Tên Bài Thơ: Giang Hồ Tác Giả: Lưu Trọng Lư Thể Thơ: Thơ Mới Mời anh cạn hết chén này, Trăng vàng ở cuối non tây ngậm buồn. Tiếng gà đã rộn trong thôn, Nửa đời phiêu lãng chỉ còn đêm nay. Để lòng với rượu cùng say, Chừ đây lời nói chua cay lạ thường! Chừ đây đêm hãy đầy sương, Con thuyền còn buộc, trăng buông lạnh lùng! Chừ đây trăng nước não nùng, Chừ đây hoa cỏ bên sông rũ buồn. Tiếng gà lại rộn trong thôn.. Khoan đừng tơ tưởng vợ con ở nhà Giờ này còn của đôi ta, Giang hồ rượu ấy còn pha lệ người, Ô sao rượu chẳng kề môi, Lời đâu kiều diễm cho nguôi lòng chàng? Tay em nâng chén hoàng hoa, Sá gì hớp rượu vì ta bận lòng. Hãy gượm lắng nghe dòng sông chảy, Gió đùa trăng trên bãi lạnh lùng. Sá gì hớp rượu, bận lòng, Đợi gì môi nhấp rượu nồng mới say? Hãy nhích lại đưa tay ta nắm Hãy buông ra đằm thắm nhìn nhau. Rồi trong những phút giây lâu, Mắt sầu gợn sóng, lòng đau rộn tình. Phút giây ấy, ta mình ngây ngất, Bỗng con thuyền buộc chặt, rời cây. Cho ta khất chén rượu này, Vì ta em hãy lựa dây đoạn trường. Khoan để đốt chút hương trầm đã! Đợi trầm bay rộn rã lời ca.. Nghe xong ta ngắm lời xa, Dòng sông Ngân đã nhạt mờ từ lâu. Tiếng gà đã gáy mau trong xóm, Bình minh đà rạng khóm tre cồn. Trông nàng môi nạt màu son, Giật mình ta nhớ vợ con ở nhà, Từ đấy chẳng bao giờ phiêu lãng, Niềm thê nhi ngày tháng quen dần. Đôi phen nhớ cảnh phong trần: Bóng nàng ẩn hiện xa gần đâu đây. Tưởng nghe tiếng gọi nơi hồ hải, Mắt lệ mờ ta mải trông theo, Trong buồng bỗng tiếng con reo, Vội vàng khép cửa gió heo lạnh lùng. Đêm ấy rượu nàng ta không uống, Từ sau thề không uống rượu ai. Đòi phen ngồi ngóng chân trời, Chẳng bao giờ nghĩ đến đời phiêu lưu. Ngoan ngoãn như con cừu non dại, Cỏ quanh vườn cắn mãi còn ngon. Sau lưng nghe tiếng cười dòn, Vội vàng ngoảnh lại.. thằng con vẫn cười. Nó đưa ta một chai rượu bé, Bảo rằng: "Đây, rượu mẹ dâng cha" Giật mình ta mới nhớ ra: Là ngày sinh nhật vợ ta đó mà! Ta uống chẳng hóa ra lỗi hẹn, Mà từ nan đâu vẹn đạo chồng! Than ôi! Trời giá đêm đông, Màu du tử thực bên lòng hết sôi? Chén lại chén kề môi thủ thỉ, Càng vơi càng tuý luý càng đầy! Lúc tỉnh rượu lặng ngồi bên án, Trông vào gương, lằn trán có vôi; Vợ con khúc khích đừng cười, Còn ta vô ý lệ rơi xuống bàn, Hết say vẫn bàng hoàng trong mộng Xót xa thay cái giống giang hồ! Ngón đàn thêm một đưòng tơ, Mà người sương gió nghìn thu nhọc nhằn, Thôi rồi ra chốn nước non, Lồng son lại để sổ con chim trời. Thú hồ bể quyến mời du tử, Niềm thê nhi khôn giữ được người. Biết sao trái được tính trời, Giang hồ cốt ấy, trọn đời phiêu linh.. Hôm nay ngồi rũ canh trường, Nơi thuyền trọ, rượu quỳnh tương ai mời Người dâng rượu xa nơi trần giới, Lạnh lùng thay gió thổi đêm đông! Tuy người đã khuất non sông, Mặt hoa lãng đãng như lồng dưới trăng Mường tượng thấy tung tăng cười nói, Như tưởng chừng người mới hôm qua!.. Nào hay nghìn cổ cách xa, Tài tình đến thế mà ra hão huyền! Họa còn chút trong thuyền dấu cũ, Cây đàn tranh mốc ủ trên phên, Phím long, dây đã rỉ rền, Còn nguyên trên gỗ ghi tên họ người. Nàng xưa vốn một loài trăng gió Cũng vì vương víu nợ cầm ca Một đi lìa cửa lìa nhà, Nắm xương tàn lạnh phương xa gửi nhờ. Đêm nay họa có mình ta, Đốt hương trầm cũ chờ ma dạo đàn. Nguồn: 1. Lưu Trọng Lư, Tiếng thu, Librairie Centrale ấn hành, 1939 2. Hoài Thanh, Hoài Chân, Thi nhân Việt Nam (1932-1941), NXB Văn học, 2007 Với Lưu Trọng Lư, giang hồ được xem như một tuyên ngôn qua bài thơ cùng tên dài 78 câu. Cùng với từ giang hồ là sự xuất hiện hô ứng của một loạt đơn vị trong trường nghĩa này như: "Phiêu lãng", "phong trần", "hồ hải", "phiêu lưu", "du tử", "hồ bể" : "Thú hồ bể quyến mời du tử/ Niềm thê nhi khôn giữ được người/ Biết sao trái được tính trời/ Giang hồ cốt ấy trọn đời phiêu linh"
Có Lẽ Nào Anh Chết Tác giả: Lưu Trọng Lư Bấm để xem Thơ Mới Anh không ngồi đếm bao thu còn lại Bao tuần lá đổ vàng rơi Khi cánh song anh khép kín cõi đời Anh vẫn không tin: Mình chết Khi chia tay không cất lời vĩnh biệt Buổi giao ban không đứt đoạn đường dây Trong gian nan ta gọi thép sáng ngời Giữa đối thoại ngày mai ta không vắng mặt. Bão gió ba mươi năm đầu cành vẫn trong tiếng hót Ôi mẹ! Với mây xanh, sao biếc, nắng vàng Tổ rút ruột, kén thời gian tằm lót ổ Cho trời, cho đất một tình thương. Đâu phải anh vào nơi bất diệt Vì trăm năm sau Cô bé nào bên cầu ao Chợt ngâm đùa mấy câu thơ anh, vơ vẩn. Anh biết rồi mắt anh sẽ tan thành bụi phấn Nhưng em có hay: Hạt bụi mắt anh Là con thương của giọt nắng rơi tự trên cành Và của hạt sương tự đất đen tụ lại? Còn say, còn mơ, còn đời luân hồi mãi mãi Bụi phấn vẫn bay đi cướp lửa những sao trời Để sưởi nồng mảnh mảnh trăng rơi Và chút chút nhen hồng trong mắt người bất hạnh. Nếu chút thương còn vương trên mẩu bánh Chút đau còn vướng áo chưa lành Bọn côn đồ còn dọa dẫm hành tinh Bụi mắt anh, cả hồn anh khắp trời bủa lưới. Xin cảm tạ ngọn sóng lòng vừa tới Giữa dòng thơ trên tờ giấy trắng tinh Và bâng quơ tiếng gió trên cành Xua chút lạnh trên bờ cây còn sót lại Có nhạc nào bằng khúc nhạc ấy Của lời trao tiếng gởi giữa con người Cũng bấy nhiêu tiếng khóc tiếng cười Mà vàng ngọc thế gian không sánh nổi Ta chẳng bao giờ tiếc nuối Những giọt nước mắt đổ ra Vì một ý đẹp, một cành hoa Hay vì một nỗi đau bên đường đụng phải Có những hoàng hôn toan xóa mờ chân sói Giữa nơi đây ta chong sáng ngọn đèn Giữ mãi hồn thương, sắc mơ còn đỏ mãi Dẫu mơ kia chưa trọn nở trước thềm Có hạnh phúc nào như hạnh phúc niềm tin Vẫn như thủa nào tóc để lơi chiếc lược Cho mắt anh lại được gặp mắt em Cho hai tia lửa nhỏ hồng thêm. Khi gà, mai mỗi ngày còn đập cánh Ai tắt được lửa bình minh? Khi tim anh còn chan chứa ân tình Lẽ nào em tin rằng: Anh chết? Hà Nội-Nha Trang-Phan Thiết 1981 Lưu Trọng Lư
Xuân Về Tác giả: Lưu Trọng Lư Bấm để xem Thơ Mới Tặng chị Tr. Năm vừa rồi Chàng cùng tôi Nơi vùng Giáp Mộ Trong gian nhà cỏ Tôi quay tơ, Chàng ngâm thơ Vườn sau oanh giục giã, Nhìn ra hoa đua nở Dừng tay tôi kêu chàng Này, này! Bạn! Xuân sang Chàng nhìn xuân mặt hớn hở Tôi nhìn chàng lòng vồn vã.. Rồi ngày lại ngày Sắc màu: Phai Lá cành: Rụng Ba gian: Trống Xuân đi Chàng cũng đi. Năm nay xuân còn trở lại Người xưa không thấy tới. Bài thơ này đầu tiên được đăng trên báo Phụ nữ tân văn với tựa đề Vắng khách thơ và bút danh Thanh Tâm, để hưởng ứng bài Tình già của Phan khôi, sau được tác giả đổi tên là Xuân về. Nguồn: 1. Lưu Trọng Lư, Tiếng thu, Librairie Centrale ấn hành, 1939 2. Hoài Thanh, Hoài Chân, Thi nhân Việt Nam (1932-1941), NXB Văn học, 2007
Điệu Hát Lẳng Lơ Tác giả: Lưu Trọng Lư Bấm để xem Thơ Mới Lắng nghe tiếng hát chị đò đưa, Trong ánh trăng vời vợi.. Tiếng hát lẳng lơ đưa, Làm xao động những làn da mát rợi. Tiếng hát lẳng lơ Một đoàn gái tơ Nằm mơ trên bờ cỏ nõn. Một đoàn nai tung tăng đùa giỡn Theo điệu hát giòn Ở cạnh sườn non.. Ai nghe tiếng hát chị đò đưa Mà không cảm thương người quả phụ Nằm ấp bóng trăng thưa Luồn qua song cửa sổ! Lưu Trọng Lư, Tiếng thu, Librairie Centrale ấn hành, 1939
Hồn Nghệ Sĩ Tác giả: Lưu Trọng Lư Bấm để xem Thơ Mới Ta là nàng Ly Dao Ngồi bến Hoa Giang, khóc trăng sầu, Đếm giọt sương gieo, Lắng nghe rĩ rầu giọng dế, Trời đất quạnh hiu, Một mình ta tuôn thắm dòng lệ.. Gỡ mối sầu, ta sẽ lựa mấy đường tơ. Ngọn lửa chài, con sông trắng, Bóng sao mờ lấp láy, Hồn nghệ sĩ lạnh lùng tê tái, Ngón cầm giăng tơ phiếm lung lay, Khi lâm li, khi dồn vồ vập, Khi gieo nặng, khi cao bay.. Rồi một kiếp khóc mướn Thương vay cho thiên hạ. Cảnh đêm khuya trời giá, Lạnh lùng thấy một bóng Ly Dao Ngồi bến Hoa Giang khóc trăng sầu. Lưu Trọng Lư, Tiếng thu, Librairie Centrale ấn hành, 1939
Lòng Cô Phụ Tác giả: Lưu Trọng Lư Bấm để xem Thơ Mới Tình em như tuyết vương chân ngựa Hoặc có vừng trăng muôn dặm soi Đã lâu anh không đến vườn em nữa! Các lối đi, gai cỏ mọc đầy, Chim không hạ cánh, Lá rụng không buồn bay, Những chiều thu em không buồn tựa cửa. Hoa em đầy giậu, bóng anh tuyệt vời Cỏ em đầy vườn, ngựa anh không tới Đã lâu ngày, ngõ ùn: Lá bàng rơi, Đón ai vào mà ngõ kia em phải xới? Hôm nào đây, bầy chim con ngần trắng Biết tự quãng nào, trong chốn rừng xanh Bay về đây - trên cành xoan, im lặng Không con nào mách hộ bóng tin anh! Lưu Trọng Lư, Tiếng thu, Librairie Centrale ấn hành, 1939
Thú Đau Thương Tác giả: Lưu Trọng Lư Bấm để xem Thơ Mới Tình đã len trong màu nắng mới, Lòng anh buồn vời vợi, em ơi! Niềm yêu rung động đôi môi Tình đầy khôn lựa được lời thắm tươi. Đã héo lắm nụ cười trong mộng Đã mờ mờ lắm, bóng thân yêu, Đã lam tím cả cánh chiều Trong hồn lặng đã hiu hiu mộng tàn. Xin để gối nằm im chỗ cũ, Hãy lịm người trong thú đau thương, Giờ đây ta đốt nén hương Trên tay ta buộc dải tang cho tình. Nguồn: 1. Lưu Trọng Lư, Tiếng thu, Librairie Centrale ấn hành, 1939 2. Hoài Thanh, Hoài Chân, Thi nhân Việt Nam (1932-1941), NXB Văn học, 2007
Bâng Khuâng Tác giả: Lưu Trọng Lư Bấm để xem Thơ Mới Ta còn thấy bóng kẻ thơ ngây, Xe chồn gối mỏi trở về đây, Trên đường hiu quạnh khách đau mỏi, Chán nản hung hăng nện gót giày; Ngàn liễu xanh xanh con cò trắng, Lạnh lẽo xa vời ủ rũ bay. Ta còn thấy bóng kẻ thơ ngây, Rẽ lau vạch suối tới am mây, Nắng trần chan chát, lòng trần héo, Mịt mù dặm cát một chòm cây, Dừng lại đây bóng im cửa Phật, Dừng lại trong làn khói biếc bay, Dừng lại đây là nơi hiu quạnh, Là nơi nghe thấy tiếng cỏ cây, Là nơi quên những mùi trần sự, Là nơi quên những nỗi chua cay. Nghe thấy tiếng ngọt ngào cõi Phật, Rũ bụi trần, chàng dừng lại ngay Trước Phật đài, chàng lâm râm nguyện "Tình xưa theo gửi, nước, trời, mây!" Một hôm thiền định dưới gốc mai Bỗng thấy lòng vơi chốc lại đầy, Thẫn thờ tay lần tràng chuỗi hạt Mà như lần những hạt chua cay.. Vì vừa nghe tiếng chuông chùa nện Lạnh lùng từng tiếng não bên tai, Lạnh lùng như người trong cung Quảng, Bâng khuâng chợt nhớ cảnh trần ai. Nguồn: 1. Lưu Trọng Lư, Tiếng thu, Librairie Centrale ấn hành, 1939 2. Nguyễn Tấn Long, Nguyễn Hữu Trọng, Việt Nam thi nhân tiền chiến, quyển thượng, NXB Sống Mới, 1968
Khi Thu Rụng Lá Tác giả: Lưu Trọng Lư Bấm để xem Thơ Mới Em có bao giờ nói với anh Những câu tình tứ thuở ngày xanh, Khi thu rụng lá bên hè vắng Tiếng sáo ngân xa vẳng trước mành Em có bao giờ nghĩ tới anh Khi tay vin rũ lá trên cành? Cười chim cợt gió nào đâu biết: Chua chát lòng anh biết mấy tình? Lòng anh như nước hồ thu lạnh, Quạnh quẽ đêm soi bóng nguyệt tà.. Ngày tháng anh mong chầm chậm lại, Hững hờ em mặc tháng ngày qua.. Mùa đông đến đón ở bên sông, Vội vã cô em đi lấy chồng; Em có nhớ chăng ngày hạ thắm: Tình anh lưu luyến một bên lòng? Nguồn: 1. Lưu Trọng Lư, Tiếng thu, Librairie Centrale ấn hành, 1939 2. Nguyễn Tấn Long, Nguyễn Hữu Trọng, Việt Nam thi nhân tiền chiến, quyển thượng, NXB Sống Mới, 1968
Mây Tác giả: Lưu Trọng Lư Bấm để xem Thơ Mới Mời em lên ngựa với anh Nương theo bãi sậy qua ghềnh suối Mây. Em ăn hộ quả sim này, Năm sau sim chín nhớ ngày lại lên. Nói đi Nói đi em mải làm duyên, Quê em ở Xá, tên em là gì? Mời em xuống tắm suối mây Em phơi áo lụa trên cây sim này. Ủa! Sao má đỏ hây hây? Ái ân đã đến tự ngày nào em? Nguồn: Lưu Trọng Lư, Tiếng thu, Librairie Centrale ấn hành, 1939
