Hỏi đáp Đau thiết thiệt van là gì?

Thảo luận trong 'Hỏi Đáp' bắt đầu bởi Thùy Minh, 13 Tháng sáu 2021.

  1. Thùy Minh Đọc bài trong phần "Thông tin" nha!

    Bài viết:
    1,906
    Đọc văn bản chèo "Kim Nham" - Sách giáo khoa Ngữ văn 10, mình thấy có một số từ cổ không hiểu rõ nghĩa. Ví dụ:

    "Đau thiết thiệt van

    Than cùng bà Nguyệt

    Đánh cho lê liệt

    Chết mệt con đồng."

    Đây là lời của nhân vật Xúy Vân, nhưng thực sự mình không biết cụm từ "Đau thiết thiệt van" nghĩa là gì. Bạn nào có thể giải thích giúp mình với! Mình xin cảm ơn!
     
    Chỉnh sửa cuối: 23 Tháng mười 2022
  2. Phungtruong0610

    Bài viết:
    0
    Chào bạn! Cụm từ này mình hiểu sơ sơ là lời than vãn của nhân vật Xúy Vân

    "Đau" là đau đớn, khổ sở; "Thiết" là mài, cắt (nghĩa Hán Việt) => "Đau thiết" là đau đớn như bị cắt, bị mài trong lòng vậy.

    "Thiệt" là thua thiệt; "Van" là cầu xin, van nài => "Thiệt van" hiểu nôm na là đau khổ vì sự thua thiệt của bản thân mà than vãn (cùng bà Nguyệt ở câu dưới).

    Không biết mình hiểu như vậy có đúng không.

    Nhưng chắc chắn, đây là lời than đau đớn của Xúy Vân vì nhận thức được sự thua thiệt, hụt hẫng của bản thân trong tình duyên.
     
    Last edited by a moderator: 13 Tháng mười một 2022
  3. Thùy Minh Đọc bài trong phần "Thông tin" nha!

    Bài viết:
    1,906
    Cảm ơn bạn đã chia sẻ! Mình cũng đoán sơ sơ vậy mà không chắc. Tra trên google thì không có kết quả. Cách hiểu của bạn có lẽ là đúng rồi.
     
    BughamsMèo A Mao Huỳnh Mai thích bài này.
    Chỉnh sửa cuối: 23 Tháng mười 2022
  4. Thùy Minh Đọc bài trong phần "Thông tin" nha!

    Bài viết:
    1,906
    Đã tìm được một tài liệu khác lí giải 2 câu đầu của Xúy Vân trong đoạn trích Xúy Vân giả dại:

    Đau thiết thiệt van

    Than cùng bà Nguyệt


    "Đau thiết" là nỗi đau đớn thống thiết, "thiệt van" là lời van xin xuất phát từ đáy lòng đau khổ. Xúy Vân van xin "bà Nguyệt" (Bà nguyệt là người se duyên cho tình yêu). Từ đó có thể hiểu: Xúy Vân vì đau đớn mà hướng tất cả về bà Nguyệt mà than vãn về tình duyên éo le.
     
  5. thaihuyen99 Mộng Huyền

    Bài viết:
    18
    Chào bạn Thuỳ Minh.

    Tôi xin góp thêm một vài lời.

    Nếu áp dụng cấu tứ đối xứng thường gặp thì câu "đau thiết, thiệt van" này có thể phân làm hai vế cân đối: "Đau thiết" và "thiệt van", trong đó "đau" tương ứng với "thiệt", "thiết" tương ứng với "van".

    Vì lẽ có các từ "thống thiết", "bi thiết", "bi thống" mà "thống" lại có nghĩa là "đau", nên dễ ngộ nhận "đau thiết" trong câu trên tương đồng với "thống thiết". Xét từ "thống thiết", ta lại thấy có thành ngữ "thiết thân chi thống" (切身之痛) nghĩa là đau như mài vào người. Như thế "thiết" (切) nghĩa là mài, không đồng nghĩa với "thống", tức là đau.

    Như thế thì "thiết" trong "đau thiết" nghĩa là gì? Chúng ta thấy rằng có hiện tượng hài thanh khi mượn tự dạng "thiết" (切) và (có thể) bổ sung bộ khẩu theo cách hội ý để cấu tạo nên chữ Nôm "thét" (). Đơn cử:

    "Tiểu thư vội thét: - Con Hoa, Khuyên chàng chẳng cạn thì ta có đòn" (小姐倍昆花) (Kiều, bản Liễu vân đường).

    Tóm lại, "đau thiết, thiệt van" tức là: Đau thì thét, thua thiệt thì van xin, hay như Phan Trọng Hoa đã cắt nghĩa: "Đau thì rên rỉ, mà thiệt thì năn nỉ".
     
    Góc của Ngọc, CanhcutnhoThùy Minh thích bài này.
  6. Thùy Minh Đọc bài trong phần "Thông tin" nha!

    Bài viết:
    1,906
    Oa! Cảm ơn chị nhiều! Nhờ chị em đã có câu trả lời cho điều băn khoăn bấy nay! Các từ cổ này không phải ai cũng hiểu nó một cách chuẩn xác, hẳn chị bên nghiên cứu gì đó liên quan đến ngôn ngữ? Nếu không cũng là người có kiến thức rất đáng nể!
     
    thaihuyen99, Tiểu ĐanƯu Đàm Thanh Ti thích bài này.
Trả lời qua Facebook
Đang tải...