Anh chị em ơi! Ba mươi năm đời ta có Đảng Hôm nay ôn lại quãng đường dài.. Ngọt bùi nhớ lúc đắng cay Ra sông nhớ suối, có ngày nhớ đêm Mùa xuân đó, con chim én mới Rộn đồng chiêm, chấp chới trời xanh Đời ta gương vỡ lại lành Cây khô cây lại đâm cành nở hoa. * Thuở nô lệ, thân ta nước mất Cảnh cơ hàn, trời đất tối tăm Một đời đau suốt trăm năm Chim treo trên lửa, cá nằm dưói dao Giặc cướp hết, non cao biển rộng Cướp cả tên nòi giống tổ tiên Lưỡi gươm cắt đất ngăn miền Non sông một khúc ruột liền chia ba Lũ bán nước lột da dân nước Tan mồ cha cũng rước voi ìay Máu đà nhúng đỏ bàn tay Biết chi đau đớn cỏ cây đồng bào! Ôi nhớ những năm nào thuở trước Xóm làng ta xơ xác héo hon Nửa đêm thuế thúc trống dồn Sân đình máu chảy, đường thôn lính đầy Cha trốn ra Hòn Gay cuốc mỏ Anh chạy vào Đất Đỏ làm phu Bán thân đổi lấy đồng xu Thịt xương vùi gốc cao su mấy tầng! Con đói là ôm lưng mẹ khóc Mẹ đợ con đấu thóc cầm hơi Kiếp người cơm vãi cơm rơi Biết đâu nẻo đất phương trời mà đi! * Lần đếm bước đến khi hừng sáng Mặt trời kia! Cờ Đảng giương cao! Đảng ta, con củaa phong trào Mẹ nghèo mang nặng khổ đau khôn cầm. Như đứa trẻ sinh nằm trong cỏ Không quê hương, sương gió tơi bời Đảng ta sinh ở trên đời Một hòn máu đỏ nên Người hôm nay. Đảng ta đó, trăm tay nghìn mắt Đảng ta đây, xương sắt da đồng Đảng ta, muôn vạn công nông Đảng ta, muôn vạn tấm lòng niềm tin. Đảng ta Mác – Lê-nin vĩ đại Lại hồi sinh, trả lại cho ta Trời ca, đất rộng bao la Bát cơm, tấm áo, hương hoa, hồn người. Từ ấy đã ba mươi năm chẵn Cuộc đời ta theo Đảng tiến lên Đường xa bao nỗi truân chuyên Ngọn đèn đêm gió, con thuyền biển khơi Đèn vẫn tỏ, thuyền bơi tới trước Đảng ta đưa dân nước ta đi.. Con đường cách mạng trường kỳ Ba mươi năm ấy, bước đi vững vàng. Trống Xô-viết, Nghệ An vang động Bắc Trung Nam làn sóng đấu tranh Hầm than, xưởng máy, lều gianh Đứng lên tự cứu mà giành ấm no Đứng lên cứu tự do, độc lập Đứng lên giành ruộng đất, áo cơm! Đứng lên thân cỏ, thân rơm Búa liềm không sợ súng gươm bạo tàn! Máu có chảy, xương tan thịt nát Bới công nông! Tiếng hát càng cao Năm năm chìm nổi ba đào Phong trào tạm lắng, phong trào lại lên.. * Chống phát xít, cường quyền hiếu chiến Khắp năm châu, trận tuyến Bình dân Trùng trùng cách mạng ra quân Phất cao cờ đỏ, công nhân dẫn đầu Còi máy gọi bến tàu hầm mỏ Hòn Gay kêu Đất Đỏ đấu tranh Áo nâu liền với áo xanh Nông thôn cùng với thi thành đứng lên Đòi cơm áo, đòi quyền dân chủ Đường càng đi đội ngũ càng đông Suối ngàn đã chảy thành sông Đố ai tát cạn được dòng nước xuôi Càng tức nước, càng xui bờ vỡ Lòng dân ta như lửa thêm dầu Lưỡi lê, mũi súng, nhà tù Càng đau, càng khổ, àng thù, càng căm Nước đà mất tám mươi năm Đã Tây lại Nhật, đứng nằm sao yên? Thân một cổ hai xiềng nô lệ Phải vùng lên mà bẻ cho tan Diệt bầy Tây – Nhật – Việt gian Việt Nam độc lập hoàn toàn tự do! Lời Đảng gọi vang to khắp nước Núi sông nghe chân bước trước sau Bắc Sơn phất ngọn cờ đầu Nam Kỳ khởi nghĩa bắc cầu tiến lên Máu dù chảy hai miền thấm đỏ Nghìn đầu rơi xuống cỏ, không lui Núi càng rung, biển càng sôi Thép nung càng luyện, càng tôi, càng bền. * Rừng Việt Bắc, Thái Nguyên chống địch Bước chân đoàn du kích càng hăng Quân càng đông, sức càng tăng Biên cương nổi lửa, Cao Bằng xuất binh Nổ súng trận, Việt Minh truyền lệnh Giải phóng quân tràn đỉnh non cao Việt Minh như thác ào ào Chiến khu kháng Nhật, cao trào nhân dân Đã nghe súng Hồng quân oanh liệt Chân trời xa như sét đêm thâu.. Đức hàng, Nhật cũng cúi đầu Bốn phương châu Á, châu Âu vẫy vùng Đồng cỏ héo đã bừng lửa cháy Nước non ơi, hết thảy vùng lên! Bắc Trung Nam khắp ba miền Toàn dân khởi nghĩa! Chính quyền về tay! Lời Đảng gọi, một ngày sấm nổ Biển người dâng ngập phố ngập đồng Mùa thu Cách mang thành công Mùa thu đây, hỡi cờ hồng vàng sao! Ôi hai tiếng đồng bào, Tổ quốc Đến hôm nay mới thuộc về ta Trăm nam mất nước mất nhà Hôm nay mới cất lời ca tiếng cười Ta đã đứng nên người độc lập Cao bằng người, nào thấp thua ai? Tay ta, tay búa, tay cày Tay gươm, tay bút, dựng xây nước mình. Đời đang buổi bình minh hửng đỏ Tây lại vào cắn cổ, cắn chân Chém cha cái lũ thực dân Đã leo đằng cẳng lài lân đằng đàu! Một bước nhịn, bước sau cố nhịn Giặc càng hung. Còn nín được sao? * Hỡi quốc dân, hỡi đồng bào! Có gươm, có súng, có dao hãy dùng Quyết kháng chiến đến cùng cứu nước! Toàn dân trông phía trước, tiến lên! Nửa đêm vang tiếng lệnh truyền Phố giăng chiến lũy, đường xuyên chiến hào Hồn nước dựng thành cao muôn trượng Tay Đảng rèn lực lượng muôn dân Chín năm kháng chiến thành thần Gậy tầm vông đánh tan quân bạo tàn! Một dân tộc hai bàn tay trắng Đồng tâm là chiến thắng thành công Dân ta gan dạ anh hùng: Trẻ làm đuốc sống, già xông lửa đồn Chân toạc máu, chân dồn đuổi giặc Tay chém thù, tay sắc như gươm! Củ khoia, củ sắn thay cơm Khoai bùi trong dạ, sắn thơm trong lòng Hớp ngụm nước suối trong dỡ khát Trông trời cao mà mát tâm can! Chín năm nắng núi mưa ngàn Nắng mưa có Đảng, cơ hàn có nhau Nhớ những lúc hầm sâu địch hậu Nhớ những đêm theo dấu đường đây Giặc lùng, gi8ạc quết, giặc vây Có dân, có Đảng đêm này vẫn vui Làng kháng chiến không lui một bước Nhổ sạch đồn cho nước ta yên Chín năm làm một Điện Biên Nên vành hoa đỏ, nên thiên sử vàng! Ôi Tổ quốc, vinh quang Tổ quốc! Ngàn muôn năm dâ tộc ta ơi! Việt Nam anh dũng sáng ngời Ánh gươm độc lập giữa trời soi chung. Hỡi ai kiếp bần cùng nô lệ Hãy đứng lên mà bẻ xiềng gông Tự do đã nở hoa hồng Trong dòng máu đỏ, trên đồng Việt Nam.. * Đường hạnh phúc gian nan lắm khúc Đời đấu tranh không lúc dừng chân Đã rằng vì Nước vì Dân Nước Dân còn khổ thì thân sướng gì? Đường giải phóng mới đi một nửa Nửa Mình còn trong lửa nước sôi Một thân không thể chia đôi Lửa gươm không thể cắt rời nùi sông Gươm nào chém được dòng Bến Hải? Lửa nào thiêu được dải Trường Sơn? Căm hờn lại giục căm hờn Máu kêu trả máu, đầu van trả đầu! Miền Nam đi trước về sau Bước đường cách mạng dài dâu đã từng Đước đã mọc thành rừng gỗ cứng Gió càng lay càng dựng Thành đồng Trăm sông về một biển Đông Bắc Nam sẽ lại về trong một nhà! * Đường thống nhất chân ta bước gấp Miền Bắc ta xây đắp nhanh tay Năm năm mới bấy nhiêu ngày Mà trông trời đất đổi thay đã nhiều.. Dân có ruộng, dập dìu hợp tác Lúa mượt đồng, ấm áp làng quê Chiêm mùa, cờ đỏ ven đê Sớm trưa tiêng trống đi về trong thôn Máu áo mới nâu non nắng chói Mái trường tươi roi rói ngói son Đã nghe nước chảy lên non Đã nghe đất chuyển thành con sông dài Đã nghe gió ngày mai thổi lại Đã nghe hồn thời đại bay cao.. Núi rừng có điện thay sao Nông thôn có máy làm trâu cho người Đời hết kẻ sống lười ăn bám Đời của ai dũng cảm hy sinh Những người lao động quang vinh Chúng ta là chủ của mình từ đây.. Nghìn năm giấc mộng đêm ngày Ba mươi năm Đảng, hôm nay có mình * Ba mươi tuổi Đảng sinh, phấn đấu Đã bao lần đổ máu con yêu! Đường đi mấy núi mấy đèo Núi bao nhiêu ngọn, bấy nhiêu anh hùng! Sống cùng Đảng, chết không rời Đảng Tấm lòng son chói sáng nghìn thu Mặt trời có lúc mây mù Trái tim ta vẫn đỏ bầu máu tươi! Người đang sống nhớ người đã khuất Nhớ những anh chị mất trên đường Tù lao, máy chém, chiến trường Dẫu tan nát thịt, còn vương vấn hồn: Chết nằm xuống, còn hôn cờ Đảng Chết còn trau súng đạn, quên đau Chết còn trút áo cho nhau Miếng cơm dành để người sau ấm lòng. Hỡi những trái tim không thể chết Chúng tôi đi theo vết các anh Những hồn Trần phú vô danh Sóng xanh biển cả, cây xanh ngút ngàn.. Con chim biết nhớ đàn nhớ tổ Ta nhớ người đau khổ nuôi ta: Ơn người như mẹ, như cha Lòng dân yêu Đảng như là yêu con! Nghèo rau cháo, từng lon gạo bữa Dành cho ta chút sữa cầm hơi Dù khi tắt lửa tối trời Vững lòng quyết sống, không rời Đảng ta. Dù khi giặc khảo giặc tra Cắn răng thà chết, không xa Đảng mình! Ta nhớ nghĩa nhớ tình bốn biển Anh em ta yêu mến gần xa Máu Hồng quân, máu Trung Hoa Cũng là máu đổ cho ta đất này. Một ngày nhớ bao ngày xưa ấy Ba mươi năm, biết mấy buồn vui! Đắng cay nay mới ngọt bùi Đường đi muôn dặm, đã ngời mai sau.. Ngọn cờ đỏ trên đầu phấp phới Bác Hồ đưa ta tới trời xa Ba mươi năm bước đường qua Đời ta có Bác xông pha dẫn đường Người đi trước, nghìn sương muôn tuyết Dắt dìu dân, nước Việt Nam ta Bạc phơ mái tóc người Cha Ba mươi năm Đảng nở hoa tặng Người. (1960)
