BÁT CHÁO HÀU CỦA MẸ Khi nghe tin tôi làm đơn xin chuyển công tác về quê, nhiều đứa bạn đã gọi điện can ngăn và khuyên tôi nên bám trụ lại thị xã để có cơ hội tiến thân. Còn tôi, tôi vẫn giữ một quyết tâm là sẽ chuyển cả gia đình về lại miền quê Quán Hàu bên dòng Nhật Lệ hiền hòa, thơ mộng, nơi mà tôi đã sinh ra và lớn lên.. Bởi vì tôi có một lý do rất đặc biệt, đó là mê món cháu hàu nổi tiếng quê tôi.. Xin bạn đừng vội cười nhé! Cái lý do để tôi quyết định từ bỏ chốn thị thành về lại miền quê nghèo này không phải chỉ để được ăn món cháu hàu thôi đâu, mà từ cái món ăn dân dã, bình thường này, tôi đã có nhiều ấp ủ và dự định.. Đó là tôi sẽ xây dựng một cái nhà hàng sang trọng vào loại nhất nhì ở Quảng Ninh, chuyên bán món cháu hàu nổi tiếng theo cái công thức gia truyền mà mẹ đã để lại cho anh em tôi.. Có lẽ cho đến suốt cuộc đời, tôi cũng sẽ không bao giờ quên được những năm 1972, 1973 chiến tranh ác liệt, khi vùng Quán Hàu quê tôi trở thành túi bom mà máy bay Mỹ đã điên cuồng trút xuống hòng cắt đứt mạch máu giao thông trên tuyến đường chi viện cho Miền Nam ruột thịt.. Những năm đó, ngày nào bến phà quê tôi cũng đầy ắp những đoàn xe chở bộ đội, lương thực, đạn dược đang trên đường Nam Tiến và chở các cháu thiếu nhi K8 vùng Quảng Trị, Quảng Bình ra Miền Bắc sơ tán.. Những hôm được nghỉ học, tôi và cái Thu con bác Thanh ở cạnh nhà được mẹ giao nhiệm vụ ra bờ sông vớt mấy thanh gỗ, mấy cái lốp ô tô cũ đã được dìm sẵn dưới bùn lên rồi gỡ từng nắm hàu mang về cho mẹ nấu cháo đãi các chú bộ đội ăn cho lại sức để chuẩn bị vượt sông.. Hàu thì nhiều nơi có, nhưng hàu ở sông Nhật Lệ quê tôi thì vẫn nổi tiếng là con to, thịt trắng và thơm ngọt nhất. Hàu sau khi được tôi rửa sạch, mẹ cẩn thận cho vào nước vo gạo rồi thả thêm một chiếc dao nhỏ (loại innox) và ngâm một vài tiếng đồng hồ cho nhả hết chất bẩn. Khi thấy hàu đã tương đối sạch, là mẹ vớt ra rửa lại một vài lần bằng nước muối rồi sau đó cạy vỏ để gỡ thịt. Thịt hàu được tôi và cái Thu gỡ xong thì mẹ cho vào nồi phi hành mỡ thơm phức. Nếu nhặt được một vài cái nấm rơm, nấm cỏ may sau nhà là mẹ cũng bỏ vào xào chung với hàu cho thấm. Sau khi hàu được xào chín, mẹ cho tất cả cho vào nồi nước luộc hàu ban nãy, đun sôi lần nữa và cho gạo tẻ hoặc gạo nếp vào đun chính là có thể ăn được. Khi cháo sắp chín, mẹ lại bảo tôi và cái Thu chạy ra vườn nhà hái vội một vài nắm lá rau quế, hành, ngò, đinh lăng để cho các chú bộ đội ăn kèm với cháo.. Bát cháo hàu tuy không phải sơn hào, hải vị gì, nhưng nhìn các chú ăn xì xụp, vừa thít tha khen ngon, mẹ con tôi và cả cái Thu cảm thấy rất vui vì mình đã biết làm một việc có ích cho sự nghiệp đánh Mỹ cứu nước.. Rồi chiến tranh cũng đi qua, bến phà Quán Hàu - tọa độ lửa hôm nào giờ đây lại trở thành nơi những đứa trẻ con và cả phụ nữ quê tôi bấu víu vào để kiếm kế sinh nhai. Sau buổi học, mấy đứa bạn tôi thì ôm những thùng quà vặt to tướng đi bán cho khách qua phà, mấy mẹ, mấy chị thì làm nghề bán nước mía dạo.. Còn mẹ con tôi đã mở được một cái quán nho nhỏ ven đường bán cháo cho mấy chú lái xe đường dài. Sau những giờ học ở trường, tôi lại phụ giúp mẹ ra sông vớt hàu, luộc hàu, gỡ hàu để nấu cháu.. Và chính từ mấy bát cháo hàu bình dân ấy mà mẹ đã kiếm đủ tiền nuôi anh em tôi ăn học thành người.. Tôi đã ra trường và nhận công tác tại Quảng Trạch được mấy năm, ở đó cơ hội tiến thân, cơ hội làm giàu thì có nhiều, nhưng không hiểu sao, mỗi lần nghĩ về món cháu hàu quê mình là lòng tôi lại không yên, vì tôi muốn một ngày nào đó, nếu có dịp đi qua Quán Hàu, thực khách trong và ngoài nước sẽ không thể quên được món cháo hàu quê tôi.. Giờ đây, ngoài các món cháo quen thuộc, thì từ những con hàu bé bằng ngón tay út được vớt lên ở dòng Nhật Lệ ấy, người dân quê tôi còn biết chế biến thành nhiều món ăn ngon khác, được thực khách rất ưa chuộng, như món hàu xào sả ăn kèm bánh đa, hàu xào chuối chát, hàu xào măng tươi, hàu nấu canh chua.. Món nào ăn cũng quên cả no.. Chứng kiến cảnh nhiều người dân ở Quán Hàu quê tôi đã bắt đầu ăn nên, làm ra từ các món ăn từ hàu, tôi lại càng vững tin hơn với dự định của mình. Và còn bởi một lý do đặc biệt khác nữa, là chính bố mẹ tôi đã hứa, nếu nhà hàng của tôi khai trương, thì bố sẽ đảm nhận vai trò quản lý, còn mẹ chịu trách nhiệm các khâu chế biến để vợ chồng tôi yên tâm công tác tại cơ quan.. Vâng! Cái ngày đó sẽ không còn xa nữa.. Nếu có dịp đi qua Quảng Bình, xin mời bạn hãy dừng chân ghé lại Quán Hàu để thưởng món hàu đặc biệt nổi tiếng quê tôi, bạn nhé!
