Nghị luận văn học: Văn hóa, đó là cái còn lại khi con người ta đã quên hết tất cả

I. Mở bài

- Đây là ý kiến của Edouard, một nghị trưởng Pháp, mà câu nói đầy đủ là: "Văn hóa, đó là cái còn lại khi người ta đã quên hết cả, đó là cái vẫn thiếu khi người ta đã học đủ cả".

(la culture, c'est qui reste quand con a tout oublie, c'est ce qui, manque quand on a toun appris)

- Thoạt nghe có vẻ phi lý: Nó là cái còn lại, lại là cái vẫn thiếu. Tại sao vậy?

II. Thân bài

A. Trau dồi van hóa và quan niệm đúng đắn về cách học

1, Văn là vẻ đẹp, hóa là cái biến đổi (cho tốt hơn). Văn hóa là tất cả thành tựu văn hóa của con người từ thời công xã nguyên thủy cho đến thời đại ngày nay (đặc biệt là thành tựu về văn học, nghệ thuật, khoa học)

- Văn hóa vừa mang tính cộng đồng dân tộc, nhân loại, vừa bao hàm ý cá nhân. Ở mỗi con người, đó là sự hấp thu, rèn luyện và phát triển trí thức đạo đức. Muốn thế, con người phải học tập. Nói con người có văn hóa là con người có tri thức và nhân cách.

- Tiếng pháp gọi văn hóa là "culture", cùng nghĩa với sự trồng trọt: Người có văn hóa là người được chăm lo trí tuệ để cống hiến cho đời, như cây trồng được vun xới sẽ đơm hoa, kết quả

2. Văn hóa là cái còn lại khi con người đã quên hết tất cả

- Văn hóa có mục đích đào tạo con người theo thiên hướng tốt đẹp. Ta không chỉ tiếp thu những gì đã học mà còn phải chủ động suy nghĩ, tích cực vận động, biến nó thành tri thức của mình. "Những con ong hút nhụy để tạo ra mật, mật đó gọi là mật ong." Nói lên ý nghĩa đó.

- Cho nên ta có thể quên những điều đã học, nhưng vẫn tồn tại trong trí óc một cách nhận thức, một lối suy nghĩ, phương pháp suy luận và vận dụng vào cuộc sống một cách sáng tạo.

- Có thể hiểu câu nói như sau: Sự trau dồi văn hóa, việc học chân chính không tùy thuộc vào cái người ta có mà tùy thuộc vào cái người ta thành. "Có" ta sẽ quên nhưng "thành" sẽ còn mãi trong ta.

B. Phê phán quan niệm sai lệch về cách học

1, Văn hóa không phải là những tích lũy trong trí nhớ con người. Sự trau dồi văn hóa- sự học- không có nghĩa là cố nhồi nhét cho thật nhiều kiến thức, rồi lặp lại như con vẹt. Không phải có trí nhớ giỏi là thành đạt

2. Cách học đó thật phù phiếm, đôi khi có thể khiến con người trở nên lệch lạc, kiêu ngạo. Tưởng là nhớ nhiều hơn người, buộc người khác kính phục mình. Thực ra mớ ngôn ngữ hcoj thuộc lòng, thái độ hơm hĩnh đó chỉ làm người ta khó chịu, xem thường

- Chỉ nhớ những điều đã học, lặp lạ kiếm thức đã học sẽ làm cho mình dần trở thành nô lệ của sách vở, trở thành một sách, không còn khả năng độc lập suy nghĩ, sáng tạo. Câu nói "quá tin vào sách chẳng thà không có sách" của người xưa đã cảnh giác ta điều đó.

3 Tuy nhiên, ý phê phán cách học nhồi nhét, lệch lạc trên hoàn toàn không phủ nhận cái học sách vở, cái học từ sách vở xưa nay vẫn là một cách học hữu hiệu để trau dồi văn hóa, phát triển nhân cách và tài năng, miễn là theo phương pháp chủ động, tích cực như đã trình bày.

III. Kết luận

- Tóm tắt: Câu nói trên phê phán các trau dồi văn hóa một cách thụ động và khẳng định quan niệm chủ động tiếp thu trau dồi kiến thức, văn hóa

- Mở rộng: Việc học hành trong trường THPT hiện nay nhiều lí thuyết, ít thực hành, nặng thuyết giảm, nhẹ vận dụng, Cần học tập, rèn luyện tri thức tích cực hơn.