'Ruồi Trâu " là cuốn tiểu thuyết kinh điển với nội dung thiêng liêng và đáng quý về một tượng đài bất hủ về khát khao giải phóng dân tộc. Người chiến sĩ ấy ra đi sự nghiệp cách mạng còn dang dở và đoạn tình cảm sâu nặng với Giema anh chôn giấu chưa từng ngỏ. Lá thư thú nhận tình cảm chân thành của Ruồi Trâu với Giema được gửi đi trong sự hối tiếc muộn màng. Dim thân yêu! Sáng sớm mai tôi sẽ bị xử bắn. Tôi đã hứa nói hết với Dim và chỉ còn có lúc này mới thực hiện được lời hứa đó. Nhưng phân bua dài dòng làm chi? Bao giờ chúng ta cũng hiểu nhau mà không cần nhiều lời, ngay cả từ khi chúng ta còn thơ ấu. Dim thân yêu, chắc Dim cũng thấy rằng không cần gì phải vò xé trái tim mình về câu chuyện cái tát ngày xưa ấy. Lúc đó tôi rất khổ tâm. Nhưng rồi sau tôi cũng nhận bao nhiêu cái tát như thế nữa mà vẫn chịu được. Có lúc lại còn trả thù được nữa. Và bây giờ tôi như con cá nhỏ trong cuốn sách trẻ con của Dim (tôi quên tên cuốn sách đó rồi), " Sống và ngoe nguẩy đuôi ", thật thế, sống và ngoe nguẩy đuôi lần cuối cùng.. Còn sáng mai thì đã Finita la Commedia. Đối với Dim và tôi thì điều đó có nghĩa là: Trò xiếc đã diễn xong rồi. Chúng ta hãy tạ ơn các đức thánh dù đó chỉ là một ơn nhỏ. Ơn đó tuy không bao nhiêu nhưng cũng vẫn là ơn. Còn về phần sáng sớm mai thì tôi muốn cả Dim và Mactini hiểu rằng tôi hoàn toàn sung sướng và yên tâm, và tôi không ân hận gì về số phận cả. Dim hãy nói cho Mactini biết điều ấy, coi đó là lời vĩnh biệt của tôi.. Tôi biết rằng, nếu Dim và Mactini còn sống, và tiếp tục cùng nhau đứng vững tấn công kẻ thù thì rồi Dim và Mactini sẽ thấy những sự kiện vĩ đại. Còn tôi, mai đây, tôi sẽ bước ra pháp trường với một nỗi lòng thanh thản, thanh thản như một cậu học trò nhỏ rảo bước về nghỉ hè. Tôi đã hoàn thành công tác của tôi với một tinh thần tận tụy, và bản án tử hình đã chứng minh cho tôi điều đó. Chúng giết tôi là vì tôi đã làm cho chúng hoảng sợ. Như thế con người còn mong muốn gì hơn nữa? Nhưng tôi vẫn còn một điều mong muốn. Kẻ nào sắp chết mà lại chẳng có quyền vòi vĩnh đôi chút. Vòi ở chỗ là tôi muốn giải thích cho Dim hiểu tại sao có lúc tôi lại cục cằn với Dim và tại sao tôi lại khó có thể quên được chuyện cũ. Thật ra Dim cũng đã tự hiểu, nhưng tôi muốn nhắc lại là bởi vì tôi thích viết lại những dòng này. Giêma ạ, tôi đã yêu Giêma từ khi Giêma còn là một cô bé xấu xí, từ khi Giêma còn mặc chiếc áo xuyềnh xoàng cổ bẻ và từ khi Giêma còn để bím tóc nhỏ xíu như đuôi chuột. Bây giờ tôi vẫn yêu Giêma. Giêma còn nhớ không? Có lần tôi đã hôn tay Giêma và Giêma khẩn khoản xin tôi" đừng bao giờ làm như thế nữa ". Tôi biết thế là không tốt, nhưng Giêma phải tha thứ cho tôi. Còn bây giờ thì tôi hôn tờ giấy viết tên Giêma. Như thế là tôi đã hôn Giêma được hai lần và cả hai lần đều không được Giêma cho phép. Tất cả chỉ có thế thôi. Giêma thân yêu, vĩnh biệt nhé! Vẫn là ta Chú ruồi sung sướng Sống xứng đáng Chết chẳng vấn vươn (Trích" Ruồi trâu ", Ethel Lilian Voynich) Bạn có thể xem review tác phẩm Ruồi trâu trên diễn đàn tại: Review Sách - Ruồi Trâu - Ethel Lilian Voynich
