Soạn bài: Phò giá về kinh - Ngữ Văn 7 - Có Đề kiểm tra phần Đọc - Hiểu

Phiên âm

Đoạt sáo Chương Dương độ

Cầm Hồ Hàm Tử quan

Thái bình tu trí lực

Vạn cổ thử giang san

Dịch thơ

Chương Dương cướp giáo giặc

Hàm Tử bắt quân thù

Thái bình nên gắng sức

Non nước ấy nghìn thu

(Phò giá về kinh- Bản dịch của Trần Trọng Kim)

I. Giới thiệu chung:

- Tác giả: Trần Quang Khải sinh năm 1241, mất năm 1294, con trai thứ ba của vua Trần Thái Tông

+Ông là một võ tướng kiệt xuất, được phong Thượng tướng, có công rất lớn trong hai cuộc kháng chiến chống Mông – Nguyên (1284-1285; 1287-1288), đặc biệt là trong hai trận chiến thắng ở Hàm Tử và Chương Dương. Ông còn là người có nhiều vần thơ "sâu lí xa thú" (Phan Huy Chú)

- Hoàn cảnh ra đời: Bài thơ "Phò giá về kinh" được làm khi ông đi đón Thái thượng hoàng Trần Thánh Tông và vua Trần Nhân Tông về Thăng Long (Hà Nội ngày nay) ngay sau chiến thắng Chương Dương, Hàm Tử và giải phóng kinh đô năm 1285

- Thể loại: Bài thơ được viết theo thể ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật

-Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm

- Bố cục (2 phần)

+ Phần 1 (hai câu thơ đầu) : Hào khí chiến thắng của quân ta

+ Phần 2 (hai câu còn lại) : Khát vọng muôn đời thái bình, độc lập

II. Soạn bài. Đọc hiểu văn bản. Kiến thức cơ bản bài thơ: Phò giá về kinh (Trần Quang Khải)

1. . Hai câu thơ đầu: Hào khí chiến thắng của dân tộc

a. Soạn bài, trả lời câu hỏi đọc hiểu

Câu 1 (trang 68)

Thể thơ Ngũ ngôn tứ tuyệt, đặc điểm:

- Cả bài gồm có 4 câu. Mỗi câu có 5 từ

- Hiệp vần: Các chữ cuối cùng của câu 2 và câu 4 hiệp vần với nhau

b. Kiến thức trọng tâm

- Nội dung: Hai câu thơ đầu ca ngợi chiến thắng hào hùng của dân tộc trong cuộc chiến đấu chống quân Mông – Nguyên xâm lược, qua đó thể hiện lòng tự hào dân tộc.

+Đây là chiến thắng quan trọng của quân và dân ta, trong đó có sự góp sức của tác giả, là chiến thắng mang tính thời sự nóng hổi.

- Nghệ thuật: Dùng phép liệt kê và phép đối để làm nổi bật hai chiến thắng ở Chương Dương và Hàm Tử

+ Các động từ mạnh "đoạt", "cầm" với nhịp điệu ngắn, nhanh diễn tả diễn tả sức mạnh hào hùng và không khí chiến thắng của dân ta

2. Hai câu còn lại: Khát vọng muôn đời thái bình, thịnh trị

a. Soạn bài, trả lời câu hỏi đọc hiểu

Câu 2 (trang 68) Sự khác nhau về nội dung của hai câu đầu và hai câu cuối:

- Hai câu thơ đầu: Nói về hào khí chiến thắng của dân tộc trong cuộc chống Mông- Nguyên xâm lược. Hai chiến thắng có sự góp sức của tác giả: Chiến thắng Chương Dương và chiến thắng Hàm Tử.

+ Động từ mạnh "đoạt", "cầm" để diễn tả sức mạnh hào hùng của dân ta trong công cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm.

- Hai câu thơ sau: Khát vọng muôn đời thái bình, độc lập

+ Lời động viên xây dựng, phát triển đất nước trong cảnh thái bình

+ Khẳng định sự bền vững, thịnh trị của đất nước

+ Không chỉ là khát vọng của một người mà là quyết tâm của toàn dân tộc.

- Bài thơ chính tới cảm hứng hào sảng, tự hào, kiêu hãnh trước những chiến công lẫy lừng, vang dội trước kẻ thù. Niềm tin, khát vọng dân tộc thái bình, thịnh trị. Bài thơ là khúc khải hoàn ca hùng tráng, cao đẹp của dân tộc.

Câu 3 (trang 68) So sánh biểu ý và biểu cảm của hai bài thơ Sông núi nước Nam và Phò giá về kinh

Điểm giống nhau:

+ Cả hai bài thơ đều là tiếng nói đầy hào khí của dân tộc

+ Khẳng định lòng tự tôn dân tộc và chủ quyền độc lập

+ Giọng điệu đanh thép, hào hùng

- Khác nhau:

+ Nam Quốc sơn hà: Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt

+ Phò giá về kinh: Thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt

b. Kiến thức trọng tâm

- Hai câu cuối là lời động viên, xây dựng và phát triển đất nước trong cảnh thái bình: "Thái bình tu trí lực". Qua đó khẳng định sự bền vững, thịnh trị của đất nước.

- Đó không chỉ là khát vọng của tác giả mà còn là mong ước, khát khao của toàn dân tộc.

III. Tổng kết

1. Giá trị nội dung

Bài thơ thể hiện hào khí chiến thắng và khát vọng thái bình, thịnh trị của dân tộc ta ở thời đại nhà Trần

2. Giá trị nghệ thuật

- Thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt cô đọng, hàm súc

- Giọng điệu sảng khoái, hân hoan, tự hào

- Hình thức diễn đạt cô đúc, dồn nén cảm xúc vào bên trong ý tưởng

IV. Đề đọc hiểu– Đề kiểm tra văn bản Phò giá về kinh

Đề số 1: Đọc bài thơ dưới đây và trả lời câu hỏi bên dưới:

Chương Dương cướp giáo giặc,

Hàm Tử bắt quân thù.

Thái bình nên gắng sức,

Non nước ấy ngàn thu.

Câu hỏi:

Câu 1. Cho biết tên tác giả, tên bài thơ?

Câu 2. Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào?

Câu 3. Xác định thể thơ, đặc điểm của thể thơ?

Câu 4. Nêu phương thức biểu đạt của bài thơ

Câu 5. Chỉ ra cặp từ gần nghĩa trong bài thơ

Câu 6. Khái quát nội dung chính của bài thơ?

Câu 7. Hãy nhận xét về cách biểu ý và biểu cảm của bài thơ "Phò giá về kinh" .

Trả lời:

Nội dung HOT bị ẩn:

Bạn cần đăng nhập & nhấn Thích để xem

Đề số 2. Đọc bài thơ dưới đây và trả lời câu hỏi bên dưới:

Tụng giá hoàn kinh sư (Trần Quang Khải)

Phiên âm

Chương Dương cướp giáo giặc,

Hàm Tử bắt quân thù.

Thái bình nên gắng sức,

Non nước ấy ngàn thu.

Câu hỏi:

Câu 1. Chép chính xác phần dịch thơ của bài thơ?

Câu 2. Chữ Đoạt, Cầm trong bản phiên âm thuộc từ loại gì? Nêu hiệu quả nghệ thuật của các từ loại đó trong văn bản?

3/ Cho biết tác giả đưa ra lời khuyên gì qua hai câu thơ sau:

Thái bình nên gắng sức

Non nước ấy nghìn thu,

Câu 4. Cách biểu ý và biểu cảm của bài "Phò giá về kinh" và bài "Sông núi nước Nam" có gì giống nhau?

Câu 5. Nhận xét về hình thức diễn đạt của bài thơ? Hình thức đó có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung, ý nghĩa của bài?

Trả lời:

Nội dung HOT bị ẩn:

Bạn cần đăng nhập & nhấn Thích để xem

* * * Mời các em đọc bài tiếp theo: Văn mẫu - Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Phò giá về kinh - khúc khải hoàn ca đầu tiên

* * * Bài tiếp theo: Thư cho một người bạn để bạn hiểu đất nước mình (Soạn bài: Luyện tập tạo lập văn bản) – Ngữ văn 7

Chúc các em học tốt. Thân ái. Pikachu!