Trước khi bắt đầu bài thuyết pháp của mình tại Tổ Đình Trung Hậu - Vĩnh Phúc, Thiền sư Nhất Hạnh đã mời các bạn trẻ ngồi lên trên, để có thể nghe thật rõ. Thiền sư muốn nói về tình yêu, bản chất tình yêu nhìn từ góc độ Phật giáo. Miệng mỉm cười, thiền sư đã kể một câu chuyện tình yêu, giản dị thôi nhưng hàm ý sâu sắc: Có một chàng trai ở vùng California - Mỹ, rất đẹp trai, học giỏi, tốt nghiệp một trường đại học nổi tiếng, có nhiều bạn gái xinh đẹp. Chàng trai sống với mẹ, người mẹ biết trong các cô gái ngưỡng mộ con mình, có một cô gái không xinh nhất, cô không trắng, không cao lắm nhưng được chàng trai đặc biệt chú ý. Ngạc nhiên, người mẹ hỏi con trai: Vì sao con lại thích cô gái ấy, cô ta đâu có gì nổi bật? Cô ấy hiểu con - chàng trai trả lời đơn giản. Chàng trai học ngành công nghệ thông tin nhưng rất hay làm thơ. Mỗi lần chàng đọc thơ, cô gái nọ lắng nghe rất chăm chú và có những nhận xét sâu sắc, trong khi những cô gái xinh đẹp kia không để ý gì đến. Chàng trai đã chọn người yêu không vì vẻ đẹp bề ngoài, mà bởi sự lắng nghe và thấu hiểu. "Đạo Phật cũng dạy như vậy, có hiểu mới có thương, tình yêu phải làm bằng sự hiểu biết", Thiền sư kết luận. Chọn người hiểu và thương mình - hãy nhớ - đó là nguyên tắc tìm người tri kỷ trong cuộc đời. Muốn thương phải hiểu Trong đạo Phật, từ bi gắn liền với trí tuệ. Không hiểu, không thể thương yêu sâu sắc. Không hiểu, không thể thương yêu đích thực. Hiểu chính là nền tảng của tình thương yêu. Mỗi người có những nỗi niềm, khổ đau, bức xúc riêng. Nếu không hiểu, sẽ không thương mà giận hờn, trách móc. Không hiểu, tình thương của mình sẽ làm người khác ngột ngạt, khổ đau. Không hiểu, sẽ làm người mình thương đau khổ suốt đời. Nhân danh tình thương, người ta làm khổ nhau. Chuyện đó vẫn thưòng xảy ra. Được hiểu và được thương vốn là một nhu cầu muôn đời của con người. Nhiều người thường cảm thấy không ai hiểu mình. Họ "đói" thương, "đói" hiểu. Họ thơ thẩn, lang thang trong cuộc đời tìm người hiểu mình, thương mình. Gặp được người hiểu mình, thương mình là may mắn lớn của cuộc đời. Tình yêu nảy nở, lớn lên từ đó. Vậy nên, "có hiểu mới có thương" là nguyên tắc chọn người yêu, chọn chồng/vợ theo quan điểm Phật giáo. Dù người ta có đẹp, có giàu đến đâu nhưng không hiểu mình sẽ làm mình khổ suốt đời. Hôn nhân có thể mở ra những con đường hoa hồng, có thể mở ra cánh cửa tù ngục. Chọn vợ, chọn chồng là một sự mạo hiểm lớn. Hãy cẩn thận, nếu không muốn chọn án tù chung thân cho cuộc đời mình. Chọn người hiểu và thương mình - hãy nhớ - đó là nguyên tắc tìm người tri kỷ trong cuộc đời. "có hiểu mới có thương" là nguyên tắc chọn người yêu, chọn chồng/vợ theo quan điểm Phật giáo. Xem thêm Bốn yếu tố của tình yêu: Từ bi hỉ xả Thiền sư Thích Nhất Hạnh
Bốn yếu tố của tình yêu: Từ, bi, hỉ, xả Phật dạy về tình yêu rất sâu sắc. Tình yêu phải hội tụ đủ bốn yếu tố: Từ, bi, hỉ, xả. "Từ" là khả năng hiến tặng hạnh phúc cho người mình yêu. Yêu thương không phải là vấn đề hưởng thụ, yêu thương là hiến tặng. Tình thương mà không đem đến hạnh phúc cho người yêu không phải là tình thương đích thực. Yêu mà làm khổ nhau không phải tình yêu. Có những người yêu nhau, ngày nào cũng khổ, đó là tình yêu hệ lụy, chỉ mang tới sự khổ đau. Yêu thương ai đó thực sự, nghĩa là làm cho người ta hạnh phúc, mỗi ngày. "Bi" là khả năng người ta lấy cái khổ ra khỏi mình. Mình đã khổ, người ta làm cho thêm khổ, đó không thể là tình yêu đích thực. Còn gì cho nhau nếu chỉ có khổ đau tuyệt vọng. Người yêu mình phải là người biết sẻ chia, biết xoa dịu, làm vơi bớt nỗi khổ của mình trong cuộc đời. Như vậy, "từ bi" theo Phật dạy là khả năng đem lại hạnh phúc cho nhau. Yêu thương ai là phải làm cho người ta bớt khổ. Nếu không, chỉ là đam mê, say đắm nhất thời, không phải là tình yêu thương đích thực. "Từ bi" trong tình yêu không phải tự dưng mà có. Phải học, phải "tu tập". Cần nhiều thời gian để quan sát, lắng nghe, thấu hiểu những nỗi khổ niềm đau của người yêu, để giúp người ta vượt qua, tháo gỡ, bớt khổ đau, thêm hạnh phúc. "Hỉ" là niềm vui, tình yêu chân thật phải làm cho cả hai đều vui. Dấu ấn của tình yêu đích thực là niềm vui. Càng yêu, càng vui, niềm vui lớn, cả gia đình cùng hạnh phúc. Cuộc nhân duyên như thế là thành công. Tình yêu phải hội tụ đủ bốn yếu tố: Từ, bi, hỉ, xả. "Xả" là không phân biệt, kì thị trong tình yêu. Mình yêu ai, hạnh phúc của người ta là của mình, khó khăn của người ta là của mình, khổ đau của người ta là của mình. Không thể nói đây là vấn đề của em/anh, em/anh ráng chịu. Khi yêu, hai người không phải là hai thực thể riêng biệt nữa, hạnh phúc khổ đau không còn là vấn đề cá nhân. Tất cả những gì mình phải làm coi đó là vấn đề của hai người, chuyển hóa nỗi khổ đau, làm lớn thêm hạnh phúc. Này người trẻ, bạn nghĩ về tình yêu của mình đi, có "từ bi hỉ xả không"? Bạn hãy can đảm tự hỏi mình rằng: "Người yêu ta có hiểu niềm vui nỗi khổ của ta không? Có quan tâm đến an vui hàng ngày của ta không? Người ấy có nâng đỡ ta trên con đường sự nghiệp không?" Và tự hỏi lại mình, liệu bạn có đang thành thực với tình yêu của mình? Liệu tình yêu của bạn đã đủ "từ bi hỉ xả"? Tình dục và tình yêu Thiền sư Thích Nhất Hạnh
Duyên nợ vợ chồng có phải có từ kiếp trước Có thể nói 90% hôn nhân là nhân duyên của kiếp này, còn nhân duyên kiếp trước là ít. Có hai tình huống mà chúng ta có thể xem nó là nhân duyên kiếp trước Trước đây, có một thư sinh và một cô gái xinh đẹp đã hẹn ước ngày kết hôn. Nhưng đúng vào ngày mà hai người hẹn ước thì cô gái lại đi lấy người đàn ông khác. Thư sinh vì chuyện này mà bị tổn thương ghê gớm, đau khổ ngày ngày rồi mắc bệnh nằm liệt giường. Lúc đó, một vị hòa thượng đi vân du ngang qua gặp hoàn cảnh của thư sinh này. Vị hòa thượng lấy một chiếc gương và bảo thư sinh kia hãy nhìn vào trong đó. Thư sinh này lập tức nhìn vào trong gương và thấy: Đầu tiên là một vùng biển rộng mênh mông mờ mịt hiện ra trước mắt anh ta. Tiếp đến, trên bờ biển có một cô gái bị chết trong tình cảnh không mảnh vải che thân. Ngay lúc đó, là một người đi ngang qua, liếc mắt nhìn, lắc đầu và bỏ đi Sau đó, lại có một người nữa đi qua, cởi bộ quần áo ngoài ra và đắp lên thân cô gái và lại đi. Một lát sau lại có một người nữa đi qua, người này thương cảm với tình cảnh của cô gái nên lập tức đào một cái hố rồi cẩn thận đem thi thể cô gái chôn xuống dưới. Vị hòa thượng lúc này nói: "Cô gái nằm chết ở trên bờ biển kia chính là vị hôn thê ở kiếp này của cậu. Cậu là người đàn ông thứ hai đi qua thi thể cô ấy và cởi bộ quần áo đắp lên thân thể cô ấy. Cô ấy kiếp này yêu thương cậu là để trả lại ân tình đó. Còn người mà cô ấy muốn báo đáp cả đời này chính là người mà đã mang thi thể cô ấy đi chôn. Người đó là người chồng hiện tại của cô ấy!" Thư sinh nghe xong những lời này của vị hòa thượng liền hiểu ra mối nhân duyên của hai người, không còn trách cứ hay oán giận ai. Anh ta nhẹ nhàng buông bỏ nên bệnh tật qua mấy ngày sau cũng đã khỏi. "Người vợ ở kiếp này là người mà bạn chôn ở kiếp trước, đến để trả ơn cho bạn." Có biết bao người không chịu buông tay khi tình yêu mất đi, thống khổ tột cùng, sống hờ hững qua ngày. Hãy buông bỏ giải thoát cho chính mình, bước tiếp về con đường phía trước! Đạo Phật xem vợ và chồng không phải là oan gia nợ nần mà là nhân duyên, phần lớn là ở kiếp này
Có nên xem hôn nhân là nợ Người trọng về chủ nghĩa hình thức thì chọn vợ chọn chồng thiên về nét đẹp, khi sắc đẹp không còn nữa thì tình yêu cất cánh bay. Người chọn vợ chọn chồng thiên về tài chính thì khi nào đó trở nên nghèo thì tình yêu kết thúc. Duyên nợ vợ chồng Do đó, nói tóm lại theo Phật giáo thì không nên xem hôn nhân là nợ, vì người trả nợ không bao giờ vui, không thể nào được hạnh phúc. Như vậy là để nhân duyên vợ chồng được tốt thì theo đức Phật chúng ta phải đánh giá niềm tin tôn giáo, đời sống đạo đức, kiến thức hiểu biết và sự độ lượng của người mà mình sẽ gắn bó trọn đời có nhau. Đạo Phật không có nghiêm cấm ly dị như là đạo Thiên Chúa. Hôn nhân trong Thiên Chúa giáo được gọi là nhất hôn, nghĩa là trong một kiếp người chỉ được hôn nhân một lần duy nhất thôi, ai đã ly dị mà tái hôn lại lần thứ hai được xem là phạm giới và không được giáo hội của Vatican La Mã công nhận. Nếu người bạn đời đó bị chết đi, việc tái giá cũng được xem là không thích hợp, không được cho phép. Còn đạo Phật cho phép chúng ta được quyền tự do ly hôn, tái hôn, vì khi hôn nhân đó còn hợp pháp thì chúng ta phải chung thủy một vợ một chồng. Đó là sự khác biệt về quan hệ hôn nhân. Trong kinh Jàkata là bản kinh nói về những kiếp trước của đức Phật có một đoạn Ngài nói là: "Công chúa Da Du Đà La và ta (với tư cách là Thái tử Tất Đạt Đa) không phải chỉ là vợ chồng ở kiếp này tâm đầu ý hợp mà ở nhiều kiếp trước đã từng là vợ chồng của nhau". Đó là một dữ liệu rất là quý, cho thấy là đạo Phật chấp nhận hôn nhân mang tính là kiếp trước, người ta chung thủy nhau quá, hạnh phúc nhau quá, cho nên người ta không muốn mất nhau ở kiếp này nên muốn vẫn tiếp tục gặp nhau.
Nối kết hôn nhân hạnh phúc phải làm gì? Muốn nối kết hôn nhân hạnh phúc chung thủy ở kiếp này qua kiếp sau, thì ở kinh Tăng Chi đức Phật nêu ra 3 yếu tố mà cả hai cần phải nỗ lực làm: 1. Trong quá trình chính thức là vợ chồng của nhau, hai người phải chung thủy với nhau. 2. Một trong hai người chết trước thì trước khi chết phải cam kết là "Tôi sẽ chờ đợi anh (em)" và điều đó sẽ được khắc sâu ở trong tâm của người này. 3. Người đi sau phải tiếp tục giữ sự độc thân và cam kết là phải đi tìm gặp người đang chờ mình. Nói một cách khác, đức Phật rất quan tâm đến đời sống vợ chồng và hạnh phúc trong hôn nhân và Ngài vẫn có những lời dạy rất cao quý về nó. Trên tinh thần đó, tôi tha thiết kêu gọi các quý Phật tử mỗi khi dựng vợ gả chồng cho con cái của mình nên tổ chức lễ cưới tại chùa. Trên tinh thần đó, tôi tha thiết kêu gọi các quý Phật tử mỗi khi dựng vợ gả chồng cho con cái của mình nên tổ chức lễ cưới tại chùa. Trước sự chứng minh của các thầy, các sư cô, các bạn đồng tu thì đôi vợ chồng trẻ có cơ hội nghe được các kỹ năng hạnh phúc vợ chồng. Cái biết đó có thể sẽ giúp cho các đôi vợ chồng trẻ vượt qua được những thách đố trong cuộc sống. Có thể buổi sáng chúng ta tổ chức tại chùa, chiều tối chúng ta đãi ở nhà hàng. Việc quý vị chiêu đãi cho ngày trọng đại nhất cho con em của mình không mất đi và bây giờ chỉ tăng cường thêm yếu tố tâm linh. Một phần việc gia trì của chư Phật để cho hôn nhân được bền vững mà các sự hiểu biết, các kỹ năng để giữ gìn hạnh phúc vợ chồng sẽ giúp cho đôi vợ chồng trẻ này tự cứu giúp chính mình. Có thêm yếu tố tâm linh này rất là quan trọng. Ở miền nam tổ chức lễ cưới tại chùa bắt đầu trong vòng 7 thập niên qua đã trở thành một thói quen, còn ngày nay ở miền bắc đã bắt đầu có thói quen mới này. Là phật tử chúng ta nên nhân rộng phổ biến. Trong khi tín đồ của Thiên Chúa giáo và Tin Lành chỉ tổ chức lễ cưới tại nhà thờ. Và muốn biết tổ chức lễ cưới tại cùa như thế nào, quý vị cứ vào Google gõ "Lễ cưới tại chùa", "Lễ hằng thuận", có những bài viết và vài video clip rất là ấn tượng. Chỉ có lợi ích cho chúng ta thôi chứ không mất mát gì. Lễ cưới được tổ chức ở Tự viện của Phật giáo hoàn toàn ăn đồ thuần chay. Lý do tại sao chúng tôi phải làm như thế? Là khi chúng ta đi đến hôn nhân, với tư cách là vợ và chồng đều muốn mình có con, chứ đâu muốn mình bị tuyệt tự đâu! Để phước có con chúng ta phải gieo những hạt giống về mạng sống và tuổi thọ. Cho nên tổ chức ăn chay vào ngày cưới sẽ làm cho mình hạn chế được nghiệp sát, dầu chỉ là gián tiếp. Văn hóa này sẽ làm cho người Phật tử tại gia được chăm sóc tốt hơn, được hướng dẫn cặn kẻ hơn và có được những kỹ năng để vượt qua được những thách đố trong hôn nhân.
