"Nghìn năm giao ước kết đôi, Non non nước nước, không nguôi lời thề". Thề non nước là thi phẩm "Có nội dung vịnh cảnh trong tranh. Có nội dung phong tình cố hữu", được viết nên bởi cây bút tài hoa Tản Đà, người được xem là cái "gạch nối giữa thơ cũ và thơ mới". Bởi vậy nên lòng dạt dào những xúc cảm đan xen khi thưởng thức tác phẩm âu cũng là dễ hiểu. Dưới đây là và dòng cảm xúc sau khi đọc thơ Tản Đà, mong sẽ tìm được tấm lòng tri ngộ. Phân tích tác phẩm Thề non nước Bài số 1 "Tài cao, phận thấp, chí khí uất, Giang hồ mê chơi quên quê hương". Cái giọng điệu ngạo nghễ ấy dường như được phát ra từ một dáng vẻ ngang tàng không vay mượn, ấy là Tản Đà, một thi sĩ với cốt cách làm thơ "ngông" thường thấy. Mà qua lời Hoài Thanh viết "Trên hội Tao Đàn, chỉ tiên sinh là người hai thế kỷ", lời lẽ cung kính đủ để ta thấy ví trị đặc biệt mà Tản Đà nắm giữa trên thi đàn dân tộc. Là một tài nhân đi qua sự chuyển giao giữa nền thơ cũ và thơ mới, ông còn là người đặt chân đến nhiều vùng đất khác nhau để từ chính những trải nghiệm ấy làm nên những dòng thơ lãng mạn bằng ý tưởng ngông nghênh, đậm cá tính. Thề non nước là một trong những tác phẩm đặc sắc mang đậm dấu ấn thơ Tản Đà. Tản Đà có tên khai sinh là Nguyễn Khắc Hiếu, thuộc dòng dõi quyền quý, có truyền thống khoa bảng. Sống qua hai thế kỷ, ông mang trong bản thân cái tôi đớn đau buổi giao thời. Có lẽ bởi thế nên trang thơ ông luôn mang bóng hình cuộc sống, cũng luôn ẩn chứa cách cảm, cách nghĩ về cuộc đời, về muôn hình nhân thế. Đọc Thề non nước, ta thấy được một tấm long thuỷ chung son sắt dù cho có gặp bao nhiêu trắc trở. Nước non nặng một lời thề, Nước đi, đi mãi không về cùng non. Hình ảnh "Nước- non" gợi ra khung cảnh bức tranh thuỷ mặc hoang sơ, tĩnh lặng, có chút đượm buồn mà cũng thật son sắt, thuỷ chung. Thuỷ chung bởi vẫn luôn cánh cánh trong lòng "một lời thề" đến độ trĩu "nặng" cả gánh tâm tư. Son sắt bởi cho dù "Nước đi đi mãi" thì non vẫn khắc ghi lời xưa cũ, dù "không về cùng non" thì tình cảm vẫn chẳng chút nhạt nhòa. Phép nhân hóa được sử dụng một cách tài tình nhưng cũng đầy ẩn ý làm cho lời thơ không chỉ đẹp mà còn thể hiện được ý tứ sâu xa. Những tưởng "nước- non" sẽ chẳng có gì có thể chia cắt, nhưng "Nước đi đi mãi không về cùng non", hình ảnh "nước- non" bị tách ra ở hai đầu của câu thơ như để tô đậm cái buồn bã, đau thương của cảnh ngộ chia lìa, ly biệt. Từ "đi" được nhắc lại hai lần liên tiếp và được ngăn cách càng khắc sâu nỗi u hoài, khắc khoải. "Non" vẫn luôn khắc khoải điều gì? Nhớ lời nguyện nước thề non Nước đi chưa lại non còn đứng không. Dù cho lời "nguyện ước thề non" có thiết tha, sâu nặng đến đâu thì vẫn không thể nào tránh khỏi sự chia xa. Nước đi như một tất yếu khách quan của quy luật vận động. Còn non đứng lại, chỉ biết lầm lũi đợi mong: Non cao những ngóng cùng trông Suối khô dòng lệ chờ mong tháng ngày Sương mai một nắm hao gầy Tóc mây một mái đã đầy tuyết sương Trời tây ngả bóng tà dương Càng phơi vẻ ngọc nét vàng phôi pha. Hình ảnh non hiện ra với vẻ thơ mộng và dịu dàng hơn khi được ví như một người thiếu nữ, cũng có thể là một cô con gái trong tình cảnh lỡ làng, thời gian đằng đẵng đợi mong đã in hằn lên muôn vàn vết tích. Suối bởi đổ giọt nhớ nhung theo năm tháng nay đã dần "khổ dòng lệ". Những "dòng lệ, sương mai, tóc mây, vẻ ngọc nét vàng" đầy ước lệ đã nói lên tiếng lòng người con gái. Một lần nữa cái phong vị chia ly lại thấm đều trên từng câu chữ, lại khắc sâu thêm một nỗi u tình sâu kín. Nhạc thơ hầu hết là thanh bằng, tạo âm điệu trầm buồn da diết. Tứ thơ chất chứa nỗi cô đơn: Sương mai một nắm hao gầy Tóc mây một mái đã đầy tuyết sương. Lòng cô đơn nên nhìn đâu cũng chỉ toàn đơn chiếc: Một mái tóc mây, một dáng vẻ hao gầy, một mình non đứng đợi dù cho nắng- mưa, đêm- ngày. Nỗi sầu lại chẳng vì thế mà ngừng tuôn ra, nỗi buồn như nhuốm màu lời nói thành những tiếng thở dài buồn thương tê tái. Tất cả chỉ vì nước đã ra đi, đi xa lắm. Nhưng nước chảy hoa trôi từ lâu đã là quy luật nhất thành bất biến của vũ trụ này. Có lẽ tâm tính nước cũng có nét tương đồng như người trai với khát khao tung hoành vì chí lớn, sao có thể yên vị một chỗ cho đành. Hình ảnh thơ gợi cho ta liên tưởng đến cảnh lứa đôi chia cách trong thời thế loạn li. Chính thời buổi nhiễu nhương đã đẩy lứa đôi chia lìa. Người thương ra đi vì chí lớn, vì non song nhưng sao người con gái lại thảm sầu đến thế? Lời thơ hiển hiện trang nhã mà ý tứ ẩn giấu cũng thực là sâu xa. Dù tác giả không đề cập tới thì ý tứ cứ như bật dậy khỏi trang giấy, chạm vào vào lòng người đọc một cách sống động. Lời thề của những tháng năm xưa cũ vẫn vẹn nguyên son sắt. Có vẻ như tứ thơ sẽ chỉ dừng lại ở dáng vẻ u hoài bởi sự đổ vỡ nếu như chẳng có những dòng đầy chân thật: Non cao tuổi vẫn chưa già Non thời nhớ nước, nước mà quên non Dù cho sông cạn đá mòn Còn non, còn nước hãy còn thề xưa. Non cao đã biết hay chưa Nước đi ra bể lại mưa về nguồn. Nước non hội ngộ còn luôn Bảo cho non chớ có buồn làm chi. Nếu như sự ra đi "nước" là một qui luật tự nhiên thì ở đoạn này, viễn cảnh về sự trở lại của "nước" cũng là tất yếu. Có thể nó đoạn thơ này là lời an ủi thiết tha, chân thành mà "nước" dành cho "non". Dù cho sông cạn đá mòn Còn non, còn nước hãy còn thề xưa. Non- nước có thể tạm thời chia cách, những rồi nay mai sẽ có ngày sum họp, chỉ cần vẫn kiên trì chờ đợi rồi sẽ lại về bên nhau: Non cao đã biết hay chưa Nước đi ra bể lại mưa về nguồn Nước non hội ngộ còn luôn Bảo cho non chớ có buồn làm chi. Cặp từ "non, nước" dường như ngày một xích lại gần nhau, càng điểm thêm niềm tin vững chắc về ngày tương phùng ở một tương lai có lẽ sẽ không còn xa nữa. Bởi giờ đây, lời lẽ thủ thỉ tâm tình đã phần nào khiến non yên tâm hơn về khả năng tái hợp, sum vầy. Để từ đây ta thấy được trong mỗi câu thơ đều lóe lên những tia hi vọng sáng tươi rực rỡ. Từng con chữ đều được ký thác những nỗi niềm riêng, như một lời an ủi nhiệm màu thổi vào lòng non ngọn lửa hồng ấm áp của niềm lạc quan, tin tưởng. Nước non tuy hiện tại là đang xa cách, nhưng phải luôn luôn nhớ rằng: Nước đi ra bể lại đi về nguồn Như vậy dù có xa cách, gian lao thì tương lai vẫn có ngày tái ngộ, viễn cảnh ấy gần giống với hình ảnh người con trai đạt thành sự nghiệp quy cố hương với tấm lòng thanh thản, thỏa mãn nhớ mong. Nếu như ở đoạn thơ đầu, Tản Đà bộc lộ nỗi buồn chán, tiếc nuối cho cảnh đất nước với giọng thơ sầu não thì ở đoạn này, một nhịp thơ khoan thai mà âm điệu vui vẻ lại vẽ nên một giọng thơ hồ hởi, ngập tràn hi vọng một ngày mai tươi sáng của non sông: Nước kia dù hãy còn đi Ngàn dâu xanh tốt non thì cứ vui Mỹ học phương Đông quan niệm "Màu xanh" là màu của sức sống mởn mởn, của một khới đầu mới và cũng là màu của sự may mắn, bình an. Hình ảnh "Ngàn dâu xanh tốt" tượng trưng cho một khởi đầu tốt đẹp sau những mất mát, tang thương. Từng lời từng chữ cứ quyện vào nhau, đan kết lại thành một nỗi hân hoan dào dạt. Ta như thấy được nét mặt vui mừng của người chinh phụ khi ngóng chồng trở lại, như cảm nhận được niềm vui ngân lên trong những thanh âm trong trẻo: Nghìn năm giao ước kết đôi, Non non nước nước, không nguôi lời thề. Hai câu thơ cuối như ngầm khẳng định cả một bầu trời thương nhớ vẫn luôn rộng mở đón đợi cái kết tốt đẹp đến từ tương lai. Có lẽ "Thề nước non" không chỉ đơn giản là một tứ thơ, mà còn là một bức tranh đời sống, một lát cắt hiện thực tuy chỉ tái hiện một vùng đất nhỏ mà khơi gợi hình ảnh bao la. Cái hay của bài thơ là ở ngôn ngữ nghệ thuật điêu luyện, cũng là ở tấm lòng ưu ái của Tản Đà với non sông. Tựu chung lại, song hành với việc dựng lên một cảnh nước non thanh thuần, Nội dung HOT bị ẩn: Bạn cần đăng nhập & nhấn Thích để xem
