Cảm nhận về đoạn trích Trao duyên - Truyện Kiều, Nguyễn Du

Cảm nhận về đoạn thơ Trao Duyên (trích Truyện Kiều)

I. Về nội dung

1. Tình yêu sâu nặng và bị kịch của Kiều

A. Tình yêu sâu nặng

• Luôn hướng về người yêu, hướng về tình yêu. Đây là một trong những đoạn thơ mở đầu cuộc đời lưu lạc đau khổ của Kiều. Khi Vương Ông và Vương Quan bị bắt giam do có kẻ vu oan, Thuý Kiều phải bán mình làm vợ cho Mã Giám Sinh để lấy tiền đút lót quan lại cứu cha và em. Đêm cuối cùng trước ngày ra đi cùng Mã Giám Sinh, Thuý Kiều nhờ em mình là Thuý Vân thấy mình trả nghĩa cho Kim Trọng.
  
• Trong lời trao duyên cho Vân, Kiều luôn luôn có cảm tưởng như sống lại những kỉ niệm trong tình yêu với Kim Trọng, của những sớm chiều tình tự: "Đủ điều trung khúc ân cần/ Lòng xuân phơi phới chén xuân tàng tàng". Của buổi hôm kì diệu với tình yêu đắm đuối nồng nàn "Hoa hương càng tỏ thức Hồng/ Đầu mày cuối mắt càng nồng tấm yêu".
  
• Không chỉ trao duyên, Kiều còn trao cho em gái cả những kỉ vật tình yêu của nàng và Kim Trọng. Chiếc vành, bức tờ mây, phím đàn, mảnh hương nguyền. Bằng những kỉ vật để lại, Kiều mong được hiện diện trong tình yêu trong nỗi niềm của Kim Trọng.
  
• Nhưng kỉ vật đâu phải con người, kỉ vật không thể giải quyết được niềm thương nỗi nhớ.
  
• Kiều trao kỉ vật cho em
  
• + Chiếc vành, bức tờ mây -> Kiều trao những kỉ vật gắn bó đơn sơ mà thiêng liêng, gợi quá khứ hạnh phúc giữa mình với Kim Trọng cho Vân.
  
• + "giữ - của chung - của tin"

• "Của chung" là của Kim, Kiều nay là cả của Vân nữa
  
• "Của tin" là những vật gắn bó gợi tình yêu thiêng liêng của Kim - Kiều: Mảnh hương, tiếng đàn.

• => Sự giằng xé trong tâm trạng Thúy Kiều: Kiều chỉ có thể gửi gắm mối duyên dang dở cho Vân chứ không thể trao hết tình yêu mặn nồng xưa kia giữa nàng và Kim Trọng.
  
• - Lời dặn dò của Kiều
  
• + Kiều dự cảm về cái chết: Hiu hiu gió, hồn, nát thân bồ liễu, dạ đài, người thác oan
  
• -> Dự cảm không lành về tương lai, sự tuyệt vọng tột cùng. Kiều tưởng tượng ra cảnh mình chết oan, chết hận. Hồn không sao siêu thoát được bởi trong lòng đang nặng lời thề ước với Kim Trọng.
  
• => Sự đau đớn, đầy tuyệt vọng của Kiều, tấm lòng thủy chung một lòng hướng về Kim trọng của Kiều.
  
• + Thúy Kiều dặn dò Thúy Vân

• "Đền nghì trúc mai" : Đền ơn đáp nghĩa.
  
• "Rưới xin giọt nước" : Tẩy oan cho chị.

• -> Nỗi bứt rứt, dằn vặt trong lòng Kiều, Kiều như càng nhớ, càng thương Kim Trọng hơn bao giờ hết.
  
• * Luận điểm 3: Kiều trở về thực tại đau xót khi nhớ tới Kim Trọng.

- Lời thơ chuyển từ đối thoại sang độc thoại

- "Trâm gãy gương tan", "tơ duyên ngắn ngủi", "phận bạc như vôi", "nước chảy hoa trôi lỡ làng" -> Nàng ý thức rõ về cái hiện hữu của mình.

=> Gợi tả số phận đầy đau khổ, dở dang, bạc bẽo, lênh đênh trôi nổi.

- Nghệ thuật đối lập: Quá khứ với hiện tại

- > Khắc sâu nỗi đau của Kiều trong hiện tại.

- Hành động

+ Lạy: Cái lạy tạ lỗi, vĩnh biệt (khác với cái lạy nhờ cậy lúc đầu)

+ Tự nhận mình là người phụ bạc -> Day dứt, mặc cảm.

+ Hai lần gọi tên Kim Trọng: Tức tưởi, nghẹn ngào, đau đớn đến mê sảng.

+ "Kim Lang" : Cách gọi thân mật như vợ chồng.

- > Kiều quên đi nỗi đau của mình mà nghĩ nhiều đến người khác, đó chính là lòng vị tha, đức hy sinh cao quý.

- Từ cảm thán (Ôi, hỡi, thôi thôi) : Tiếng kêu đầy tuyệt vọng, tố cáo xã hội phong kiến tàn bạo bất công chà đạp số phận con người.

* Đặc sắc nghệ thuật

- Sử dụng từ ngữ tài tình

- Sử dụng thành ngữ dân gian, điển tích, điển cố

- Cách lập luận hết sức chặt chẽ, tinh tế, giàu sức thuyết phục

- Hình ảnh giàu giá trị biểu cảm

- Nghệ thuật độc thoại, độc thoại nội tâm

C) Kết bài

- Khẳng định lại giá trị của bài thơ.

- Nêu cảm nhận của em về bài thơ.