Tại sao máy bay bay lại có những vệt màu trắng?

Nhắc đến máy bay thì luôn có một ngàn lẻ một câu chuyện thú vị mà không phải ai trong chúng ta cũng biết rõ. Và nếu lúc nhỏ hay ngước mắt lên bầu trời ngắm những chiếc máy bay bé tí hon, đôi lúc bạn sẽ thấy đằng sau chúng sẽ kéo theo những vệt màu trắng xóa. Bạn có bao giờ thắc mắc vệt khói này đến từ đâu và tại sao nó lại xuất hiện? Liệu có phải máy bay cũng "xả khói" như xe máy, ô tô dưới mặt đất?



Thực tế, vệt trắng sau máy bay này không phải là khí thải của động cơ máy bay như khói ô tô hay xe máy mà nhiều người vẫn lầm tưởng. Các vệt trắng này chỉ xuất hiện khi máy bay bay ở một độ cao nhất định (từ khoảng 10.000 mét trở lên). Khi máy bay hoạt động, động cơ của máy bay sẽ thải ra một luồng khí nóng, trong khi càng lên cao thì nhiệt độ càng giảm (lên cao 100m nhiệt độ giảm 0, 6 độ C). Luồng khí nóng, ẩm thải ra từ động cơ của máy bay sẽ gặp không khí lạnh trên cao với nhiệt độ và áp suất hơi nước rất thấp (nhiệt độ có thể xuống dưới -50 độ C). Sự chênh lệch nhiệt độ này sẽ làm cho hơi nước trong khí thải của động cơ ngưng tụ và đóng băng, và theo quán tính đường bay tạo thành vệt mây trắng hình sin uốn lượn kéo dài.

Có những lúc, bên cạnh vệt trắng chính hằn rõ trên bầu trời, chúng ta còn thấy có nhưng vệt trắng mờ hơn đi kèm. Đó chính là một dạng vệt trắng khác do cánh máy bay tạo ra, khi không khí trượt nhanh trên cánh, trở nên rất lạnh (do tụt giảm áp suất) và làm cho hơi nước ngưng tụ. Tuy nhiên loại vệt này mau tan biến hơn loại mà chúng ta đang tập trung tìm hiểu.

Trong những thành tố thải ra từ động cơ, khói muội là các cứ điểm ngưng tụ chính cho hơi nước. Các thành phần khác có mặt trong không khí cũng góp phần làm cho hơi nước ngưng tụ. Tùy thuộc vào độ cao của tuyến bay, sức gió, nhiệt độ và độ ẩm của không khí mà các vệt mây trắng này có độ dày mỏng và thời gian tồn tại ngắn hay dài khác nhau. Khi máy bay bay ở độ cao thấp hơn hoặc trong điều kiện không khí rất khô thì máy bay không tạo ra vệt trắng này. Hiện tượng này cũng tương tự như khi chúng ta thở ra khói trong những ngày trời đông lạnh giá vậy.

Bên cạnh đó, có thể bạn chưa biết vệt trắng do máy bay tạo thành còn có tác dụng "dự báo thời tiết" khá hữu hiệu nữa đấy! Tùy thuộc máy bay đang bay ở độ cao bao nhiêu, cũng như nhiệt độ và độ ẩm của bầu khí quyển mà những vệt trắng này có độ dày, rộng và thời gian tồn tại khác nhau. Được biết, các nhà khí tượng học có thể dựa vào những vệt trắng này để dự đoán thời tiết trong ngày. Ví dụ những vệt trắng dày, dài và lâu tan thì chứng tỏ bầu khí quyển đang vô cùng ẩm ướt, dễ có mưa giông hoặc bão. Ngược lại, nếu vệt trắng phía sau máy bay mỏng và nhanh tan thì độ ẩm không khí thấp, báo hiệu hôm nay sẽ là một ngày nắng đẹp. Tuy nhiên, những cuộc nghiên cứu gần đây cho thấy các vệt trắng này cũng là một trong những "thủ phạm" gây ra hiệu ứng nhà kính, do ngăn chặn các tia bức xạ hồng ngoại từ mặt đất phát lên, từ đó giữ nhiệt lại trong bầu khí quyển, và góp phần vào tình trạng nóng lên toàn cầu.

Lưu ý rằng, bạn cũng không nên nhầm lẫn những vệt trắng này với khói động cơ máy bay hay những đám mây có hình thù độc đáo được viết bởi những chiếc máy bay dùng trong các sự kiện long trọng. Theo đó, những chiếc máy bay viết chữ này được trang bị một loại máy tạo khói đặc biệt, chứ không phải do những vệt khói trắng kể trên tạo ra.



Khi máy bay hoạt động, lượng dầu sẽ nhanh chóng bị đốt cháy, kết hợp cùng máy tạo khói để cho ra đời những đám mây khói trắng đậm đặc. Tuỳ theo đường bay đã định sẵn mà người lái sẽ tạo thành những hình vẽ hay chữ viết đặc biệt trong sự kiện.

Cuộc sống này có nhiều điều thú vị mà chúng ta vẫn chưa được biết hết đúng không nào. Với những gì vừa được chia sẻ trong bài viết trên, chắc rằng bạn sẽ có thêm những thông tin hữu ích, bổ sung vào kho tàng kiến thức của bạn thêm phong phú và đa dạng.