Tinh bì lực tận là gì? Bạn đã từng nghe câu thành ngữ "Tinh bì lực tận" bao giờ chưa? Câu thành ngữ này có chút lạ, thật ra lúc mình nghe còn không mường tượng ra được ý của câu đó. Tinh bì lực tận - một số tài liệu ghi Tinh bì lực tẫn là một câu thành ngữ từ Trung Quốc mang ý nghĩa là: Sức cùng lực kiệt! Đại ý là không còn sức lực cùng tinh thần, như kiểu bị bóc lột đến không còn hơi sức, cạn kiệt sức lực. Tinh: Tinh hoa, tinh thần, tinh thông. Bì: Ở đây là chỉ mỏi mệt Tận: Chỉ kiệt quê, cạn kiệt. Lực: Sức lực. Câu thành ngữ này có xuất xứ từ bài thơ Trâu ốm của Lý Cương. Truyện kể: Lý Cương, tự Bá Kỷ, người Thiệu Vũ (Tức Phúc Kiến ngày nay), ông là một đại thần của triều nhà Tống. Trong thời kỳ vua Tống Huy Tông tại vị, ông thi đỗ tiến sĩ, sau nhậm chức Thái thường thiếu khanh. Khi Cao Tông lên kế vị thì ông được phong làm Thừa tướng, nhưng chỉ làm được 70 ngày thì bị miễn chức. Lý Cương là người tính tình cương trực, một lòng trung thành với nhà nước. Năm Tĩnh Khang thứ nhất, Khai Phong bị giặc Kim bao vây, Lý Cương kiên quyết phản đối ý kiến của phe đầu hàng, chủ trương chống giặc Kim, một tấc đất ở biên cương cũng không nhường cho kẻ địch. Khi giặc Kim công thành, Lý Cương đã thân chinh đốc chiến, nên tinh thần của binh sĩ càng thêm hăng hái, do quân dân kề vai sát cánh chiến đấu, nên giặc Kim đã buộc phải tháo chạy. Về sau, do phái đầu hàng xúi giục, mà nhà vua thì u mê nên đã nhiều lần giáng chức Lý Cương. Nhưng Lý Cương vẫn luôn luôn coi sự sống còn của nhà nước và dân tộc là nhiệm vụ của mình, không hề so đo được mất. Dù đang ở trong triều đình hay nơi thôn quê dân dã, ông đều trình thư lên nhà vua bàn về kế lớn chống giặc Kim, ý kiến này tuy không được nhà vua áp dụng, nhưng ông vẫn không tỏ ra chán nản. Ngay đến kẻ địch nghe được tin này cũng phải nể sợ trước khí tiết hiên ngang của ông. Lý Cương đã viết một bài thơ nhan đề "Trâu ốm". Thơ rằng: "Canh lê ngàn mẫu thực ngàn sương. Lực tận cân bì thùy phúc thương? Đãn đắc chúng sinh giai đắc bão. Bất từ doanh bệnh ngọa tàn dương." Đại ý là: Con trâu chăm chỉ cày hàng trăm hàng nghìn mẫu ruộng cho chủ, chủ nhân được mùa thóc lúa đầy kho, nhưng có ai thương tình con trâu đã mệt đến không còn chút hơi sức nào? Chỉ cần dân chúng đều được no bụng, thì dù cho mệt đến không thể nào bò dậy được thì trâu cũng cam lòng. Tác giả đã áp dụng thủ pháp ví von để nói lên hoài bão và nỗi lòng mình. Bài thơ phần nào nói tâm ý của tác giả: Có hoài bão, có mong muốn, có lòng hướng về dân chúng. Tâm ý tuy rằng không được thừa nhận nhưng vẫn canh cánh nỗi lòng cho dân. Bài thơ còn phần nào nói lén nỗi niềm bất lực của tác giả, tuy có lòng nhưng không thể giúp (ý vua không thể làm trái) Hiện nay, người ta dùng câu thành ngữ "Tinh bì lực tận" để ví người mệt đến nỗi không còn chút hơi sức nào, nói nôm na hơn chính là sức cùng lực kiệt.
