Dạ dày có bị dãn không ? Dạo này do cận thi nên tui ăn uống thất thường, chắc phải tự lên mấy bài về tiêu hóa để tự cảnh tỉnh bản thân quá. Hình 1. Bệnh giãn dạ dày. (Yumangel) Bệnh giãn dạ dày là tình trạng dạ dày bị giãn to bất thường do chứa quá nhiều khí, dịch hoặc thức ăn, gây áp lực lên thành dạ dày và các cơ quan xung quanh. Đây là một rối loạn tiêu hóa ít gặp nhưng có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Ở người bình thường, dạ dày có khả năng co giãn để chứa thức ăn sau mỗi bữa ăn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, dạ dày có thể giãn quá mức do rối loạn vận động, tắc nghẽn đường tiêu hóa hoặc ăn uống không kiểm soát. Khi đó, nhu động dạ dày giảm hoặc ngừng hoàn toàn, làm cho thức ăn, dịch tiêu hóa và khí bị ứ đọng lại, gây trướng bụng dữ dội, đau quặn và buồn nôn. Nguyên nhân của tình trạng này có thể bao gồm: Hậu phẫu (đặc biệt sau phẫu thuật bụng), rối loạn thần kinh cơ kiểm soát nhu động dạ dày, tổn thương do viêm tụy cấp, chấn thương hoặc rối loạn ăn uống (ăn quá nhanh, quá no, ăn nhiều chất khó tiêu), hoặc các bệnh lý mạn tính như tiểu đường làm tổn thương dây thần kinh dạ dày. Một số trường hợp còn liên quan đến yếu tố tâm lý như lo âu kéo dài. Triệu chứng thường gặp của bệnh giãn dạ dày bao gồm: Cảm giác đầy bụng kéo dài sau ăn, đau bụng vùng thượng vị, buồn nôn, nôn nhiều lần (có thể nôn ra thức ăn chưa tiêu), bụng phình to, khó thở, mệt mỏi và chán ăn. Trong các ca nặng, có thể dẫn đến thủng dạ dày hoặc sốc do nhiễm trùng hoặc mất cân bằng điện giải. Việc chẩn đoán bệnh thường dựa vào thăm khám lâm sàng, kết hợp với hình ảnh học như X-quang bụng, siêu âm hoặc nội soi dạ dày. Điều trị bệnh phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng. Trong các trường hợp nhẹ, có thể chỉ cần nghỉ ngơi tiêu hóa, điều chỉnh chế độ ăn và dùng thuốc hỗ trợ nhu động dạ dày. Những trường hợp nặng cần hút dịch dạ dày qua ống thông, truyền dịch, điều chỉnh điện giải và thậm chí can thiệp phẫu thuật nếu có biến chứng. Phòng ngừa giãn dạ dày bao gồm việc ăn uống hợp lý (ăn chậm, nhai kỹ, tránh ăn quá no), tránh thức ăn khó tiêu, duy trì tâm lý ổn định, kiểm soát tốt các bệnh mạn tính và hạn chế lạm dụng thuốc. Người có tiền sử các vấn đề về tiêu hóa cần đi khám định kỳ để theo dõi chức năng dạ dày và nhận tư vấn kịp thời từ bác sĩ. Điều trị Việc điều trị bệnh giãn dạ dày phụ thuộc vào mức độ nặng nhẹ và nguyên nhân gây ra tình trạng này. Mục tiêu chính là làm giảm áp lực trong dạ dày, phục hồi hoạt động nhu động bình thường, ngăn ngừa biến chứng và điều trị nguyên nhân gốc rễ. Hình 2. Giãn dạ dày cấp. (Thực tập ngoại khoa) Trong những trường hợp nhẹ, chưa có biến chứng, bác sĩ thường chỉ định điều trị bảo tồn. Người bệnh được yêu cầu ngừng ăn uống tạm thời để dạ dày được nghỉ ngơi, đồng thời đặt ống thông mũi nối dạ dày để hút bớt khí và dịch ứ đọng ra ngoài, giúp giảm căng trướng và giảm nguy cơ thủng dạ dày. Kèm theo đó là truyền dịch tĩnh mạch để bù nước và điện giải, tránh tình trạng mất cân bằng nội môi. Sau khi tình trạng ổn định hơn, người bệnh sẽ được cho dùng thuốc để hỗ trợ tiêu hóa, thúc đẩy nhu động dạ dày như metoclopramide hoặc domperidone. Đồng thời, bác sĩ có thể kê các loại thuốc giảm đầy hơi, thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày hoặc thuốc giảm đau nếu cần thiết. Nếu giãn dạ dày là hậu quả của bệnh lý khác như tiểu đường, viêm tụy hay rối loạn thần kinh – cơ, thì việc kiểm soát bệnh nền đóng vai trò rất quan trọng. Trong trường hợp bệnh tiến triển nặng, không đáp ứng với điều trị nội khoa hoặc có biến chứng như thủng dạ dày, hoại tử thành dạ dày hoặc tắc ruột, phẫu thuật có thể được chỉ định. Tùy vào từng tình huống, bác sĩ sẽ quyết định phương pháp mổ phù hợp như cắt bỏ phần dạ dày bị tổn thương hoặc tạo đường lưu thông khác để giải phóng áp lực. Ngoài điều trị y tế, việc thay đổi lối sống và chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi. Người bệnh cần ăn thành nhiều bữa nhỏ, tránh ăn quá no, ưu tiên thức ăn mềm, dễ tiêu, hạn chế thực phẩm gây đầy hơi như đậu, bắp cải, đồ chiên rán hoặc có gas. Nên ăn chậm, nhai kỹ, không nằm ngay sau khi ăn, và giữ tinh thần thoải mái, tránh stress – yếu tố dễ làm rối loạn vận động dạ dày. Nếu được phát hiện và điều trị kịp thời, hầu hết các trường hợp giãn dạ dày có thể phục hồi hoàn toàn mà không để lại di chứng. Tuy nhiên, nếu chủ quan và để tình trạng kéo dài, bệnh có thể tiến triển thành mạn tính, tái phát nhiều lần hoặc gây ra biến chứng nguy hiểm. Thực đơn mẫu cho người đang hồi phục bệnh giãn dạ dày Trong giai đoạn hồi phục sau giãn dạ dày, chế độ ăn cần nhẹ nhàng, dễ tiêu, ít chất béo và hạn chế tạo hơi. Người bệnh nên ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày (5 đến 6 bữa), ăn chậm, nhai kỹ và tránh ăn sát giờ ngủ. Dưới đây là thực đơn mẫu trong 1 ngày: (1) Buổi sáng - Cháo trắng nấu loãng hoặc cháo thịt băm (thịt nạc heo hoặc gà) - Một ít rau xanh cắt nhuyễn nấu mềm (như rau ngót, mồng tơi) - Một cốc nước ấm (có thể pha chút mật ong loãng nếu không bị tiểu đường nè) (4) Giữa buổi sáng - Sữa tách béo hoặc sữa hạt không đường - Một lát bánh mì nướng mềm hoặc 1 hay 2 chiếc bánh quy nhạt (3) Buổi trưa - Cơm mềm, ít hoặc cháo đặc - Cá hấp hoặc thịt nạc luộc băm nhuyễn - Canh rau nấu nhừ (cà rốt, bí đỏ, rau dền) - Tráng miệng với chuối chín hoặc đu đủ chín (4) Giữa buổi chiều - Sữa chua không đường hoặc yaourt men sống - Nước lọc hoặc trà gừng loãng ấm (5) Buổi tối - Cháo loãng nấu với khoai tây, cà rốt, thịt nạc - Một ít rau xanh hầm nhừ - Uống thêm nước ấm sau ăn khoảng 30 phút (6) Trước khi ngủ – Một ly sữa ấm (nếu không bị đầy bụng sau uống sữa nhó) – Tránh ăn thêm đồ ngọt, đồ béo hay trái cây nhiều acid Lưu ý chung: - Tránh hoàn toàn các thực phẩm gây đầy hơi như đậu, bắp cải, hành tây sống, nước có gas, sữa tươi nguyên kem, đồ chiên xào. - Không dùng thực phẩm lạnh, cay, chua, nhiều dầu mỡ hoặc còn nguyên sợi, nguyên xơ. - Tuyệt đối tránh rượu, bia, cà phê và thuốc lá. Này tất nhiên phải hem. Thực đơn nên thay đổi linh hoạt theo khẩu vị và khả năng tiêu hóa của từng người. Nếu có thể, bạn nên theo dõi phản ứng cơ thể sau mỗi bữa ăn để điều chỉnh món ăn phù hợp hơn. Cảm ơn mọi người đã ghé xem bài viết. Chúc mọi người ngủ ngon.
