Dòng Năng Lượng Trong Hệ Sinh Thái Và Hiệu Suất Hệ Sinh Thái

DÒNG NĂNG LƯỢNG TRONG HỆ SINH THÁI & HIỆU SUẤT SINH THÁI

1. Dòng năng lượng trong hệ sinh thái

- Phân bố năng lượng trên Trái đất:

+ Nguồn năng lượng khởi đầu cho mọi sự sống trên trái đất là năng lượng mặt trời.

+ Sinh vật sản xuất chỉ sử dụng được những tia sáng nhìn thấy chiếm (khoảng 50% tổng bức xạ) cho quang hợp nhưng chỉ một lượng rất nhỏ (0, 2 – 0, 5% tổng lượng bực xạ) được sử dụng để tổng hợp nên chất hữu cơ tạo nên sản lượng sinh học.

- Dòng năng lượng trong hệ sinh thái:

+ Trong hệ sinh thái, năng lượng được truyền một chiều từ sinh vật sản xuất qua các bậc dinh dưỡng tới

Môi trường còn vật chất được trao đổi tuần hoàn qua chu trình dinh dưỡng.

+ Càng lên bậc dinh dưỡng cao năng lượng càng giảm do một phần năng lượng thất thoát qua nhiều cách ở các bậc dinh dưỡng: Qua hô hấp tạo nhiệt, qua bài tiết, qua phần cơ thể mất tự nhiên..

- Năng lượng từ ánh sáng mặt trời đi vào quần xã ở mắt xích đầu tiên là sinh vật sản xuất → sinh vật tiêu thụ các cấp → sinh vật phân huỷ → trả lại môi trường.

2. Hiệu suất sinh thái

- Đó là tỉ lệ % chuyển hóa năng lượng giữa các bậc dinh dưỡng trong hệ sinh thái.

- Hiệu suất này thường chỉ vào khoảng 10% khi chuyển từ bậc dinh dưỡng thấp lên bậc dinh dưỡng cao

Kế cận vì sự hao hụt là rất lớn, 90% năng lượng thất thoát bao gồm: 70% năng lượng bị tiêu hao qua hô hấp tạo nhiệt cho cơ thể và đi vào môi trường; 10% năng lượng trong chất thải (tế bào chết rời khỏi cơ thể như lông, lá khô, lột xác) và 10% năng lượng tích lũy để tạo ra chất sống ở mỗi bậc dinh dưỡng.

- Hiệu suất sinh thái của bậc dinh dưỡng x so với bậc y:

H= (x/y). 100%

Hiệu suất quang hợp: Còn gọi là sản lượng sinh vật sơ cấp, là tỉ lệ phần trăm năng lượng mặt trời được dùng để tổng hợp chất hữu cơ tính trên tổng số năng lượng mặt trời chiếu xuống hệ sinh thái.

Hiệu suất khai thác: Tỉ lệ phần trăm năng lượng chứa trong chất hữu cơ con người sử dụng từ một loài so với loài có mắc xích phía trước.

Năng lượng toàn phần: Nguồn năng lượng chứa trong cơ thể các sinh vật của một loài nào đó trong hệ sinh thái.

Năng lượng thực tế: Tỉ lệ % năng lượng của một loài trong chuỗi chuyển sang bậc dinh dưỡng kế tiếp. Nói khác đi năng lượng thực tế của một bậc dinh dưỡng cũng là năng lượng toàn phần của bậc dinh dưỡng kế tiếp.

Q toàn phần = Q SV thực + Q mất đi do hô hấp, bài tiết.