Phân tích, cảm nghĩ về ý nghĩa của chi tiết chiếc bóng trong Chuyện người con gái Nam Xương

Hà Thu Nguyễn · 3 Tháng ba 2021

Phân tích, cảm nghĩ về ý nghĩa của chi tiết chiếc bóng trong "Chuyện người con gái Nam Xương" của Nguyễn Dữ

1, Trong một tác phẩm văn học, chi tiết là sự đặc tả cụ thể tạo nên sức hấp dẫn, chứa đựng tư tưởng nghệ thuật của nhà văn và tác phẩm. Chi tiết "chiếc bóng" trên vách trong truyện "Chuyện người con gái Nam Xương" của Nguyễn Dữ được đánh giá là chi tiết đặc sắc và đắt giá nhất bởi ý nghĩa sâu sắc và nghệ thuật to lớn của nó đối với toàn bộ thiên truyện.

2. (Hoàn cảnh, thời điểm xuất hiện) Chi tiết "chiếc bóng" xuất hiện ba lần trong tác phẩm. Lần đầu, trong đêm tối, Vũ Nương hay trỏ vào chiếc bóng của mình trên vách và bảo c on đó là cha Đản. Lần tiếp theo xuất hiện trong lời nói của nhân vật bé Đản – con trai của Vũ Nương và Trương Sinh. Khi Trương Sinh mới trở về sau chinh chiến, nghe chàng xưng là cha, bé Đản không khỏi ngạc nhiên: "Ô hay! Thế ra ông cũng là cha tôi ư?". Bởi: "Trước đây, thường có một người đàn ông, đêm nào cũng đến, mẹ Đản đi cũng đi, mẹ Đản ngồi cũng ngồi, nhưng chẳng bao giờ bế Đản cả" và kể về chiếc bóng trên tường. Lần thứ ba là khi Vũ Nương đã trẫm mình xuống dòng Hoàng Giang, một mình ngồi bên con trong đêm khuya thanh vắng, Trương Sinh vỡ òa trong đau đớn khi nhận ra "chiếc bóng" là điều mà bé Đản nói đến bấy lâu nay khi đứa con ngây thơ chỉ bóng chàng trên vách tường: "Cha Đản lại đến kia kìa!".

3. (Phân tích ý nghĩa của chi tiết chiếc bóng) a, Chi tiết "chiếc bóng" có vị trí không thể thiếu trong sự phát triển cốt truyện, gắn liền với bước ngoặt trong cuộc đời của Vũ Nương . Trước hết, chi tiết "chiếc bóng" của mình trên vách được Vũ Nương hay trỏ vào và bảo con đó là cha Đản. Về giá trị nghệ thuật, đây là chi tiết thắt nút, có ý nghĩa gieo oan, trở thành con dao, chia cắt hạnh phúc gia đình vũ Nương, nó buộc tội Vũ Nương, đẩy Vũ Nương đến cái chết đầy oan khuất. Về giá trị nội dung, Chi tiết chiếc bóng thể hiện tình yêu thương của Vũ Nương đối với con (nàng muốn bù đắp cho con sự thiếu vắng tình cha, muốn con hiểu con luôn có cha ở bên), tình yêu với chồng (vợ chồng như hình với bóng) và khát vọng xum họp gia đình.

b, Chi tiết "chiếc bóng" xuất hiện qua lời kể của bé Đản khi Trương Sinh trở về, và bảo chiếc bóng đó là cha Đản . Chi tiết này là điểm thắt nút đẩy kịch tính của câu chuyện lên cao độ trong chuỗi sự việc của tác phẩm. Lời nói của bé Đản vì thế càng khiến cho Trương Sinh tin tưởng không chút nghi ngờ nhiều điểm chưa rõ ràng trong đó. Nhưng quả thực, bé Đản cũng không nói sai. Vấn đề nằm ở sự thiếu rõ ràng trong câu nói lại đặt vào bản tính đa nghi, hay ghen và bảo thủ của Trương Sinh, chính điều này đã đẩy Vũ Nương vào một tình huống nghiệt ngã không lối thoát. Như vậy chi tiết "chiếc bóng" đã tạo nên tình huống độc đáo, để nhân vật Vũ Nương vẻ đẹp phẩm chất

c. Lần thứ ba xuất hiện, "chiếc bóng" không lời đã giải thích cho Trương Sinh hiểu rõ nỗi oan khuất của vợ mình . Chi tiết này xuất hiện khi Vũ Nương mất rồi, trong một đêm phòng không vắng vẻ, bé Đản đã trỏ vào chiếc bóng của chàng trên vách và bảo là đó là cha Đản. Về giá trị nghệ thuật: Chi tiết chiếc bóng trên vách lần này xuấ t hiên jtrucjw tiếp. Đây là cách mở nút câu chuyện, giải oan cho Vũ Nuognw một cách tài tình, bất ngờ, tạo sự hấp dẫn cho tác phẩm. Về giá trị nội dung: Trương Sinh hiểu ra nỗi oan khuất của Vũ Nương: Thì ra, ngày thường, để đùa con, nàng thường trỏ bóng mình trên tường và bảo với con đó là cha nó ". Chàng ân hận, day dứt.

Chi tiết này tạo ra phần mở nút câu chuyện (sau khi Vũ Nương chết), tác giả muốn tạo sự bất ngờ, gây bất ngờ, khiến người đọc vỡ lẽ ra nhiều điều. Qua đó tác giả bộc lộ sự xót xa, thuong tiếc Vũ Nương, một người phụ nữ đức hạnh mà bất hạnh mà bộc lộ tận cùng sự đọc đoán, chuyên quyền, vũ phu đã làm tê liệt lí trí, giết chết tình người, dẫn đến bi kịch của Trương Sinh cũng như củ chế độ phụ quyền phong kiến bất công.

Chẳng cầu kì và dài dòng làm gì, chỉ một chi tiết nhỏ thôi nhưng cũng đủ để người đọc thấy được tài năng của Nguyễn Dữ," chiếc bóng "kia đến một cách vô tình – nó không lời, lặng thầm mà lại phản ánh sự rủi ro, bất hạnh đầy ngẫu nhiên, phản ánh hạnh phúc mong manh của con người trong cuộc sống. Từ chi tiết này, mỗi nhân vật trong câu chuyện đều tự bộc lộ được những tâm trạng, vẻ đẹp của mình. Chàng Trương Sinh đa nghi, bảo thủ và mù quáng; nàng Vũ Nương bất hạnh, thiệt thòi; bé Đản ngây thơ và vô tình mất mẹ vì một sự hiểu lầm tai hại bởi chính lời nói non dại của mình.

4. (Đánh giá) Đúng như văn hào vĩ đại người Nga M. Goor-ki từng nói:" Chi tiết nhỏ làm nên nhà văn lớn ". Chi tiết" chiếc bóng "không chỉ có ý nghĩa sống còn với cốt truyện và tình huống truyện mà nó còn dồn nén tình cảm sâu sắc của các nhân vật. Với Vũ Nương," chiếc bóng "chính là sự hiện hữu của tấm lòng nhớ chồng thương con, không muốn con nhỏ thiếu vắng bóng cha nên mới nói" chiếc bóng "trên vách tường kia là cha bé Đản. Đó là lời nói dối, nhưng nó xuất phát từ tình yêu thương con tha thiết của người phụ nữ. Với bé Đản, mới ba tuổi nên còn ngây thơ và hồn nhiên, chưa hiểu hết những điều phức tạp nên đã tin về một người cha như thế, đêm nào cũng đến, hiện hữu trên vách tường nhà, dưới ngọn đèn dầu đêm khuya. Với Trương Sinh," chiếc bóng "vừa là một bài học cay đắng, vừa cho thấy sự độc đoán và mù quáng của chàng khi trút lên vợ mình. Với tác phẩm, chi tiết" chiếc bóng "là đỉnh điểm thắt nút câu chuyện, đem lại bước ngoặt và xung đột sâu sắc cho tác phẩm. Yếu tố kịch tính càng được đẩy lên đến gay gắt và nung nấu hơn khi Trương Sinh không chịu nói ra, không kể lời con mà chỉ lấy chuyện bóng gió mắng nhiếc, đánh đuổi Vũ Nương ra khỏi nhà. Đây cũng là một tình huống giúp Nguyễn Dữ đặc tả thân phận của người phụ nữ trong xã hội xưa:

Đau đớn thay phận đàn bà,

Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung .

(Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)

Chiếc bóng tạo sự bất ngờ, tính hấp dẫn của tình huống, sự chặt chẽ cho cốt truyện, tạo sự thắt nút, mở nút rất hợp lí. Chi tiết này được để xuống cuối phần thứ hai của truyện, sau khi Vũ Nương không còn nữa, chuyện đau xót nhất đã xảy ra và sai lầm không thể làm lại, mâu thuẫn được đẩy lên đỉnh điểm thành bi kịch. Do đó tính tố cáo cũng sâu sắc, mạnh mẽ hơn. Điều này thể hiện tài năng của Nguyễn Dữ. Như vậy chi tiết này thể hiện rất rõ tư tưởng nhân đạo (thương xót, đồng cảm với những người phụ nữ bất hạnh, bênh vực người phụ nữ, phê phán tư tưởng trọng nam khinh nữ, thói gia trưởng, ích kỉ của những người đàn ông trong xã hội phong kiến.), đồng thời cũng cho thấy tài năng của tác giả.

5. Tóm lại, chi tiết nghệ thuật" chiếc bóng"cùng tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương là lời tố cáo xã hội phong kiến vùi dập một người phụ nữ xinh đẹp và đức hạnh. Đồng thời, nó cũng là lời nhắc nhở mỗi chúng ta trong cuộc sống không nên vội vàng phán xét người khác khi những mối nghi ngờ diễn ra cần thẳng thắn giải quyết. Cuộc sống luôn chứa đựng những rủi ro khó lường nên mỗi khoảnh khắc và những gì mình đang có đều đáng được người mẹ, người chị trong gia đình trân trọng bởi họ là những người vun vén hạnh phúc bằng tất cả sự hi sinh thầm lặng, sự tảo tần và tình yêu thương hết mình vì cuộc sống hạnh phúc gia đình. /

* * * NẾU THẤY HAY, CÁC BẠN HÃY CHO like ĐỂ ỦNG HỘ MÌNH NHÉ! ****

* * * CHÚC CÁC BẠN HỌC TỐT! ----------------

Đăng nhập

Phân tích, cảm nghĩ về ý nghĩa của chi tiết chiếc bóng trong Chuyện người con gái Nam Xương

Hà Thu Nguyễn

Tìm kiếm hữu ích