Cần rất nhiều từ để nói về các món ăn Hà Nội, có một từ không thể không nhắc tới là từ "nhẹ". Nói đến từ này, tôi liên tưởng đến làn hơi nhẹ bốc lên từ bát bánh trôi tầu vào ngày đông buốt giá. Bánh trôi chỉ được làm khi mùa rét đến. Nguyên liệu làm bánh gồm bột nếp, đậu xanh, vừng đen, gừng, đậu phộng hay còn gọi là lạc, đường nâu, dừa khô, nước cốt dừa.. Người Hà Nội vốn rất tinh tế. Món ăn được làm kĩ lưỡng và nhẹ nhàng. Bát bánh trôi thường chỉ từ ba đến bốn chiếc bánh cỡ bằng quả chanh thả trong nước đường nâu sánh. Có thể ăn hết bát nước đường gừng cùng bánh mà không thấy ngán. Nhân của bánh trôi được làm từ đậu xanh, mè đen, đậu phộng, dừa khô. Ăn bánh trôi Hà Nội khiến ta rất ấn tượng. Ngoài món bánh trôi mà người ta gọi là trôi tàu. Tết Hàn thực (tết bánh trôi bánh chay), người Hà Nội còn làm một món bánh trôi nữa, đơn giản và dễ vô cùng, ai cũng có thể làm được. Ngày hôm đấy, các bà ở chợ nhanh nhạy làm bột pha sẵn bán cho người mua, nhân là đường phên được cắt vuông nhỏ chỉ bằng từng các ô màu trên viên xúc xắc bọn trẻ con vẫn chơi. Cầm bột trắng về, chỉ cần nặn, cho viên đường nhỏ vào giữa, bỏ vào nước sôi luộc. Trước khi bày lên đĩa cần rang ít vừng trắng rắc lên phía trên viên bánh nhỏ. Người nào quá bận, có thể mua bánh trôi, bánh chay ở hàng về cúng. Đĩa bánh trôi chừng chục cái như quả trứng chim cút nhưng màu trắng có điểm các hạt vừng trông rất bắt mắt. Món bánh trôi này ta có thể ăn thường xuyên không như trôi tàu. Tại các gánh hàng hoặc cửa hàng nhỏ, nếu muốn ăn bánh trôi thay cho xôi hoặc cháo vào bữa sáng thì ta cầm đĩa bánh trôi lên. Món bánh trôi vào tết Hàn thực ở Hà Nội không biết có ở nơi nào làm nữa không? Nhiều vùng miền, bánh trôi có các biến thể khác nhau. Ra chợ thị xã gần nhà, tôi được ăn thứ bánh trôi tàu cũng đơn giản, người làm bánh nặn bột nếp, bỏ nhân đậu xanh, luộc trong nước sôi. Bánh chín thì bỏ vào bát nước đường màu nâu. Bánh trôi này, nước đường ngọt, nếu ai không háo đồ ngọt lắm thì không ăn được hết nước đường trong bát. Gặp các bà bán quà rong, họ gọi là món "trôi chè". Thậm chí, tôi thấy có hàng còn nặn viên bánh gấp đôi chiếc bánh trôi tàu vẫn thường thấy. Bên bánh trôi tàu làm ta nhớ mùa đông xưa cũ. Những năm bột nếp hiếm. Chỉ ngày tết mới có. Ngày ấy, có nhà vẫn phải ăn cơm độn sắn nạo (người miền Nam gọi là khoai mì). Mọi người vẫn tận dụng bột sắn được giã nhỏ và lọc từ các lát sắn phơi khô để làm bánh. Món bánh trôi sắn nấu cùng mật mía là món bánh ngon của tuôi thơ nghèo và còn thiếu thốn. Mùa đông nói về bánh trôi tàu, tưởng như từng làn hơi mỏng như sương mờ đang bốc lên, ăn bánh trôi tàu, không quên một thời gian khó.
