Cách nuôi cu gáy non thành cu khách. Luyện cu gáy khách

Hiện nay không chỉ những cụ già lão làng mới chơi chim chơi cá mà ngay cả mấy đứa nhóc loi choi như mình cũng không nằm ngoài cuộc chơi. Nói không phải khoe chứ mình mới nuôi 1 cặp cu gáy non mập ú nhưng mà còn lạ chỗ nên hơi nhát. Cho dù là chơi cái gì thì cũng sẽ có người thích kiểu này, có người thích kiểu khác. Cụ thể là cái thú vui chim chóc này mình cũng có thể tạm chia làm 2 kiểu là thích nuôi cu gáy khách, dạn người, gáy gù ầm ầm khi thấy "bóng ai đó nhẹ nhàng vụt qua nơi đây" và thích nuôi cu mồi, hung dữ, hiếu chiến, hoang dã, gáy gù các thứ khi gặp con chim khác. Làm thế nào để nuôi một con cu gáy khách? Làm thế nào để nuôi một con cu mồi? Vì mình chưa từng nuôi cu mồi bao giờ nên mình chỉ có thể trả lời 1 câu hỏi thôi và mình cũng nói một xíu về nguồn chim cu gáy hiện nay, hai nguồn chủ yếu hiện nay là cu gáy bắt ngoài tự nhiên hay còn gọi là cu bổi và cu gáy nuôi sinh sản. Lại thêm một câu hỏi nữa, mệt ghê.

​

I. Nên nuôi cu gáy non thành cu khách hay nuôi cu bổi thành cu khách?

Tất cả thắc mắc sẽ được giải quyết nếu như hiểu tường tận vấn đề. Cu gáy non nếu thả ra đến khi lớn lên rồi bắt lại thì nó sẽ là một con cu gáy bổi nhưng cu gáy non khác hoàn toàn với cu gáy bổi. Cu gáy non giống như một đứa trẻ, còn cu gáy bổi giống như một người lớn. Thật ra nếu muốn thì cu non hay cu bổi đều có thể trở thành cu khách nhưng muốn dễ thì nên chọn cu gáy non bởi vì yếu tố quan trọng để có thể trở thành cu khách là phải dạn người, gáy hay gáy dở gì không biết nhưng phải dạn. Những yếu tố đó trái ngược hoàn toàn với đặc tính nhút nhát, sợ người của cu bổi cho nên để nuôi được một con bổi thành cu khách chẳng khác nào bơi ngược từ cửa sông lên thượng nguồn. Cu gáy non thì như một tờ giấy trắng đợi dòng đời vẽ vời lên đó, nói thẳng luôn là mình nuôi thì mình muốn vẽ thế nào thì vẽ. Lúc trước mình cũng từng nuôi cu gáy bổi, cũng muốn nuôi thành cu khách nhưng cố lắm nó chỉ quen mỗi mình thôi, thấy người khác hay nghe tiếng người khác nói là nó im ru luôn. Lúc đó mình đang trong kì thi học kì không để ý lắm nên nó bị đau mắt xong ngủm luôn rồi.

Để nuôi cu gáy non thành cu khách thì cũng không có gì khó lắm, có khi còn dễ hơn nuôi cu mồi ấy nhưng cần phải thật kiên trì. Có thể nuôi từ khi cu gáy mới bắt đầu mọc lông ống hoặc đã mọc lông đầy đủ nhưng chưa ra cườm, như mình thì mình nuôi 1 cặp đủ lông đủ cánh hết rồi nhưng chưa lên cườm. Theo như một Như đã nói bên trên thì cần phải làm cho cu gáy dạn người, có thể giả tiếng cu gù rồi nhịp nhịp tay giống như con cu gáy gật đầu co chim nó quen dần, sau này chỉ cần nhịp tay là nó gáy (cái này mình nghe mấy vị cao nhân tiền bối nói thế chứ mình chưa được trải nghiệm). Tranh thủ lúc nào rảnh thì thò tay vào lồng "rờ" cu một lúc, nếu nó nhảy quá thì dừng lại hôm sau mò mẫm tiếp. Cứ như thế lâu dần nó quen rồi thì thử cầm một nắm lúa xòe tay ra để cố định đó đợi nó mổ, cứ chịu khó ngồi đợi đến khi nào nó mổ vài hạt lúa thì nó sẽ quen dần rồi nó mổ phập phập như cái máy khâu luôn, đoạn này mình phải cong lưng quỳ gối đợi hơn 30 phút nó mới chịu mổ nhưng chỉ 5 phút sau cú mổ lúa đầy gian nan đó thôi mà nó đã đứng hẳn lên tay mình để mổ như ăn lúa trong cóng luôn. Tuy hơi mệt nhưng mà nó đã "dính thính" của mình thì nó cũng dễ chịu hẳn, chọt chọt vuốt vuốt các kiểu nó cũng không nhảy phành phạch hay tránh né nữa. Về cơ bản thì nó đã quen với mình rồi nhưng nó vẫn chưa phải là cu khách đâu. Cứ nuôi đến khi nó ra cườm rồi gáy thật sung thì đem treo ở mấy chỗ đông người qua lại để nó quen với người lạ chứ không thì nó chỉ quen mỗi người nuôi thôi, khách đến thì nó nhảy phành phạch luôn. Theo như mình tham khảo từ một bác trên diễn đàn aquabird thì lồng nuôi cu khách nên treo thấp còn lồng nuôi cu mồi nên treo cao, mình nghĩ treo thấp là để con cu gáy nó thấy người đi qua đi lại cho quen dần. Nói chung thì đơn giản nhưng cần phải kiên nhẫn mới được.

II. Luyện cu gáy khách như thế nào?

Như mình nói bên trên thì phải thường xuyên giả tiếng gù, sau này nó sẽ gù lại. Đợi đến khi nó bắt đầu mọc cườm thì nên mở tiếng cu để luyện giọng gáy. Mình có dạo quanh mấy diễn đàn về chim cảnh thì mình thấy đa số đều nói nuôi cu gáy khách cần phải tách ra nuôi từng con riêng chứ không nuôi theo cặp, còn âm thanh cho cu gáy nghe thì chỉ nên mở tiếng gù Cúc cu thôi (Nếu có nuôi cu gáy lớn gáy gù ầm ầm rồi thì không cần thiết phải mở tiếng chim). Nuôi riêng từng con thì theo mấy chú giải thích là để nó không gặp đồng loại nó sẽ dạn người hơn còn chỉ mở tiếng cúc cu thì để thúc con cu gáy non nhưng theo mình thì thỉnh thoảng nên mở nhiều tiếng cu gáy khác, mở nhiều giọng khác nhau như giọng đồng, giọng thổ, giọng kim.. tùm lum các thứ thì sẽ hay hơn, nếu rảnh thì mở tiếng mấy loài chim khác cũng tốt. Đó chỉ là suy luận cá nhân của mình chứ cũng chưa thể khẳng định đúng hay sai, mình nói như thế bởi vì mình nghĩ tiếng gáy của cu gáy nuôi thường đơn điệu hơn cu gáy bổi là vì cu gáy nuôi sinh sản nghe ít âm thanh hơn cu bổi, cu gáy bổi sống ngoài tự nhiên thì nghe đủ các thứ, từ tiếng chim, vượn hú cho đến tiếng nước chảy, tiếng gió rít chẳng khác nào một người từng trải nghe và hiểu đủ các thứ trên đời, nếu đem so với một người chỉ ru rú trong nhà như mình thì tất nhiên người từng trải lúc nói chuyện nghe hay và thú vị hơn nhiều. Nói tới chuyện nuôi từng con thì theo mình thấy có thể là dễ dạn người hơn nuôi theo cặp thôi chứ không hẳn là nuôi theo cặp nó không dạn người. Nhà ông thầy dạy chung trường với ba mình toàn nuôi theo từng cặp mà khi thấy người nó vẫn gù, có 1 cặp nuôi lâu thì thả ra nó còn đứng lên tay rồi nhảy vòng vòng dưới sân xong nhảy lại vào lồng luôn. Hiện tại mình cũng nuôi 2 con chung 1 lồng như lúc mới được cho chứ không tách ra nhưng mục đích là để sinh sản nên mình cũng không quan tâm vấn đề này lắm, nếu các bạn muốn nuôi làm cu khách thì cứ tách ra cho chắc ăn cũng được. Thường xuyên tắm nắng và bổ sung thêm đất, cát, sỏi, vỏ tứng nghiền nhỏ hoặc bổ sung khoáng dành cho cu gáy người ta hay làm sẵn để bán ấy. Khi nào nó gáy mạnh với dạn người rồi thì xách lồng chim treo trước cửa hay ở đâu có nhiều người qua lại cho quen dần, cần cẩn thận chó, mèo, diều hâu để tránh làm chim hoảng sợ và cũng cần chú ý không thì chỉ cần 1 bóng người lướt qua là lồng cả chim biến mất như một cơn gió. Nếu gần nhà có hội chim hay có 500 anh em chơi chim thì xách lồng chim đi giao lưu là ngon lành luôn, vừa được tán dóc vừa luyện cho cu gáy dạn người hơn lại còn có thể để cu gáy nghe tiếng chim thực tế từ mấy con cu gáy của người khác làm giọng gáy đa dạng và phong phú hơn.

Những không tin trong bài là từ quá trình nuôi của mình và có tham khảo từ diễn đàn aquabird, diễn đàn cugay.