Soạn bài: Phạm Tuyên và ca khúc mừng chiến thắng, Ngữ Văn 6, sách Cánh Diều

Kiến thức Văn học​

* Văn bản thông tin

- Văn bản thông tin là văn bản được viết để truyền đạt thông tin, kiến thức, giúp người đọc, người nghe hiểu chính xác những gì được mô tả, giới thiệu. Loại văn bản này rất phổ biến, hữu dụng trong đời sống.

- Đặc điểm: Văn bản thông tin thường trình bày một cách khách quan, trung thực, không có yếu tố hư cấu, tưởng tượng.

- Văn bản thông tin gồm nhiều thể loại: Thông báo, chỉ dẫn, mô tả công việc, hướng dẫn sử dụng sản phẩm, lịch biểu, cơ sở dữ liệu, hợp đồng quảng cáo, các văn bản hành chính, từ điển, bản tin..

- Cách tổ chức một văn bản thông tin:

+Trình bày theo bố cục: Nguyên nhân-kết quả; hoặc trật tự thời gian; so sánh và phân loại; vấn đề và giải pháp..

+ Trong văn bản có thể xuất hiện một bảng chú thích, một dòng in đậm, in nghiêng, những nét gạch chân, những dấu sao, dấu hoa thị hoặc những hình ảnh minh họa, sơ đồ, đồ họa, sapo (sapo là phần in đậm, khái quát nội dung của bài, nằm sau tiêu đề của bài viết).. giúp người đọc dễ dàng hơn trong việc hiểu nội dung văn bản.

* Tác giả: Nguyệt Cát.

*Văn bản:

- Thể loại: Văn bản thông tin.

- Xuất xứ: Theo kienthuc.net.vn.

- Bố cục:

+ Phần 1 (Từ đầu đến bài hát bất hủ ấy ) : Giới thiệu về bài hát, tác giả và dẫn dắt tới nội dung của văn bản về quá trình ra đời bài hát.

+ Phần 2 (Tiếp đếnmình không viết cũng có người khác viết thay ) : Quá trình ra đời bài hát.

+ Phần 3 (Còn lại) : Ý nghĩa và giá trị của bài hát.

- Giá trị nội dung:

Phạm Tuyên và ca khúc mừng chiến thắng là văn bản cung cấp thông tin về bài hát Như có Bác trong ngày vui đại thắng: Tác giả, hoàn cảnh ra đời, ý nghĩa.. đem đến tri thức nghệ thuật cho độc giả.

- Giá trị nghệ thuật:

Cấu trúc chặt chẽ, rõ ràng, dẫn chứng tiêu biểu, trích lời nói cụ thể của nhân vật làm tăng tính chân thực.

Hướng dẫn soạn bài: Phạm Tuyên và ca khúc mừng chiến thắng, Ngữ Văn 6 tập 2, sách Cánh Diều

1. CHUẨN BỊ​

+ Văn bản được đăng hoặc in ở đâu, thời điểm nào? Thời điểm đó có ý nghĩa gì?

- Thời điểm đăng in văn bản vào ngày 28/4/2013 trên báo điện tử của Liên hiệp Hội Khoa học kĩ thuật Việt Nam.

- Thời điểm đó có ý nghĩa là: Kỉ niệm, nhớ lại sự kiện trọng đại của dân tộc: Chiến thắng vang dội của quân ta tại chiến trường phía Nam vào đầu tháng 4 năm 1975 và ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước 30-4.

+ Văn bản thuật lại sự kiện gì? Sự kiện ấy được nêu ở phần nào của văn bản?

- Văn bản thuật lại sự kiện thuật: Hòa cảnh và thời gian ra tác giả sáng tác bài hátbất hủ: Như có Bác trong ngày đại thắng

- Sự kiện ấy được nêu ở phần Sapo (in đậm, khái quát nội dung của bài, nằm sau tiêu đề của bài viết.

+ Thứ tự triển khai nguyên nhân, diễn biến và kết quả của sự kiện

Thứ tự triển khai nguyên nhân, diễn biến và kết quả của sự kiện: Được triển khai, sắp xếp logic, cách liền mạch, theo trình tự diễn biến thời gian và tuần tự các sự kiện.

+ Các yếu tố như nhan đề, Sapo, đề mục hình ảnh trong văn bản có tác dụng gì?

- Các yếu tố như nhan đề "Phạm Tuyên và ca khúc mừng chiến thắng", Sapo "Một lần nữa khi được hỏi về thời gian sáng tác bài hát.. cộng cả cuộc đời", Đề mục (1, 2, 3), hình ảnh (trang 92) : Giúp người đọc dễ dàng hiểu được nội dung chính, để minh chứng cho nội dung, để thu hút và lôi cuốn người đọc, tăng sứcđộ tin cậy phục cho văn bản thông tin.

+ Sự kiện được thuật lại có ý nghĩa gì với người đọc?

Sự kiện được thuật lại giúp người đọc hiểu được quá trình ra đời bài hát Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng; đồng thời khiến chúng ta cảm thấy tự hào hơn về lịch sử vẻ vang của dân tộc, nâng cao hiểu biết tâm huyết và tình cảm của nhạc sĩ tài hoa, chỉ trong hai tiếng đồng hồ sáng tác nhugnư cộng hưởng tiếng lòng của cả cuộc đời tác giả.

- Đọc trước văn bản Phạm Tuyên và ca khúc mừng chiến thắng, tìm hiểu về nhạc sĩ Phạm Tuyên, bài hát Như có Bác trong ngày đại thắng và Chiến thắng 30 - 4 - 1975

- Tác giả:

+ Phạm Tuyên sinh ngày 12 tháng 1 năm 1930, quê ở làng Lương Ngọc, xã Thúc Kháng, huyện Bình Giang, Hải Dương và là người con thứ chín của Phạm Quỳnh, một viên quan đại thần và nhà văn hóa thời Nguyễn.

+Năm 1954, ông được cử làm cán bộ phụ trách Văn-Thể-Mỹ tại Khu học xá Trung ương (Nam Ninh, Trung Quốc).

+ Từ năm 1958, ông về nước, công tác tại Đài tiếng nói Việt Nam, đảm nhiệm nhiều chức vụ chỉ đạo về biên tập âm nhạc. Từ đó cho đến năm 1975, ông đã sáng tác nhiều bài hát được nhiều người biết như Bài ca người thợ rừng, Bài ca người thợ mỏ, hợp xướng Miền Nam anh dũng và bất khuất, Bám biển quê hương, Yêu biết mấy những con đường, Chiếc gậy Trường Sơn, Từ làng Sen,

Bài Như có Bác trong ngày đại thắng được ông sáng tác đêm ngày 28 tháng 4 năm 1975, tập và thu âm ngay trong chiều ngày 30 tháng 4 để phát sóng trong bản tin thời sự đặc biệt 17 giờ cùng ngày của Đài tiếng nói Việt Nam chính thức công bố tin giải phóng hoàn toàn miền Nam Việt Nam.

+ Là một nhạc sĩ nổi tiếng của Việt Nam; là tác giả của nhiều bài hát xã hội chủ nghĩa nổi tiếng, đi cùng năm tháng, như Có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng và Đảng ta đã cho ta mùa xuân .

- Về bài hát:

+ Như có Bác trong ngày đại thắng là một ca khúc nổi tiếng ở Việt Nam được sáng tác bởi nhạc sĩ Phạm Tuyên, sáng tác trong thời gian tin thắng trận dồn dập bay về, anh em nhạc sĩ làm việc ở Ðài động viên nhau sẽ viết ca khúc về ngày giải phóng, ai cũng dồn tâm huyết để sáng tác những ca khúc hướng về miền Nam và mừng ngày toàn thắng 30 tháng 4 năm 1975.

+ Cho đến nay, bài hát vẫn là bài ca cách mạng bất hủ, đồng hành cùng dân tộc.

- Sự kiện 30/4/1975:

+ Là ngày quân ta toàn thắng Mỹ - Diệm, đất nước thống nhất hai miền Nam – Bắc.

+ Đây là sự kiện đánh dấu sự kết thúc của Chiến tranh Việt Nam và bắt đầu thời kỳ chuyển tiếp chính thức thống nhất Việt Nam thành nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

2. ĐỌC HIỂU

*Câu hỏi giữa bài​

Câu 1 trang 91. Chú ý thời điểm đăng bài báo

Trả lời

- Thời điểm đăng bài báo là vào ngày 28/04/2013. Trước ngày kỉ niệm 38 năm ngày giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước của dân tộc ta (ngày 30/04/1975) cũng là ngày kỉ niệm 38 năm sáng tác bài hát Như có Bác trong ngày đại thắng .

Câu 2 trang 91. Nêu tác dụng của Sa pô bài báo

Trả lời

- Sapo của bài: Một lần nữa khi được hỏi về thời gian sáng tác bài hát.. cộng cả cuộc đời ".

- Tác dụng của Sa pô bài báo: Giúp người đọc dễ dàng nắm bắt được nội dung chính của bài thông tin, nhằm thu hút và lôi cuốn người đọc.

Câu 3 trang 91. Câu dấu ngoặc kép trong phần (2) dùng để làm gì?

Trả lời

- Để đánh dấu, trích dẫn câu nói trực tiếp của tác giả:" Ngay đầu tháng 4 – 1975, tin chiến thắng.. người khác viết thay ".

- Dùng để đánh dấu, trích dẫn lời nói trực tiếp của anh em:" Này ông Tuyên ơi, giải phóng Miền Nam rồi.. "

Câu 4 trang 91. Chỉ ra câu văn nói về nguyên nhân chính dẫn đến sự ra đời của bài hát

Trả lời

- Câu văn nói về nguyên nhân chính dẫn đến sự ra đời của bài hát là: Bản tin chiều ngày 28-4-1975 của Đài Tiếng nói Việt Nam về hành động oanh tạc sân bay Tân Sơn Nhất của phi công Nguyễn Thành Trung là cú hích quan trọng cho sự ra đời bài hát Như có Bác trong ngày đại thắng".

Câu 5 trang 92. Chú ý những thông tin về quá trình sáng tác và phổ biến bài hát

Trả lời

- Những thông tin nói đến quá trình sáng tác: Trong nguồn cảm hứng dào dạt, hai tiếng đồng hồ sau bài hát được hoàn thành, không cần chỉnh sửa một câu

- Thông tin phổ biến bài hát:

+ Trong nguồn cảm hứng dào dạt, hai tiếng đồng hồ sau bài hát được hoàn thành.

+ Hôm sau, tác giả đưa hội đồng duyệt thì anh em đùa: "Sao giống như bài hát viết cho thiếu nhi!". Nên lùi và để dành đến 7/5 kỉ niệm Chiến thắng Điện Biên Phủ.

+ Không ngờ thắng lợi 30 tháng 4 đến nhanh thế, cờ đỏ sao vàng tung bay trên nóc Dinh Độc Lập, giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam yêu cầu ông ra một bài mới nhân dịp giải phóng miền Nam.

+ Tác giả lập tức đưa luôn bài hát Như có Bác trong ngày đại thắng vừa sáng tác và được đi thu thanh.

+ Suốt đêm hôm ấy, mỗi lần đọc xong tin chiến thắng đều phát thanh bài hát đó.

Câu 6 trang 93. Ở phần (3), tác giả muốn khẳng định điều gì?

Trả lời

- Ở phần (3) trang 93, tác giả muốn khẳng định giá trị, ý nghĩa đặc biệt của bài hát: Vượt qua thử thách của thời gian, đến với mọi tầng lớp, giai cấp, không phân biệt biên giới quốc gia; ở 1 số nơi còn dùng như bài ca giã bạn..

- > qua đó khẳng định bài hát này là tác phẩm tuyệt vời, có sức sống mạnh mẽ và trường tồn với thời gian.

*Câu hỏi cuối bài​

Câu 1 trang 93 . Văn bản Phạm Tuyên và ca khúc mừng chiến thắng thuật lại sự kiện gì? Trả lời

Trả lời

- Văn bản thuật lại sự kiện về hoàn cảnh lịch sử và thời gian ra đời bài hát Như có Bác trong ngày đại thắng; và kể lại ngày lễ mừng chiến thắng 30-4 giải phóng miền Nam thống nhất đất nước ta.

Câu 2. trang 93. Chỉ ra bố cục của văn bản và xác định nội dung chính của mỗi phần.

Trả lời

Bố cục văn bản: Chia 3 phần:

+ Phần 1 (Từ đầu đến bài hát bất hủ ấy ) : Giới thiệu về bài hát, tác giả và dẫn dắt tới nội dung của văn bản về quá trình ra đời bài hát.

+ Phần 2 (Tiếp đếnmình không viết cũng có người khác viết thay ) : Quá trình ra đời bài hát.

+ Phần 3 (Còn lại) : Ý nghĩa và giá trị của bài hát.

Câu 3. trang 93. Tìm trong văn bản những nguyên nhân dẫn đến sự ra đời của bài hát Như có Bác trong ngày đại thắng .

Trả lời

Những nguyên nhân dẫn đến sự ra đời của bài hát Như có Bác trong ngày đại thắng:

- Ngay từ đầu tháng 4 – 1975, tin thắng trận vang dội từ các chiến trường phía nam đã thôi thúc các nhạc sĩ sáng tác.

- Hành động oanh tạc sân bay Tân Sơn Nhất của phi công Nguyễn Thành Trung là cú hích quan trọng cho sự ra đời bài hát.

- Tác giả thấy phải viết ngay một ca khúc gì đó góp một tiếng reo vui cùng mọi người mừng chiến thắng, hòa chung niềm vui chiến thắng của đất nước.

Câu 4. Những biểu hiện nào cho thấy bài hát Như có Bác trong ngày đại thắng "có số phận đặc biệt"?

Trả lời

Những biểu hiện cho thấy bài hát Như có Bác trong ngày đại thắng "có số phận đặc biệt" :

+ Ở phần (3) trang 93, tác giả muốn khẳng định: Bài hát vượt qua thử thách của thời gian, đến mọi tầng lớp, giai cấp xã hội, không phân biệt biên giới quốc gia

+ Ở một số nơi, bài hát còn được dùng như bài ca "giã bạn" để kết thúc các cuộc gặp gỡ, mit tinh, văn nghệ quần chúng.

- > từ "số phận đặc biệt" : Chỉ ý nghĩa đây là tác phẩm ra đời trong bối cảnh lịch sử trọng đại; là tác phẩm tuyệt vời, có sức sống mạnh mẽ và trường tồn với thời gian, và dân tộc.

Câu 5. Câu nói của nhạc sĩ Phạm Tuyên ở cuối bài nhằm khẳng định điều gì?

Trả lời

Nội dung HOT bị ẩn:

Bạn cần đăng nhập & nhấn Thích để xem