Tìm hiểu mĩ thuật thời Trần (năm 1226 – 1400) Mỹ thuật thời nhà Trần thực tế là sự nối tiếp và phát triển mỹ thuật thời nhà Lý nhưng cách tạo hình lại khoáng đạt và khỏe khoắn hơn. Yếu tố mà đã tạo nên nét đặc trưng đó là sự giao lưu văn hóa rộng rãi, tinh thần thượng võ được phát huy mạnh mẽ qua các cuộc kháng chiến chống quân Mông Nguyên (Trung Quốc) 1. Kiến trúc thời Trần Một số công trình kiến trúc tiêu biểu của thời nhà Trần: Kinh thành Thăng Long, Khu Cung Điện Thiên Trường (Tức Mặc, Nam Định), Khu Lăng Mộ An Sinh (Quảng Ninh), Lăng Trần Thủ Độ (Thái Bình), Chùa ở núi Yên Tử (Quảng Ninh), Chùa Bối Khê (Hà Tây, Hà Nội), Chùa Thái Lạc (Hưng Yên), Tháp Chùa Phổ Minh (Nam Định), Tháp Bình Sơn (Vĩnh Phúc). Kiến trúc cung đình: Nhà Trần cho tu bổ lại Kinh Thành Thăng Long và xây dựng khu cung điện Thiên Trường (Tức Mặc, Nam Định- quê hương các vua trần) Công trình tiêu biểu: Lăng Trần Thủ Độ (Thái Bình), Chùa Thái Lạc (Hưng Yên), Tháp Bình Sơn (Vĩnh Phúc). 2. Điêu khắc và trang trí thời Trần Tượng Phật được tạc nhiều để thờ cúng, do đó, ở các chùa đều có tượng. Ngoài ra, còn có tượng quan hầu và tượng con thú ở các khu lăng mộ. Tượng hổ (lăng Trần Thủ Độ), Chạm khắc chủ yếu để trang trí, làm tôn thêm vẻ đẹp cho các công trình kiến trúc. Tuy nhiên, nhiều bức chạm có chủ đề và bố cục độc lập được coi như những tác phẩm hoàn chỉnh. Tác phẩm tiêu biểu: hình rồng, tiên nữ dâng hoa, hoa sen, hoa cúc cách điệu.. Hình Rồng thời nhà Trần có thân hình mập mạp, uốn khúc mạnh mẽ hơn Rồng thời nhà Lý. 3. Đồ gốm thời trần Đặc điểm: chắc khoẻ, khoáng đạt. Gốm hoa nâu và hoa lam phát triển nhất Gốm thời nhà Trần có xương dày, thô và nặng hơn so với gốm thời nhà Lý. Đồ gốm gia dụng phát triển mạnh. Gốm hoa nâu, hoa lam với nét vẽ khoáng đạt không gò bó, đã nói lên tính phóng khoáng của nghệ nhân làm gốm thời nhà Trần. Đề tài trang trí trên gốm chủ yếu là hoa sen, hoa cúc cách điệu với thể thức không thay đổi nhiều so với thời nhà Lý. Có thể phân biệt được sự khác nhau giữa gốm Lý và gốm Trần: - Nhìn chung, kỹ thuật tạo chân đế của gốm thời Trần thường không được làm kỹ như gốm thời Lý. - Cách bố cục hoa văn như thời Lý, nhưng về chi tiết gốm thời Trần không tinh xảo và cầu kỳ như gốm thời Lý. - Đặc biệt đối với gốm men độc sắc, bên cạnh loại gốm trang trí hoa văn khắc chìm, thời Trần còn phổ biến loại gốm có hoa văn in khuôn trong. Dường như đây là loại hoa văn rất phát triển ở thời Trần và nó có sự phong phú, đa dạng hơn nhiều về hình mẫu so với gốm thời Lý đĩa lớn vẽ cành hoa cúc cùng nhiều chồng dính của loại gốm men độc sắc trang trí văn mây hình khánh, chim phượng và hoa lá. Thực hành: Vẽ sơ đồ tư duy hệ thống lại kiến thức bài học
