Bạn có nhớ được chính xác khi nào thì gia đình bạn có được món đồ điện tử đầu tiên cho đến khi tất cả mọi nơi bạn đến đều có sự xuất hiện của các thiết bị công nghệ? Từ cuộc cách mạng công nghiệp cuối thế kỉ XVIII - đầu thế kỉ XIX, khởi đầu từ nước Anh đã đưa nhân loại sang nền "văn minh công nghiệp" đến cuộc cách mạng khoa học - công nghệ (từ những năm 70 của thế kỉ XX đến nay) đã đưa nhân loại sang nền "văn minh trí tuệ" cùng sự phát triển rực rỡ trong lĩnh vực chinh phục vũ trụ và trí tuệ nhân tạo, đời sống của chúng ta đã thay đổi như thế nào? Tích cực hay tiêu cực? Vậy một câu hỏi lớn được đặt ra chính là: Con người hiện đang làm chủ công nghệ hay công nghệ đang chi phối con người? Điều đó đặt ra những vấn đề gì? Hãy chia sẻ về góc nhìn của bạn nhé!
Nếu nhìn chung chung thì có lẽ ai cũng nghĩ rằng con người đang làm chủ công nghệ. Bởi vì chính con người mới tạo ra chúng và đang điều khiển chúng. Thế nhưng có thật sự là ta đang làm chủ chúng hay không? Thì có lẽ ít người có thể biết rõ được. Chúng ta hằng ngày không thể sống thiếu những thiết bị như điện thoại thông minh, laptop, máy tính bảng.. Lý do chính xác đó chính là công việc, liên lạc hằng ngày đều phải cần đến những thứ đó. Hãy thử tưởng tượng một ngày ta thiếu internet, không lướt mạng xã hội trên điện thoại hay đơn giản là làm một việc gì đó thủ công hoàn toàn mà không cần đến một sự trợ giúp nào từ thiết bị công nghệ. Điều gì sẽ xảy ra? Nghĩ đến thôi là thấy vô vàn kịch bản khó khăn sẽ xảy ra trước mắt. Như vậy thì đó không có nghĩa là ta đang làm chủ công nghệ mà chính công nghệ đang chi phối mọi hoạt động của ta. Không những thế, đôi khi suy nghĩ, cảm xúc của ta cũng bị những thứ có liên quan đến công nghệ làm ảnh hưởng. Ví dụ điển hình là ta có thể bực tức, vui vẻ, hạnh phúc mỗi khi ta xem một thứ trên internet hay lật lại ví dụ ở trên thì đương nhiên ta sẽ chẳng thể thấy thỏa mái nếu như trên tay thiếu đi cái điện thoại, thiếu đi chiếc laptop bên mình hay cáu giận khi những thứ đó có trục trặc khiến ta không thể "bắt kịp" được những gì xảy ra hôm nay.
Bí quyết ở đây là sự lựa chọn của chúng ta. Công nghệ sinh ra là để giúp đỡ con người cũng là mục đích con người tạo ra nó. Nói ví dụ như công việc văn phòng, quay youtube, giao dịch tài chính.. đều là việc mà ta làm hằng ngày để sáng tạo ra các giá trị cho xã hội rồi đổi về giá trị mà chúng ta xứng đáng được nhận cụ thể ở đây là tiền. Nhưng cũng vì có quá nhiều sự tiện lợi mà chúng ta ỷ lại vào nó để rồi lãng phí thời gian, tiền bạc vào lướt mạng xã hội, chơi game, xem các video ngắn.. Là tốt hay xấu, có ích hay không có ích đều nằm ở sự lựa chọn của mỗi chúng ta. Như mình thì mình sẽ lên lịch cho toàn bộ công việc của mình có những khoản thời gian mà mình không động vào công nghệ để dành lại cho hoạt động ngoài trời, thể dục thể thao cùng thời gian bên gia đình, thời gian cho công việc buộc phải sử dụng công nghệ mình cũng hoàn thành nhanh nhất để kịp deline còn lại khi đã hoàn thành xong tất cả công việc cần mình mới dùng công nghệ cho giải trí.
Theo góc nhìn ếch ngồi đáy giếng của mình, thì mình không có quan điểm rằng "Con Người Làm Chủ Công Nghệ Hay Công Nghệ Chi Phối Con Người?" cả. Đơn giản, là vì công nghệ là công cụ khá phổ biến của con người. Nó là công cụ cho con người ta học hỏi, biết nhiều thêm về thế giới và tiếp thu nguồn cảm hứng sống qua những khía cạnh giải trí, đời sống. Vì vậy nó còn có thể là một công cụ hoàn hảo cho con người ta trốn tránh mối quan hệ xã hội, và không muốn thử thách mình trong nhiều cơ hội có thể thất bại. Thứ mà khi một người nào đó trong giai đoạn nhỏ đến lớn lên đều sẽ thấy bất an, đề phòng, tạo những lớp vỏ bọc cho những mối quan hệ ngoài. Hoặc đó cũng là một công cụ hoàn hảo cho ta cảm thấy mình bận rộn hơn, để lờ đi những người xung quanh, lạnh nhạt vì sự lười biếng ít quan tâm người ngoài vốn có của mình, và tập trung xu hướng ích kỷ cho riêng. Và thế giới công nghệ cũng là nơi để con người ta thấy bớt cô đơn hơn, công cụ giảm việc chán nản khi xung quanh mình toàn là những người lớn, người bạn lúc nào cũng cắm mặt xem điện thoại. Hay công nghệ là thứ mà họ dễ dàng chia sẻ cho nhiều người và nhận được chú ý như một siêu sao. Con người vốn không dễ bị chi phối chút nào. Họ rất cứng đầu nữa cơ. Họ chỉ dùng công nghệ khi có mục đích nào đó. Nó là công cụ, sử dụng 1 cách dễ dàng nhất. Tuy nhiên, công cụ nào cũng có mặt nổi mặt chìm, không bao giờ hoàn hảo đến tận thời điểm bây giờ, dù đó là một lựa chọn tốt nhất. Nhưng nó sẽ thay đổi cách tương tác khá nhiều của họ. Ví dụ: Ngày xưa không có công nghệ, người ta tra cứu kiến thức ở tài liệu để lại, sách. Phát triển hơn nữa có máy tính, người ta tra Google. Trí tuệ lên ngôi, người ta tra cứu chatGPT vì nó được phát triển là tập hợp một lớp kiến thức trên Google để đưa ra kết quả ngắn gọn dễ hiểu nhất. Tuy nhiên tỉ lệ phần trăm nó sẽ sai nếu bạn không trả 1 ít tiền để cải thiện.
Tôi không biết chính xác là gia đình tôi có một món đồ điện tử đầu tiên vào năm nào. Nhưng mẹ tôi kể năm tôi cất tiếng khóc chào đời thì khi ấy là gia đình tôi đã có một chiếc tivi đen trắng rồi. Hồi ấy, nhà nào mà có tivi để xem là được coi là khá lắm rồi đó. Mãi đến sau này, khi tôi học cấp 2 thì chiếc điện thoại để bàn là món đồ điện tử thứ hai xuất hiện trong nhà tôi. Rồi cho đến chiếc điện thoại cầm tay đen trắng 1100i, tiếp đến là chiếc điện thoại có thể nghe đài được, cứ thế nâng cấp dần cho đến bây giờ là smartphone, máy tính để bàn, rồi máy tính xách tay, tivi màn hình phẳng có kết nối wifi.. tất cả đều có đủ cả. Thời đại ngày nay là thời đại của công nghệ, cái thời đại mà người ta bảo là 4.0 thì hầu như nhà nào cũng sở hữu những món đồ điện tử đó. Nó đã gắn chặt và đi vào đời sống con người mà không thể nào thiếu được. Có thể nói con người đã làm chủ công nghệ. Vì sao lại nói con người làm chủ công nghệ? Có thể nói như vậy vì con người được coi là một loài có đầu óc siêu phàm bậc nhất. Từ những con người ở thời kì đồ đá khi mới khai nguyên đã chế tạo ra được những dụng cụ thô sơ để phục vụ cho việc đi săn bắn cho đến khi con người phát minh ra được động cơ chạy bằng hơi nước, rồi đèn điện thắp sáng.. rồi đến những công nghệ điện tử hiện đại như ngày nay. Không gì là con người có thể không làm được. Con người thậm trí còn phát minh ra được cả phi thuyền để bay vào không trung. Con người quả thật siêu phàm. Thật không thể phủ nhận được sức mạnh to lớn của loài người. Con người đã thực sự làm chủ công nghệ. Nhưng ở thời kỳ nào thì cũng có sự hạn chế nhất định. Trước kia khi con người chưa được tiếp xúc với những công nghệ điện tử như ở thời hiện đại thì đời sống con người gặp nhiều khó khăn, chất lượng cuộc sống bị hạn chế. Nhưng đến thời nay khi công nghệ điện tử phổ biến và đi vào đời sống con người thì dường như chính sự lạm dụng quá mức vào công nghệ điện tử mà con người đã bị nó chi phối. Con người ngày nay sống không thể thiếu công nghệ điện tử. Nói ngay như trong đời sống sinh hoạt họ ăn, ngủ, nghỉ cùng nó. Như các bạn thấy đấy, con người ngày nay chính vì quá lạm dụng công nghệ điện tử mà dẫn đến nhiều những tiêu cực trong cuộc sống hơn. Tôi lấy một vài ví dụ như: Công nghệ điện tử hiện đại giúp con người mở mang được nhiều kiến thức thật đấy chỉ cần đúp chuột và gõ vào google tìm kiếm là thứ gì cũng có cả nhưng kéo theo là biết bao hệ lụy như lười vận động trí óc, rồi đến những trang mạng xã hội tiêu cực dễ dàng là cầu nối giúp sức cho những kẻ gian thực hiện được những ý đồ xấu. Học sinh, trẻ con thời nay hầu hết đều cắm mắt vào smartphone mà quên mất tuổi thơ, quên đi sự giao tiếp giữa con người với con người, dễ dàng sa ngã vào cạm bẫy trên mạng xã hội.. Tất cả những hệ lụy ấy đều bởi con người không biết cách làm chủ công nghệ, không biết cách cân bằng cuộc sống, và nếu cứ lạm dụng quá mức vào công nghệ điện tử ấy sẽ khiến cho đời sống của con người bị chi phối nặng nề và chất lượng cuộc sống của chúng ta sẽ đi xuống theo hướng mà chúng ta không thể nào lường trước được.
Theo góc nhìn từ bên ngoài thì theo mình con người vẫn đang chi phối công nghệ. Nhưng nhìn sâu trong vấn đề khi thời gian dần trôi, khi mọi thứ ngày càng hiện đại hơn, công nghệ ngày càng phát triển thì dần dần con người dần phụ thuộc vào công nghệ, đơn giản là khi cần gì hoặc tìm hiểu gì đó thì đều lên mạng tìm kiếm cũng là một dạng dần bị chi phối bởi công nghệ. Nếu như chỉ đơn giản là tìm kiếm những thông tin chưa biết thì cũng như ông bà ta tìm kiếm thông tin từ sách, chúng ta chỉ được tốc độ nhanh và rộng hơn. Nhưng giờ đây con người ngày càng lạm dụng, mình không nói tất cả, nhưng gần như phần lớn là có việc gì mọi người đều tra trên mạng trước khi suy nghĩ, đặc biệt là khi hiện tại các công cụ thông minh như AI đang được chú tâm và ngày một phát triển.