huế tương truyền do Tự Đức sáng tác. Theo cảm nhận chủ quan với rất nhiều thiên vị của tình yêu, Hoàng Phủ Ngọc Tường cho rằng có lẽ vẻ đẹp buồn lãng mạn của sông Hương là nguyên nhân của nhiều liên tưởng về mối quan hệ kỳ diệu giữa dòng sông đêm, bản nhạc và câu thơ Nguyễn Du: " Trong như tiếng hạc bay qua Đục như tiếng suối mới sa nửa vời " Sông Hương thực sự trở thành nguồn cảm hứng vô tận của âm nhạc, và chính dòng sông cũng là bản nhạc êm đềm, những khúc tình ca xao xuyến lòng người. - Sông Hương chia tay Huế để ra biển cả: Rời khỏi kinh thành Huế, sông Hương chếch về hướng chính Bắc, ôm lấy đảo Cồn Hến.. đang xa dần thành phố.. đi giữa màu xanh biếc của tre trúc và của những vườn cau của vùng ngoại ô Vĩ Dạ" rồi đột ngổt rẽ ngoặt lại để gặp lại thành phố thân yêu lần cuối. Ở thị trấn Bao Vinh. Những khúc quanh bất ngờ được tác giả cảm nhận như "một nỗi vấn vương và cả một chút lẳng lơ, kín đáo của tình yêu". Sông Hương cũng như nàng Kiều trong đêm tình tự ở ngã rẽ này dã chí tình trở lại tìm Kim Trọng để nói lời thể trước khi về biển cả. Như vậy, trong cái nhìn đắm say, trái tim đa tình của Hoàng Phủ Ngọc Tường, sông Hương và Huế chẳng khác nào một cặp tình nhân quyến luyến, ngập ngừng, dùng dằng trong lúc chia tay. Sông Hương đúng là người tình dịu dàng và thủy chung của Huế. - Nét độc đáo trong cách cảm nhận dòng sông của tác giả: Có thể nói Hoàng Phủ Ngọc Tường là một nhà văn tài hoa vừa am hiểu kiến thức về địa lí của thành phố Huế, hiểu rất rõ về bản đồ của Sông Hương, cùng với tim đa tình, nhạy cảm và sự liên tưởng, tưởng tượng tài hoa, ông đã miêu tả thủy trình của sông Hương tựa như một cuộc tìm kiếm có ý thức người tình nhân đích thực của người con gái trong một câu chuyện tình yêu nhuốm màu cổ tích. Sông Hương không chỉ đẹp trong thần thái mà còn đẹp trong sự chung tình, chung thủy. Đó chính là nét độc đáo trong cách cảm nhận dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường.
ĐỀ BÀI ÔN TẬP NGỮ VĂN 12 THAM KHẢO ĐỀ 05 I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm) Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới: [1] Kiểu người đáng thương nhất trong đời là người luôn than vãn với bất cứ điều gì không vừa ý. Chơi với người mắc bệnh than cũng là một thử thách sự kiên nhẫn và chịu đựng của bạn, và tôi cá rằng rất khó khăn để bền lâu. Than là căn bệnh nguy hiểm và nan y, nó truyền nhiễm và hủy hoại mọi người, mọi việc ở không gian thời gian mà nó chạm vào, bởi năng lượng tiêu cực và buồn bã ấy sẽ làm cạn sinh lực, kiệt niềm vui và khô cả tình yêu trong cuộc sống mà bạn có thể đã dày công nuôi dưỡng. [2] Buồn cười là chả ai than về niềm vui, về sự sung sướng, về những gì mà họ nhận được. Nhưng bất kì sở thích hay ý muốn nào chưa được thỏa mãn, họ thường sẽ tìm cách đổ lỗi và than phiền. Với "bệnh than" thì dù bạn có giàu nhất thì bạn cũng sẽ than phiền tại sao bạn lại chưa giàu như Jef Bezos. Dù bạn có hát hay như Celine Dion thì bạn cũng sẽ khổ não tại sao bạn không đẹp như Aishiwarya Rai.. Bạn luôn cảm thấy cuộc đời u ám và chống lại bạn. Ai cũng biết, than vãn vẫn chỉ làm mình trở nên kém cỏi đi, nó không hề làm mọi khó khăn trong đời bạn biết mất mà chỉ triệt tiêu mọi năng lượng vui sống của bạn. Khi bạn đổ lỗi cho cả thế giới và chán chường cả chính mình thì chẳng có thế lực nào, dù siêu nhiên, có thể nâng bạn đặt vào chiếc ghế của sự thành công. [3] Nếu khó khăn thậm chí bi kịch là rác thải thì tại sao bạn không biến nó thành phân bón cho cây đời xanh tốt. Nó là công việc chúng ta phải làm một mình, không ai ở đây có thể giúp chúng ta thay đổi và biến hóa. Nếu bạn kiên nhẫn với việc biến rác thành phân bón hữu cơ, tôi tin chắc một ngày cây đời của bạn sẽ trổ hoa và kết trái ngọt. Chỉ cần bạn ngừng than vãn là bạn sẽ cảm nhận được hương vị đẹp của cuộc sống mà thôi.. (Trích Một mai qua cơn mê, Samson Phạm, Phụ nữ mới số 44-45, 7.8. 2020) Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích; xác định vấn đề bàn luận trong đoạn trích. Câu 2. Theo tác giả, than vãn sẽ gây nên những tác động tiêu cực như thế nào? Câu 3. Theo anh/chị, tác giả muốn nhắn nhủ điều gì qua câu văn: Nếu khó khăn thậm chí bi kịch là rác thải thì tại sao bạn không biến nó thành phân bón cho cây đời xanh tốt? Câu 4. Anh/Chị có đồng tình với ý kiến của tác giả: Chỉ cần bạn ngừng than vãn là bạn sẽ cảm nhận được hương vị đẹp của cuộc sống mà thôi.. ? Vì sao? II. Làm văn (7, 0 điểm). Câu 1. Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) về vấn đề: Khi ta ngừng than vãn. Câu 2. Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa Kìa em xiêm áo tự bao giờ Khèn lên man điệu nàng e ấp Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ. Người đi Châu Mộc chiều sương ấy Có thấy hồn lau nẻo bến bờ Có nhớ dáng người trên độc mộc Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa. (Tây Tiến – Quang Dũng, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2018) Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ trên. GỢI Ý LÀM BÀI Bấm để xem Câu 1: - Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận. - Vấn đề nghị luận: Bàn về tác hài của sự than vãn. Câu 2: Tác hại của than vãn: Bạn luôn cảm thấy cuộc đời u ám và chống lại bạn. Ai cũng biết, than vãn vẫn chỉ làm mình trở nên kém cỏi đi, nó không hề làm mọi khó khăn trong đời bạn biết mất mà chỉ triệt tiêu mọi năng lượng vui sống của bạn. Khi bạn đổ lỗi cho cả thế giới và chán chường cả chính mình thì chẳng có thế lực nào, dù siêu nhiên, có thể nâng bạn đặt vào chiếc ghế của sự thành công. Câu 3: Thông điệp của tác gải: Hãy biến những khó khăn, những điều không như mong muốn của bản thân thành bàn đạp, thành bước đệm để tạo cơ hội cho bản thân chiếm lĩnh những điều tốt đẹp hơn. Câu 4: - Đồng tình với quan điểm của tác giả: Chỉ cần bạn ngừng than vãn là bạn sẽ cảm nhận được hương vị đẹp của cuộc sống mà thôi - Vì: Khi không còn than vãn nữa, bạn sẽ nhận ra rằng cuộc đời còn nhiều điều đẹp đẽ, đáng yêu, đáng sống. Năng lượng tích cực tỏa ra từ thái độ sống tích cực, không than vãn sẽ khiến bạn có động lực để làm những điều lớn lao, có ý nghĩa. Còn khi cứ không ngững than vãn, ta chỉ thấy cuộc đời u ám, bất công; tâm lí đó sẽ khiến ta sống trong trạng thái tiêu cực, buồn bã, không còn muốn phần đấu vì những điều tốt đẹp.. II. LÀM VĂN Câu 1. "Hạnh phúc sẽ đến khi chúng ta ngừng than vãn về những khó khăn, cuộc sống là một món quà." Câu danh ngôn trên đã phần nào nói lên những hoa trái ngọt ngào mà chúng ta hái được khi ta ngừng than vãn. Nhân vô thập toàn, con người có ai là hoàn hảo, mười phân ven mười, nên không ít người vì những thứ mình không có được, không đạt được mà không ngừng than vãn, đổ lỗi cho hoàn cảnh, hoặc cho chính mình không được sở hữu năng lực tuyệt vời như người khác. Bạn đâu biết than vãn là sai lầm, than vãn chỉ khiến bạn làm chùn nhụt khả năng phấn đấu của chính mình, đánh mất năng lượng tích cực của bản thân, cuộc đời chìm đắm trong bóng đen của tâm lí tiêu cực, mất hết cả ý nghĩa. Bạn hãy thử dũng cảm ngừng than vãn, suy nghĩ tích cực, bạn sẽ thấy rất nhiều điều kì diệu xảy ra. Khi ngừng than vãn, bạn sẽ thấy cuộc đời còn nhiều điều tốt đẹp chứ không phải toàn một màu đen xám xịt. Cuộc sống cũng như sự vật, luôn tồn tại hai mặt đối lập, có buồn có vui, có khổ đau hạnh phúc, có thất bại, thành công; con người có xấu có tốt, có sở đoản, sở trường, có mặt yếu mặt mạnh.. Nếu chỉ nhìn vào một mặt tối, làm sao thấy mặt sáng phía sau? Khi ngừng than vãn, ta sẽ nhận lại nguồn năng lượng tích cực từ những suy nghĩ tích cực. Nguồn năng lượng ấy là động lực để ta vượt qua những điều không như ý và phấn đấu vì những điều lớn lao, tốt đẹp. Khi ngừng than vãn, đổ lỗi, ta còn nhận ra chính mình có những mặt mạnh mà không phải ai cũng có, phát huy mặt mạnh đó, ta sẽ có được thành công nhất định. Ngừng than vãn, ta sẽ không đánh mất đi những mối quan hệ xung quanh. Bởi cứ than vãn mãi, chẳng phải mọi người sẽ mệt mỏi mà tránh xa ta hay sao? Vậy nên, muốn nhìn thấy những sắc màu tươi đẹp của cuộc sống này, bạn hãy ngừng than vãn, hãy biến những điều không trọn vẹn trong cuộc sống thành "phân bón" cho cây đời thêm xanh tốt, một ngày kia ta sẽ được hái trái ngọt lành. Câu 2. 1. Mở bài: - Giới thiệu tác giả, tác phẩm: Quang Dũng là gương mặt tiêu biểu của thơ ca kháng chiến chống Pháp với hồn thơ hào hoa, lãng mạn thấm đượm tình đồng bào đồng chí. "Tây Tiến" là bài thơ hay nhất, tiêu biểu nhất của Quang Dũng. Bài thơ được Quang Dũng viết vào năm 1948 ở Phù Lưu Chanh khi ông đã xa đơn vị Tây Tiến một thời gian. - Giới thiệu đoạn trích: Đoạn trích thuộc phần hai của bài thơ, là hồi ức của Quang Dũng về những đêm liên hoan văn nghệ và cảnh sông nước miền Tây thơ mộng. 2. Thân bài: Trái ngược với đoạn thơ mở đầu bài thơ, thiên nhiên và con người miền Tây trong đoạn thơ này là một thế giới khác. Đó là những nét vẽ mềm mại, uyển chuyển, tài hoa, tinh tế, thấm đẫm chất thơ, chất nhạc, chất hào hoa, lãng mạn của Quang Dũng. A. Những kỉ niệm đẹp về tình quân dân trong đêm liên hoan văn nghệ: "Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa Kìa em xiêm áo tự bao giờ Khèn lên man điệu nàng e ấp Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ". - Với nét vẽ khỏe khoắn, mê say, Quang Dũng dẫn ta vào một đêm liên hoan văn nghệ. Đây là những kỉ niệm đẹp, hấp dẫn nơi xứ lạ, một đêm liên hoan văn nghệ hiếm có giữa binh đoàn Tây Tiến và nhân dân địa phương. Cảnh ấy thực mà như mơ, vui tươi mà sống động. + Cả doanh trại bừng sáng dưới ánh lửa đuốc bập bùng, tưng bừng hân hoan như một ngày hội. Trong ánh đuốc lung linh, kì ảo, trong âm thanh réo rắt của tiếng khèn, những cô gái Thái lộng lẫy, rực rỡ trong bộ trang phục lạ, dáng điệu e thẹn, tình tứ trong vũ điệu đậm sắc màu dân tộc đã thu hút hồn vía của những chàng trai Tây Tiến. B. Cảnh chia ly trên sông nước: "Người đi Châu Mộc chiều sương ấy Có thấy hồn lau nẻo bến bờ Có nhớ dáng người trên độc mộc Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa". - Cảnh thơ mộng trữ tình của sông nước miền Tây được nhà thơ diễn tả qua những chi tiết: Trên sông, chiều sương giăng mắc mênh mang kì ảo, dòng trôi sông lặng tờ mang đậm sắc màu cổ tích, có dáng người mềm mại, uyển chuyển đang lướt trên con thuyền độc mộc, hoa đôi bờ đong đưa theo dòng nước như vẫy chào tạm biệt người ra đi.. - Cảnh đẹp như mộng lại như tranh, chỉ vài nét chấm phá mà tinh tế, tài hoa: Quang Dũng không tả mà chỉ gợi, cảnh thiên nhiên không phải là vô tri vô giác, mà phảng phất trong gió trong cây như có hồn người: "Có thấy hồn lau nẻo bến bờ". "Hồn lau" trong thơ của Quang Dũng cũng là "hồn lau" của biệt li phảng phất một chút buồn nhưng không xao xác, xé rách, lãng quên mà đầy nỗi nhớ thương, lưu luyến. Nỗi nhớ thương, lưu luyến đó đã được nhà thơ thể hiện trong những từ ngữ như "có nhớ", "có thấy". Tình yêu đối với cỏ cây, hoa lá, dòng sông, dáng người.. đã làm cho cuộc sống đầy hi sinh, gian khổ của những người lính có thêm nhựa sống. Bốn câu thơ làm hiện lên bức tranh thủy mặc nhưng lại không tĩnh tại mà sống động, thiên liêng. 3. Kết bài: - Với cảm hứng lãng mạn, Quang Dũng đã đưa người đọc trở về với hoài niệm năm xưa, để được sống lại với những giây phút bình yên hiếm có của thời chiến tranh. Đặc biệt là bốn câu thơ sau như đưa người đọc vào thế giới cổ tích với dòng sông huyền thoại, với thế giới của cái đẹp, của cõi mơ, của cõi âm nhạc du dương; chất thơ, chất nhạc, chất họa thấm đẫm, quyện hòa đến mức khó mà tách biệt. - Quả không hổ danh là một nghệ sĩ đa tài với những câu thơ xuất thần, Quang Dũng đã dâng hiến cho người đọc những dòng thơ, những giây phút ngất ngây, thi vị.
