Cha Tôi Thơ: Lê Đạt Đất quê cha tôi Đất quê Đề Thám Rừng rậm sông sâu Con gái cũng theo đòi nghề võ Ngày nhỏ Cha tôi dẫn đầu Lũ trẻ đi chăn trâu Phất ngọn cờ lau Vào rừng Na Lương đánh trận Mơ làm Đề Thám Lớn lên Cha tôi đi dạy học Gối đầu trên cuốn Chiêu hồn nước Khóc Phan Chu Trinh Như khóc người nhà mình Ôm mộng bôn ba hải ngoại Lênh đênh khói một con tàu Sớm tối Ngâm nga mấy vần cảm khái Đánh nhau với Tây Bỏ việc Lang thang Vào Nam Ra Bắc Cắt tóc đi tu Nhưng quá nặng nghiệp đời Gần hai mươi năm trời Tôi vẫn nhớ lời cha tôi cháy bỏng Dạy tôi Làm thơ Ước mơ Hy vọng Những câu Kiều say sưa Đưa cuộc đời bay bổng Tiếng võng Trưa hè mênh mông "Phong trần mài một lưỡi gươm Những phường giá áo túi cơm sá gì" Nhưng công việc làm ăn mỗi ngày mỗi khó Cuộc đời chợ đen chợ đỏ Thù hằn con người "Muốn sống thanh cao Đi lên trời mà ở Mày đã quyết kiêu căng Níu lấy cái lương tâm gàn dở Dám Không tồi như chúng tao Suốt đời mày sẽ khổ" Quan lại trù cha tôi Cứng đầu cứng cổ Người "An Nam" dám đánh "ông Tây" Mẹ ỉ eo dằn vặt suốt ngày Chửi mèo, mắng chó "Cũng là chồng là con Chồng người ta khôn ngoan Được lòng ông tuần ông phủ Mang tiền về nuôi vợ" Bát đĩa xô nhau vỡ Cha tôi nằm thở dài Cha nhịn đi cho đỡ Anh em tôi bỏ cơm Hai đứa dắt nhau ra đường tha thẩn Trời mùa thu trăng sáng Sao nở như hoa Không biết Ngưu Lang trên kia Có bao giờ cãi nhau cùng Chức Nữ Rồi cha tôi Lui tới nhà quan tuần, quan phủ Lúc về Gặp tôi Đỏ mặt Quay đi Một hôm Tôi thấy chữ R. O. (*) Treo ngoài cửa Cha tôi không dạy tôi làm thơ nữa Người còn bận đếm tiền Ghi sổ Thỉnh thoảng nhớ những ngày oanh liệt cũ Một mình uống rượu say Ngâm mấy câu Kiều Ôm mặt khóc Tỉnh dậy Lại loay hoay Ghi sổ Đếm tiền Hai vai nhô lên Đầu lún xuống Như không mang nổi cuộc đời Bóng in tường vôi Im lặng Ngọn đèn leo leo ánh sáng Bóng với người Như nhau Mùi ẩm mốc tiếng mọt kêu cọt kẹt Ở chân bàn Hay ở cha tôi Cuộc sống hàng ngày Nhỏ nhen Tàn bạo Rác rưởi gia đình Miếng cơm Manh áo Tàn phá con người Những mơ ước thời xưa Như con chim gẫy cánh Rũ đầu chết ngạt trong bùn Năm tháng mài mòn Bao nhiêu khát vọng Cha đã dạy con một bài học lớn Đau thương Kiên quyết làm người (*) Đại lý thuốc phiện 7.1956 Nguồn: Lê Đạt, Bóng chữ, NXB Hội nhà văn, 1994