Tập truyện ngắn "Bách hoa tửu" – Một ly rượu ngẫm đời, ngẫm người Tác giả bài viết: Lê Gia Hoài Trong kho tàng truyện ngắn đậm đặc hơi thở đời sống và phảng phất chất triết lý của Nguyễn Nhuận Hồng Phương, "Bách Hoa Tửu" nổi lên như một ly rượu nhẹ mà sâu, cay mà ngọt, mang đậm hương vị dân gian và chất men đời. Câu chuyện tuy ngắn, song lại là một lát cắt sâu sắc về văn hóa, con người, và những nghịch lý tồn tại giữa bản năng và lý trí. 1. Tên gọi và ẩn dụ: Bách Hoa Tửu là gì? Chỉ riêng nhan đề "Bách Hoa Tửu" đã gợi ra một không gian nồng nàn, mộng mị. Đây không chỉ là tên một loại rượu – loại rượu được ngâm từ trăm loài hoa với bí truyền gia tộc – mà còn là một biểu tượng văn hóa, một ẩn dụ nghệ thuật. Nó mang trong mình tinh hoa của đất trời, của hương hoa ngũ sắc, là sản phẩm kết tinh của thiên nhiên, bàn tay con người và truyền thống dòng tộc. Nhưng Bách Hoa Tửu không chỉ để uống. Nó là một phép thử. Nó là tấm gương soi lòng người. Và cũng là chất men khiến các mối quan hệ – từ gia đình, bạn bè đến xã hội – hiện lên rõ nét nhất trong cái ranh giới mong manh giữa sự chân thành và vụ lợi. 2. Truyện ngắn hay là ở.. hậu vị Câu chuyện xoay quanh nhân vật xưng "tôi" – hậu duệ cuối cùng của một gia đình có nghề ngâm rượu Bách Hoa Tửu. Rượu quý, nhưng đời con cháu thì long đong. Và ly rượu ấy, từng được nâng niu như báu vật gia truyền, giờ đây lại trở thành món quà để thử lòng người. Cái hay của "Bách Hoa Tửu" nằm ở nhịp kể ung dung mà sắc bén. Không gấp gáp, không lên gân, nhà văn để cho nhân vật của mình từ từ dẫn dắt người đọc đi vào những ký ức, những va chạm đời thường, những tình huống tưởng chừng nhỏ nhặt – nhưng lại khơi ra bản chất. Bạn cũ đến thăm, đòi uống rượu quý, ca ngợi tổ tiên người ngâm rượu, rồi vội vàng ra đi khi biết mình không được chia phần. Một nhà sưu tầm đến hỏi mua công thức, trả giá bằng tiền – và rút lui khi biết đó là bí truyền. Đó là cái bi của sự cô đơn, cái hài đắng của sự đời, và cái triết lý của người còn lại: Giữ gìn, chứ không bán rẻ linh hồn tổ tiên. 3. Triết lý sống qua một ly rượu Nguyễn Nhuận Hồng Phương không nói nhiều về triết lý, nhưng qua mỗi cái lắc đầu, mỗi nụ cười mỉm, mỗi dòng hồi tưởng của nhân vật "tôi", ông để cho người đọc tự chiêm nghiệm. Một câu nói như đinh đóng cột: "Cái quý không phải ở rượu, mà là ở người biết uống rượu bằng cả sự kính trọng" – đã đủ để gói gọn một tư tưởng nhân sinh sâu xa. Trong bối cảnh xã hội nhiễu nhương, nơi nhiều giá trị đang bị thương mại hóa, thì việc một con người tự nguyện giữ gìn một di sản, một bản sắc, một niềm tự hào tổ tiên – trở thành hành động tử tế và đáng kính. 4. Nghệ thuật kể chuyện: Mượt như rượu, thấm như men Bút pháp của Nguyễn Nhuận Hồng Phương trong truyện này là sự kết hợp tài tình giữa giọng văn tự sự cổ điển, phong vị dân gian, và nhịp chậm trầm tư của một người đã trải. Câu văn không dài dòng, nhưng đầy hình ảnh, ngữ điệu tự nhiên như kể chuyện bên mâm rượu ngày đông, và nhiều đoạn đạt tới độ "ngôn ngữ chạm vào cảm giác". Có cảm giác, "Bách Hoa Tửu" không chỉ là một truyện ngắn – mà là một bài tùy bút văn học, một tiểu luận văn hóa, một lời nhắc nhớ về sự gìn giữ những giá trị tinh thần giữa thời hiện đại kim tiền. Kết "Bách Hoa Tửu" là một truyện ngắn "nhỏ mà có võ", ít lời mà nhiều ngẫm. Với truyện này, Nguyễn Nhuận Hồng Phương đã làm được điều hiếm: Viết về một ly rượu mà thành một bản hòa tấu nhân sinh, viết về một dòng họ mà gợi ra một triết lý sống, viết về sự mất mát mà khơi dậy niềm tự hào và niềm tin. Ai từng uống rượu, từng ngẫm người, từng tiếc một điều đẹp đã mất – sẽ tìm thấy trong "Bách Hoa Tửu" dư vị thấm sâu không chỉ ở đầu lưỡi mà cả trong tâm hồn. Lê Gia Hoài (Tạp chí Văn nghệ Vĩnh Phúc)
