Truyện Ngắn Bóng Đen Bao Trùm Cuộc Sống - Vũ Thị Minh Huyền

"BÓNG ĐEN BAO TRÙM CUỘC SỐNG"

Tác giả: TS. Vũ Thị Minh Huyền

Học viện Y-Dược học cổ truyền Việt Nam

Thể loại: Truyện ngắn

* * *​

Mải làm việc còn dở dang cho xong, thấy đói bụng, Linh ngẩng mặt lên nhìn đồng hồ, kim đồng hồ đã chỉ 18 giờ 30 phút. Cô vội vàng khóa cửa phòng làm việc, đi bộ ra ga tàu. Từ ngày tuyến đường sắt Cát Linh-Hà Đông chính thức bàn giao, đưa vào khai thác thương mại, cô không đi xe máy, không phải mất thời gian vì tắc đường vào mỗi buổi sáng để đi đến cơ quan dù nhà chỉ cách cơ quan 4km.

Lên tàu, Linh nhanh chóng tìm chỗ ngồi vắng nhất, đeo tai nghe nhạc. Cô lại mở bài hát yêu thích: "Chờ đông" do Ca sĩ Hoàng Bách thể hiện. Chiều muộn một ngày đầu đông, ngồi trên tàu nhìn xuống phố xá đã lên đèn, giai điệu buồn da diết, sâu lắng của ca khúc như đưa cô chìm vào thế giới của riêng mình.

"Này em hỡi

Con đường em đi đó,

Con đường em theo đó

Đúng hay sao em?"

(Trích bài hát: "Chờ đông")

Cô miên man trong dòng suy nghĩ về xã hội, về cuộc sống của chính mình. Đại dịch COVID-19 đã gây ra những tổn thất to lớn cho toàn nhân loại suốt 2 năm qua, cướp đi sinh mạng của hơn 4, 5 triệu người, gây tổn thất nặng nề về kinh tế, xã hội, cùng những nỗi đau vô hình không đong đếm nổi.

Đại dịch COVID-19 là một sang chấn tâm lý nặng nề và dai dẳng, gây ra hậu quả nghiêm trọng về tâm lý với rất nhiều người. Đó là tình trạng: Chứng kiến sự ra đi của người thân đột ngột, không có người đưa tiễn, trong một gia đình có nhiều người ra đi; vào điều trị COVID-19 trong các bệnh viện dã chiến, chứng kiến cảnh nhiều người nằm điều trị, chứng kiến sự ra đi của người bệnh cùng phòng, khi ra viện sẽ có những di chứng khó hồi phục hoàn toàn.

Tình trạng kinh tế suy sụp kéo dài trong hơn hai năm qua, đặc biệt nhiều ngành nghề gần như không hoạt động gì, dẫn đến nạn thất nghiệp, thu nhập giảm như các ngành nghề du lịch, nhà hàng, khách sạn, cho thuê nhà, đất.. là nguyên nhân dẫn đến nhiều rối loạn tâm lý lo âu, trầm cảm. Họ đã phải đi khám bệnh, nằm viện điều trị.. Cứ như vậy như một vòng xoắn bệnh lý không thoát ra được.

Nhiều người mắc các bệnh lý mạn tính hoặc bệnh cấp tính vì những lý do sợ lây nhiễm COVID-19, vì phong tỏa nên không thể tiếp cận với dịch vụ y tế kịp thời, làm cho tình trạng bệnh nặng hơn, có những biến chứng nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.

Học sinh học online nhiều, thời gian tiếp xúc với mạng internet, điện thoại, máy tính nhiều, thiếu những mối quan hệ giao tiếp ngoài xã hội. Bố mẹ cũng có những xáo trộn trong cuốc sống bởi trường lớp đóng cửa, con ở nhà học nên phải có người trông và chăm sóc chúng, lo mua sắm trang thiết bị để đảm bảo việc học online.. Trẻ tiếp xúc nhiều với các thiết bị điện tử dễ dẫn đến tình trạng nghiện game, nghiện điện tử.

Đội ngũ y bác sĩ xa gia đình vào vùng tâm dịch, làm việc trong môi trường khắc nghiệt, nắng, nóng, không có điều hòa, mặc những bộ quần áo phòng dịch trong nhiều giờ. Trong các bệnh viện dã chiến chứng kiến một số lượng lớn bệnh nhân nặng, ra đi trong khi mình bất lực không làm được gì cho người bệnh. Đó là một sang chấn tâm lý lớn. Chính họ đã chứng kiến sự ra đi của đồng nghiệp mình mà không thể làm được điều gì.

Có những y bác sĩ ra đi nhận nhiệm vụ trong vùng tâm dịch, bố hoặc mẹ ra đi mãi mãi mà không gặp được con. Họ chỉ biết âm thầm chịu đựng và cũng có những người đã rơi vào khủng hoảng về tinh thần trầm trọng bởi vì nhân viên y tế cũng là người như những người bình thường khác..

Linh còn nhớ cảm giác xót xa khó tả khi đọc tin hàng nghìn trẻ em bỗng một ngày thành mồ côi khi bố mẹ đột ngột qua đời vì dịch bệnh, là nỗi buồn sâu thẳm của những người lớn cùng lúc mất đi nhiều người thân.

Cùng với sự quan tâm, hỗ trợ của chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng dành cho cá nhân, hộ gia đình gặp khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh, thì trong cộng đồng cũng có không ít các cá nhân, tổ chức, nhà hảo tâm đã và đang tích cực trong công tác thiện nguyện với mong muốn của ít lòng nhiều giúp đỡ bà con vượt qua khó khăn. Những hành động thiết thực, ý nghĩa, giàu lòng nhân ái ấy khiến chúng ta thêm cảm nhận được sự ấm áp của tình người.

Giữa những ngày Hà Nội căng mình chống dịch, những câu chuyện tử tế khiến cuộc sống nhẹ nhõm đôi phần. Có hôm đọc những mẩu chuyện chia sẻ về sự tử tế giữa mùa dịch, lướt một lúc mà nước mắt tuôn rơi. Câu chuyện những "Siêu thị 0 đồng" vẫn luôn diễn ra ở các điểm phong tỏa, cách ly trên địa bàn. Ở đây, người lao động nghèo có thể đến chọn quà là các nhu yếu phẩm cho sinh hoạt hàng ngày, phiếu được phát cho bà con mỗi ngày để đảm bảo ai cũng trang trải được chút nào khó khăn hiện tại. Gạo, trứng, mắm muối, rau, thịt, trái cây.. tất cả đều được các nhà hảo tâm gom góp để cùng chung tay, ta sẽ vượt qua được lúc này. Hay như những bếp ăn miễn phí vẫn đỏ lửa khắp thủ đô, để cùng dìu nhau đi qua một mùa dịch mà không ai bị bỏ lại đằng sau. Người góp sức, người góp yêu thương, người góp chút xíu vật chất.. rồi mấy bữa nữa hết dịch, ta lại được mỉm cười vì Hà Nội đi qua những ngày khó khăn, mà vẫn ấm tình người đến thế.

Tình hình thế giới bất ổn bao trùm, tình hình trong nước cũng căng mình chống dịch. Lòng người luôn cảm thấy hoang mang tột độ, không biết khi nào mình là F, khi nào nhà mình bị phong tỏa. Mỗi ngày đi làm lại đối mặt với bao áp lực không đáng có: Công việc nhiều, không thuận lợi do nhiều nguyên nhân, thu nhập thấp vốn dĩ đã làm Linh mệt mỏi, nhưng điều khiến cô nản lòng là bởi bầu không khí làm việc luôn bất an. Ngày nào đọc tin tức cũng có nhiều ca nhiễm mới, liên tục xuất hiện những bài viết tiêu cực trên mạng xã hội, trên các trang báo điện tử. Linh chỉ lặng lẽ quan sát mọi việc và nhận ra rằng: Người tốt, người giỏi dám nghĩ, dám làm, sáng tạo trong thực thi nhiệm vụ dễ bị soi mói, thậm chí bị vùi dập, dẫn đến mất niềm tin vào nhau, vào tổ chức, để rồi không dám nói thật, sống thật và luôn đề phòng nhau. Tình trạng mất đoàn kết nội bộ vẫn còn xảy ra; có biểu hiện cục bộ, ganh tị, bè phái, lợi ích nhóm, thiếu sự phối hợp dẫn đến hiệu quả công việc chưa cao..

Sáng nào thức dậy, Linh cũng cảm thấy uể oải khi chuẩn bị đi làm. Mỗi ngày bước chân vào cổng cơ quan, cô cảm thấy tâm trạng nặng nề, khó thở, tim cô như bị bóp nghẹt.

Sức khỏe bị đe dọa bởi đại dịch COVID-19; áp lực công việc quá mệt mỏi bởi những thị phi tiêu cực, bởi sự mất đoàn kết nội bộ; gánh nặng cơm áo gạo tiền trong bối cảnh đại dịch càng nặng trĩu hai vai. Kinh tế khó khăn chung cả xã hội, thu nhập giảm sút nhưng hàng tháng vẫn phải nộp học phí cho con, vẫn phải lo cơm nước ngày ba bữa cho gia đình, vẫn phải nộp tiền điện, tiền nước, vẫn phải mua xăng.. việc gì cũng phải dùng đến tiền. Nhiều khi Linh cảm thấy có nhiều bóng đen đang bao trùm cuộc sống của mình, không nhìn thấy tương lai, không biết mình sẽ đi đâu, về đâu giữa bộn bề khó khăn? Thú vui đọc sách, nghe nhạc, chụp ảnh, trồng hoa không đủ giúp cô thoát khỏi những ám ảnh, lo âu, bức bối, căng thẳng về nhiều thứ trong cuộc sống. Đôi lúc cô ước mình biến mất khỏi thành phố ồn ào này, đến một vùng đất xa lạ, không có con người để sống cho thanh thản.

Đang miên man theo dòng suy nghĩ, bỗng tàu thông báo đã đến điểm dừng ga gần nhà Linh. Linh xuống tàu, đi bộ về nhà cách ga tầm 150m.

Đến trước cửa nhà, nhìn thấy khóm hoa dừa nước vẫn rung rinh trước gió lạnh, mấy cây nhỏ nhưng nở rất nhiều hoa rực rỡ. Thomas Edison đã từng nói: "Điểm yếu lớn nhất của chúng ta nằm ở việc từ bỏ". Thỉnh thoảng khi cuộc sống không diễn ra theo ý muốn, con người sẽ lựa chọn từ bỏ thay vì nỗ lực vượt qua chướng ngại vật. Thế nhưng, thiên nhiên đã chứng minh điều ngược lại, dù cho phải chống chọi với biết bao sóng gió, thử thách thì chúng vẫn không từ bỏ, thể hiện khao khát sống mãnh liệt khiến con người phải ngưỡng mộ. Khóm hoa dừa nước trước cửa nhà cô dù không được cô chăm sóc, dù mưa bão đã bị ngã xuống đất nhưng chúng vẫn không ngừng phát triển, có vẻ như chẳng có sóng gió nào có thể quật chết ý chí kiên cường của chúng. Thiên nhiên sẽ không chịu bất cứ trở ngại nào để sinh tồn. Chúng dạy cho con người rất nhiều bài học về cuộc sống, về sự vươn lên trong nghịch cảnh khó khăn. Sự vươn lên trong nghịch cảnh của cây dừa nước khiến cho cô phải suy ngẫm về cách sống và cách con người tồn tại trên thế giới này. Hoa cỏ vẫn sinh sôi nảy nở trên mảnh đất khô khan, nứt nẻ hay bị mưa bão dập vùi. Cuộc đời không phải lúc nào cũng trải đầy hoa hồng. Vì thế, dù có khó khăn, gian nan hay thử thách, cũng phải học cách tự đứng dậy và vượt qua.

Mở cửa, vừa bước chân vào nhà đã nghe thấy tiếng con gái nhỏ mừng rỡ chào mẹ: "A, mẹ đã về rồi! Mẹ ơi, con nhớ mẹ lắm! Con yêu mẹ nhất trên đời!" rồi lao ra ôm chầm lấy mẹ mà thơm má mẹ như thể là mẹ đi công tác cả tuần chưa về nhà vậy. Con gái lớn đang lúi húi nấu cơm trong bếp. Linh như tỉnh lại sau một giấc mơ. Nụ cười của con gái giống như một liều thuốc có thể làm xóa tan đi mọi mệt mỏi trong con người cô và nụ cười của con lan tỏa ra như những ánh nắng có thể bay ra khắp căn nhà. Nguồn động lực để cô cố gắng từng ngày, khiến cô cảm thấy yêu cuộc sống này hơn chính là các con. Cô luôn âm thầm bảo vệ con bằng chính tình yêu thương của mình. Cô luôn tự nhủ thầm sẽ luôn là người dắt con đi trên con đường hạnh phúc nhất. Cuộc đời này của cô có con đã là điều tuyệt vời nhất, không có lý do nào có thể khiến cô từ bỏ.

Những suy nghĩ khi ngồi trên tàu lúc nãy có lẽ là những suy nghĩ tiêu cực nhất thời khi tâm trạng cô đang yếu đuối. Thường khi đối mặt với khó khăn, suy nghĩ của chúng ta sẽ đánh lừa chúng ta tin rằng, điều này chỉ xảy ra với chúng ta mà thôi. Những người khác không phải trải qua những khó khăn như chúng ta gặp phải. Có vẻ như vũ trụ đang âm mưu chống lại chúng ta và muốn làm tổn thương chúng ta. Tuy nhiên, với sự suy xét sáng suốt, bạn sẽ nhanh chóng nhận ra rằng điều này không hề đúng. Bạn chỉ nhìn thấy những rắc rối của mình vì chúng là của bạn mà gần như không nhận thức được rắc rối của người khác. Điều này khiến bạn nghĩ rằng có vẻ như họ gặp nhiều chuyện tốt hơn và luôn suôn sẻ. Nhưng sự thực là không phải vậy. Hãy nhớ rằng, bất cứ điều gì xảy ra với bạn hoặc sự việc tương thực như thế đều xảy ra với hầu hết mọi người.

Mọi thứ sẽ kết thúc, cho dù điều gì đó tốt hay xấu thì nó không tồn tại mãi mãi. Khi một tình huống gây khó khăn cho bạn, bạn cảm tưởng như nó sẽ không bao giờ kết thúc. Nhưng đó chỉ là nhận thức chủ quan và méo mó. Tâm trí chúng ta có xu hướng phóng đại các sự kiện tiêu cực khi chúng xảy ra, và do đó chúng có vẻ trầm trọng hơn và như thể sẽ kéo dài hơn nữa. Tuy nhiên, ngay cả những tình huống tồi tệ nhất cũng sẽ kết thúc vào một thời điểm nào đó. Trong những thời điểm khó khăn, thay vì suy nghĩ bi quan và u ám quá mức, hãy tạo động lực cho bản thân, kiên nhẫn và chờ đợi. Nhờ đó, bạn sẽ vượt qua thử thách mình đang đối mặt và mọi chuyện rồi sẽ qua. Bên cạnh những khó khăn bạn đang gặp phải, vẫn còn rất nhiều điều đang diễn ra tốt đẹp trong cuộc sống của bạn và có rất nhiều điều để biết ơn. Có thể mối quan hệ tình cảm của bạn đang gặp rắc rối nhưng bạn có sự nghiệp tuyệt vời. Có thể sự nghiệp của bạn đang gặp khó khăn nhưng bạn vẫn còn sức khỏe và gia đình. Có thể công việc của bạn đang làm không mang lại thu nhập cao như bạn mong muốn nhưng bạn vẫn còn có sức khỏe, vẫn còn tìm được một công việc khác làm thêm để tăng thêm thu nhập và còn có những đứa con ngoan biết thương bố mẹ và chịu khó học tập. Và có rất nhiều điều nhỏ nhưng ý nghĩa để biết ơn, một cuộc đi dạo trong công viên, một tách cà phê, một buổi hoàng hôn đẹp, một cuộc trò chuyện đời thường.

Cô bắt đầu nghĩ theo chiều hướng tích cực để tìm ra giải pháp giải quyết những khó khăn, bế tắc trong cuộc sống. Để phòng chống dịch tốt thì phải nghiêm túc thực hiện thông điệp 5K: "Khẩu trang-Khử khuẩn-Khoảng cách-Không tập trung-Khai báo y tế", kêu gọi mọi người cùng nhau thực hiện việc chung sống an toàn với dịch bệnh.

Thu nhập thấp thì phải cố gắng tìm thêm việc để làm thêm, cuộc sống là chuỗi những khó khăn bộn bề, không ai có thể giúp mình mãi ngoài chính mình. Nếu có sức khỏe tốt, có trình độ học vấn cao mà vẫn không kiếm được tiền thì nghĩa là bản thân mình kém hoặc có cố gắng nhưng chưa đủ. Nếu thu nhập từ công việc chính không đủ trang trải cho cuộc sống của gia đình mình thì mình phải tìm việc khác làm thêm. Nếu cảm thấy cơ quan mình đang công tác không thể trả mức thu nhập xứng đáng với năng lực, trình độ học vấn của mình thì mình hoàn toàn có quyền lựa chọn nghỉ việc, tìm công việc mới. Cuộc sống luôn buộc con người phải lựa chọn, vấn đề là chúng ta lựa chọn như thế nào để phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của mình. Xã hội không thiếu những người tốt nghiệp cử nhân, thạc sĩ nhưng vẫn lựa chọn làm công nhân trong các doanh nghiệp tư nhân để có thu nhập cao thay vì bám trụ ở cơ quan nhà nước mà nhận đồng lương ít ỏi. Chúng ta không có khả năng thay đổi cả thế giới thì chỉ còn cách hãy thay đổi chính mình và học cách thích nghi với thế giới.

Linh nghĩ: Cuộc sống này vốn dĩ không dễ dàng, mỗi nhà mỗi cảnh, mỗi người một nỗi khổ riêng. Một người có vẻ ngoài hoàn hảo, có sự nghiệp vinh quang đến đâu thì chắc chắn sau lưng họ cũng giấu diếm những nỗi niềm riêng. Người hạnh phúc thế nào thì trong lòng cũng có nhiều điều khó xử, khó thể hiện ra. Ai cũng có nỗi khổ riêng. Nếu mình không thể chia sẻ, không thể bao dung được thì cũng hãy im lặng chứ đừng soi mói, sân si. Hãy cứ nhẹ nhàng mà bước qua. Nếu bạn đã không thể cư xử bao dung thì đừng gieo rắc hận thù. Khi cuộc sống quá phức tạp, hãy làm cho nó đơn giản đi. Hành động tốt nhiều hơn là nói.

Thế nên, dù có khó khăn thế nào cô cũng phải vượt qua để còn lo cho hai đứa con nhỏ. Hai đứa con chính là hạnh phúc, là động lực lớn nhất khiến cô phải mạnh mẽ, cố gắng làm việc chăm chỉ, cố gắng kiếm tiền, cố gắng chịu đựng mọi gian khổ.

Cô chợt nhận ra rằng: "Sống trong đời sống cần có một tấm lòng.." hãy dành cho nhau những yêu thương, những tấm lòng nhân ái, biết chia sẻ, thấu hiểu, sẵn sàng giúp đỡ những mảnh đời bất hạnh, những hành động đó như tiếp thêm niềm vui, động lực, nguồn sức mạnh để cùng nhau vượt qua đại dịch đầy khó khăn này. Cô luôn quan niệm: Khởi tâm yêu thương đến mọi người, tha thứ hết cho những tổn thương, biết hạnh phúc và trân quý những gì đang có ở hiện tại.

Cô thầm ước một ngày không xa dịch bệnh sẽ không còn, đồng nghiệp đoàn kết, hợp tác, vui vẻ. Trong đó: Cán bộ lãnh đạo, quản lý công tâm, khách quan, dân chủ trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện và nhận xét, đánh giá cấp dưới; nói đi đôi với làm và nêu gương đi đầu trong mọi việc. Cấp dưới, đồng nghiệp luôn nỗ lực phấn đấu, hết lòng vì công việc chung, thấy đúng kiên trì bảo vệ, thấy sai kiên quyết đấu tranh. Tạo dựng một môi trường công tác mà ở đó cái mới, cái tốt được cổ vũ, động viên kịp thời, cái sai, cái xấu được ngăn chặn, cùng nhau làm việc, cùng nhau phát triển, thiết thực phòng, chống và ngăn chặn, "triệt tiêu" thói ganh ghét, đố kỵ, lợi ích nhóm..

Mọi người nhận thức đúng và luôn rèn luyện đạo đức cách mạng, phòng và chống chủ nghĩa cá nhân; nỗ lực học tập nâng cao trình độ lý luận chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, tận tâm, tận lực với công việc. Mỗi người cần khiêm nhường lắng nghe, học hỏi mọi người xung quanh, thân ái, giúp đỡ, sẻ chia, động viên kịp thời và nâng niu, trân trọng, khuyến khích những thành tích những ý tưởng, giải pháp của đồng nghiệp để cùng chung tay, góp sức hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Khi môi trường sống an toàn, môi trường làm việc tích cực, đồng nghiệp cùng nhau cố gắng làm việc chăm chỉ, tập trung vào chuyên môn, làm kinh tế, tăng thu nhập, cuộc sống đảm bảo, có lẽ tinh thần của mỗi người sẽ vững vàng và yên tâm công tác.

Con người luôn có những suy nghĩ phức tạp, điều đó khiến trong lòng lúc nào cũng nặng nề, cũng có những điều phải nghĩ ngợi, đó là khi tâm không thanh thản. Mọi điều trong cuộc sống, chúng ta có thể dùng tai để nghe, dùng mắt để nhìn nhưng buộc phải dùng tâm để cảm nhận. Nếu cứ vướng bận mọi thứ thì thâm tâm ta sẽ mệt mỏi biết bao?

Cần kiểm soát ham muốn của chính mình mới có thể thể thoát khỏi được những vướng bận, bụi bặm, mới khiến nội tâm trở nên trong sáng, ít mắc sai lầm. Cuộc sống giống như một hồ nước sâu, muốn thông thái sáng tỏ thì phải giữ cho tâm hồn luôn vô tư tĩnh lặng.

Hạnh phúc là được sẻ chia những niềm vui và nỗi buồn, được quan tâm, được yêu thương, được chăm sóc những người thân yêu. Được sống chan hòa, nhân ái trong cộng đồng. Hãy yêu thương và chia sẻ để cùng nhau "chiến đấu" chống nạn dịch được chính thức gọi tên là COVID.

Khi trải qua những giai đoạn khó khăn trong cuộc sống, hãy nghĩ về những điều này và bắt đầu để ý đến những điều cần biết ơn. Nó sẽ thay đổi hoàn toàn quan điểm của bạn. Rốt cuộc, bạn sẽ nhận ra rằng, mọi thứ không tệ đến thế, những rắc rối và tất cả mọi thứ trong cuộc sống đều đáng trân trọng và không có bóng đen nào có thể bao trùm lên cuộc sống của bạn.

- Hết -