Bệnh Parkinson là gì? Cách điều trị như thế nào?

Bệnh Parkinson là gì?



Nguồn ảnh: Medic Bình Dương.​

Bệnh Parkinson là một rối loạn thoái hóa thần kinh mạn tính, ảnh hưởng chủ yếu đến hệ thần kinh trung ương, làm suy giảm khả năng vận động, phối hợp và kiểm soát cơ bắp. Bệnh tiến triển theo thời gian và hiện chưa có phương pháp chữa trị hoàn toàn. Đây là một trong những bệnh thần kinh phổ biến nhất ở người cao tuổi, với nguyên nhân chính là sự suy giảm của tế bào thần kinh sản xuất dopamine trong não.

Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh

Nguyên nhân chính xác của bệnh Parkinson vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng sự suy giảm của tế bào thần kinh sản xuất dopamine ở vùng chất đen của não là yếu tố chính. Dopamine là một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng giúp điều khiển các chuyển động của cơ thể. Khi lượng dopamine suy giảm, các tín hiệu điều khiển vận động bị gián đoạn, gây ra các triệu chứng đặc trưng của bệnh. Ngoài ra, sự tích tụ bất thường của protein alpha-synuclein trong tế bào thần kinh cũng được xem là một yếu tố góp phần gây ra tổn thương thần kinh.

Bên cạnh đó, các yếu tố di truyền và môi trường cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của bệnh. Một số nghiên cứu đã phát hiện ra các đột biến gen liên quan đến bệnh Parkinson, tuy nhiên, phần lớn các trường hợp bệnh không có yếu tố di truyền rõ ràng. Yếu tố môi trường như tiếp xúc với hóa chất độc hại, kim loại nặng hoặc thuốc trừ sâu cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Triệu chứng của bệnh Parkinson

Bệnh Parkinson thường bắt đầu với các triệu chứng nhẹ và tiến triển dần theo thời gian. Các triệu chứng chính bao gồm:

Rung (tremor) : Đây là dấu hiệu phổ biến nhất, thường xuất hiện ở một bên tay khi cơ thể ở trạng thái nghỉ ngơi và có thể lan sang cả hai bên theo thời gian.

Cứng cơ (rigidity) : Cơ bắp trở nên cứng và mất đi sự linh hoạt, gây khó khăn trong việc cử động và di chuyển.

Chậm vận động (bradykinesia) : Người bệnh gặp khó khăn trong việc bắt đầu hoặc thực hiện các cử động, khiến hoạt động hàng ngày trở nên chậm chạp hơn.

Mất thăng bằng và rối loạn tư thế: Bệnh nhân có nguy cơ cao bị ngã do tư thế cơ thể không ổn định.

Ngoài các triệu chứng vận động, bệnh Parkinson còn gây ra nhiều vấn đề khác như rối loạn giấc ngủ, trầm cảm, lo âu, suy giảm trí nhớ và các vấn đề tiêu hóa.

Chẩn đoán bệnh Parkinson

Không có xét nghiệm đặc hiệu nào để chẩn đoán bệnh Parkinson. Việc chẩn đoán chủ yếu dựa vào tiền sử bệnh, triệu chứng lâm sàng và khám thần kinh. Bác sĩ có thể sử dụng một số phương pháp hình ảnh như chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp cắt lớp phát xạ positron (PET) để loại trừ các bệnh lý khác có triệu chứng tương tự. Một số bệnh nhân có thể được chỉ định thử nghiệm với thuốc Levodopa để đánh giá phản ứng của cơ thể, từ đó hỗ trợ chẩn đoán bệnh.

Điều trị bệnh Parkinson

Hiện nay, bệnh Parkinson chưa có phương pháp chữa trị hoàn toàn, nhưng có nhiều cách để kiểm soát triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Điều trị thường bao gồm sử dụng thuốc, can thiệp phẫu thuật và thay đổi lối sống.

Các loại thuốc phổ biến trong điều trị bệnh Parkinson bao gồm Levodopa, một loại tiền chất của dopamine giúp bổ sung lượng dopamine bị thiếu hụt trong não. Ngoài ra, các thuốc như dopamine agonists, MAO-B inhibitors và anticholinergics cũng được sử dụng để kiểm soát triệu chứng. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần được điều chỉnh cẩn thận để tránh tác dụng phụ và giảm nguy cơ biến chứng.

Trong một số trường hợp nghiêm trọng, phương pháp kích thích não sâu (DBS) có thể được áp dụng. Đây là một phương pháp phẫu thuật đặt điện cực vào não để điều chỉnh hoạt động của các vùng kiểm soát vận động. Phương pháp này có thể giúp giảm đáng kể triệu chứng của bệnh nhưng không phải ai cũng phù hợp để thực hiện.

Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng hợp lý, tập thể dục đều đặn và các liệu pháp vật lý trị liệu cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì khả năng vận động và giảm các biến chứng của bệnh.

Tiên lượng và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân Parkinson

Bệnh Parkinson là một bệnh mạn tính và tiến triển, có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Tuy nhiên, với sự phát triển của y học, nhiều phương pháp điều trị đã giúp cải thiện đáng kể tình trạng của người bệnh, giúp họ duy trì khả năng hoạt động trong thời gian dài hơn. Việc tuân thủ phác đồ điều trị, duy trì tinh thần lạc quan và sự hỗ trợ từ gia đình, cộng đồng có thể giúp bệnh nhân sống tốt hơn dù mắc bệnh.

Nhìn chung, bệnh Parkinson là một thách thức lớn đối với y học và xã hội, nhưng với những tiến bộ không ngừng trong nghiên cứu và điều trị, hy vọng về một phương pháp chữa trị hoàn toàn cho căn bệnh này vẫn đang được theo đuổi.