Những bài thơ viết về mẹ luôn có sức lay động, truyền cảm đặc biệt. Bởi tình mẫu tử là tình cảm thiêng liêng đối với mỗi con người. Ai trong thẳm sâu tâm hồn, trái tim mình đều có hình bóng người mẹ kính yêu. Người mẹ đã dành cho ta tất cả yêu thương bằng đức hi sinh vô bờ bến. Bài thơ Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa của tác giả Nguyễn Duy là một trong số những bài thơ hay viết về mẹ. Với thể thơ lục bát quen thuộc, phương thức biểu cảm đặc trưng của thơ, cùng những biện pháp tu từ quen thuộc so sánh, ẩn dụ, nhân hóa, điệp ngữ.. bài thơ Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa đã bộc lộ một cách chân thành, mộc mạc mà xúc động tình yêu, sự kính trọng mà con dành cho mẹ - người mẹ suốt đời hi sinh, vất vả vì con. Đề đọc hiểu: Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa – Nguyễn Duy ĐỀ 1 Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới: Bần thần hương huệ thơm đêm Khói nhang vẽ nẻo đường lên niết bàn Chân nhang lấm láp tro tàn Xăm xăm bóng mẹ trần gian thuở nào? Mẹ ta không có yếm đào Nón mê thay nón quai thao đội đầu Rối ren tay bí tay bầu Váy nhuộm bùn áo nhuộm nâu bốn mùa Cái cò.. sung chát đào chua Câu ca mẹ hát gió đưa về trời Ta đi trọn kiếp con người Cũng không đi hết những lời mẹ ru Bao giờ cho tới mùa thu Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm Bao giờ cho tới tháng năm Mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao (Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa, Thơ Nguyễn Duy - Trần Đăng Khoa tuyển chọn, NXB Giáo dục, 1998) Câu 1. Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào? Câu 2. Tìm những từ ngữ, hình ảnh miêu tả người mẹ. Qua đó em có cảm nhận như thế nào về hình ảnh người mẹ? Câu 3. Em hiểu như thế nào về nội dung hai câu thơ sau: "Ta đi trọn kiếp con người - Cũng không đi hết những lời mẹ ru"? Câu 4. Chỉ ra và nêu hiệu quả của 02 biện pháp nghệ thuật trong đoạn thơ sau: Bao giờ cho tới mùa thu Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm Bao giờ cho tới tháng năm Mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao. Câu 5. Cảm nhận về tình cảm của nhân vật trữ tình dành cho mẹ. Câu 6. Viết đoạn văn khoảng 150 chữ về vai trò của tình mẫu tử. Gợi ý đọc hiểu Câu 1. Bài thơ trên được viết theo thể thơ: Lục bát Câu 2. Những từ ngữ, hình ảnh miêu tả người mẹ: Nón mê, rối ren tay bí tay bầu, váy nhuộm bùn, áo nhuộm nâu.. Qua những từ ngữ, hình ảnh trên, ta thấy hình ảnh người mẹ hiện lên với vẻ đẹp của sự giản dị, mộc mạc mà tần tảo, nhiều yêu thương. Câu 3. Nội dung hai câu thơ sau: "Ta đi trọn kiếp con người - Cũng không đi hết những lời mẹ ru" : Chữ "đi" thứ nhất nghĩa là sống, trưởng thành, là trải qua trọn kiếp người; chữ "đi" thứ hai có nghĩa là hiểu, cảm nhận. Nội dung hai câu thơ có thể hiểu: Ta sống trọn kiếp người cũng chưa thấu hiểu, cảm nhận được hết tình yêu thương của mẹ dành cho mình. Câu 4. Chỉ ra và nêu hiệu quả của 02 biện pháp nghệ thuật trong đoạn thơ sau: Bao giờ cho tới mùa thu Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm Bao giờ cho tới tháng năm Mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao. - Biện pháp tu từ nhân hóa: Trái hồng trái bưởi đánh đu – sự vật cũng có hành động như con người. Tác giả nhân cách hóa trái bưởi, trái hồng như hình ảnh những đứa trẻ tinh nghịch, hiếu động chơi trò đánh đu giữa trăng rằm - ngộ nghĩnh và gợi cảm xúc tuổi thơ trong trẻo. Đồng thời phép nhân hóa còn khiến lời thơ thêm giàu tình gợi hình, biểu cảm, mang lại hiệu quả diễn đạt cao hơn. - Điệp ngữ: "Bao giờ". Nhấn mạnh những ước mong của người con được sống lại những kỉ niệm đẹp đẽ thuở mẹ còn sống. Thể hiện tình yêu thương, lòng nhớ nhung của con đối với mẹ. Góp phần tăng nhạc điệu cho lời thơ.. Câu 5. Cảm nhận về tình cảm của nhân vật trữ tình dành cho mẹ: - Yêu thương, kính trọng, biết ơn mẹ; - Ngậm ngùi nhớ về mẹ khôn nguôi. Câu 6. Viết đoạn văn khoảng 150 chữ về vai trò của tình mẫu tử. Tình mẫu tử là tình cảm thiêng liêng đối với mỗi con người. Đó là tình yêu thương của mẹ đối với con và tình yêu thương của con dành cho mẹ. Tình mẫu tử có sức mạnh đặc biệt – là sợi dây gắn kết giữa mẹ và con, là tình cảm thôi thúc tự bên trong khiến mẹ có thể hi sinh quên mình vì con và ngược lại, khiến con có thể làm mọi điều để dành cho mẹ những gì tốt đẹp nhất. Tình mẫu tử nâng đỡ tâm hồn con người những khi cuộc đời sóng gió. Tình mẫu tử cảm hóa những sai lầm, tội lỗi. Tình mẫu tử nuôi dưỡng tâm hồn con người, bồi đắp cho chúng ta những thứ tình cảm quý báu khác và giúp ta trở thành một con người có ích cho xã hội.. Có biết bao những câu chuyện cảm động về tình mẫu tử như chuyện người mẹ Nhật khom lưng đỡ bức tường đổ sập trong trận động đất để bảo vệ sự sống cho con. Hay câu chuyện về một người con đã lấy thịt mình làm thuốc cho mẹ, chuyện về Lão Lai Tử người nước Sở lúc bảy mươi tuổi còn mặc áo ngũ sắc nhảy múa để mua vui cho cha mẹ.. Nội dung HOT bị ẩn: Bạn cần đăng nhập & nhấn Thích để xem Xem tiếp bên dưới..
ĐỀ 2 Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới: Bần thần hương huệ thơm đêm Khói nhang vẽ nẻo đường lên niết bàn Chân nhang lấm láp tro tàn Xăm xăm bóng mẹ trần gian thuở nào? Mẹ ta không có yếm đào Nón mê thay nón quai thao đội đầu Rối ren tay bí tay bầu Váy nhuộm bùn áo nhuộm nâu bốn mùa Cái cò.. sung chát đào chua Câu ca mẹ hát gió đưa về trời Ta đi trọn kiếp con người Cũng không đi hết những lời mẹ ru Bao giờ cho tới mùa thu Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm Bao giờ cho tới tháng năm Mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao. (Nguyễn Duy; Thơ Nguyễn Duy -Trần Đăng Khoa tuyển chọn, NXB Giáo dục, 1998) Câu 1. Hình ảnh người mẹ được gợi lên qua những chi tiết nào? Câu 2. Em hiểu như thế nào về nghĩa của từ "đi" trong câu thơ sau: "Ta đi trọn kiếp con người/ Cũng không đi hết những lời mẹ ru"? Câu 3. Chỉ ra và nêu hiệu quả của phép tu từ trong đoạn thơ sau: "Bao giờ cho tới mùa thu Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm Bao giờ cho tới tháng năm Mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao" Câu 4. Đoạn thơ gợi cho anh/chị những cảm xúc gì? Gợi ý đọc hiểu: Câu 1. Hình ảnh người mẹ được gợi lên qua các chi tiết: - "Nón mê" "tay bí tay bầu", "váy nhuộm bùn" "áo nhuộm nâu" Câu 2. Nghĩa của từ đi: - "Ta đi trọn kiếp con người" : "Đi" nghĩa là sống, trưởng thành, là trải qua trọn kiếp người - "Cũng không đi hết mấy lời mẹ ru" : "Đi" nghĩa là hiểu, cảm nhận. - > Ta sống trọn kiếp người cũng chưa thấu hiểu, cảm nhận được hết tình yêu thương của mẹ dành cho mình. Câu 3. "Bao giờ cho tới mùa thu Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm Bao giờ cho tới tháng năm Mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao" - Biện pháp tu từ nhân hóa: "Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm". Tác giả nhân cách hóa trái bưởi, trái hồng như hình ảnh những đứa trẻ tinh nghịch, hiếu động chơi trò đánh đu giữa trăng rằm. Câu thơ vì thế gợi hình ảnh rất sinh động, ngộ nghĩnh và gợi cảm xúc tuổi thơ trong trẻo. Câu 4. Học sinh trình bày suy nghĩ của cá nhân, có thể nêu cảm xúc: Cảm động và biết ơn sâu sắc trước hình ảnh người mẹ nghèo, lam lũ những hết lòng thương yêu, chăm lo cho con.
ĐỀ 3 Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới: .. Bao giờ cho tới mùa thu trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm bao giờ cho tới tháng năm mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao Ngân hà chảy ngược lên cao quạt mo vỗ khúc nghêu ngao thằng Bờm bờ ao đom đóm chập chờn trong leo lẻo những vui buồn xa xôi Mẹ ru cái lẽ ở đời sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn bà ru mẹ, mẹ ru con liệu mai sau các con còn nhớ chăng.. (Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa, Thơ Nguyễn Duy - Trần Đăng Khoa tuyển chọn, NXB Giáo dục, 1998) Câu 1 . Chỉ ra phong cách ngôn ngữ, phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ trên. Câu 2 . Xác định 02 biện pháp tu từ được tác giả sử dụng trong bốn dòng đầu của đoạn thơ trên. Câu 3 . Nêu nội dung chính của đoạn thơ trên. Câu 4. Anh/chị hãy nhận xét quan niệm của tác giả thể hiện trong hai dòng thơ: Mẹ ru cái lẽ ở đời – sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn. Trả lời trong khoảng 5-7 dòng. (1, 0 điểm) Gợi ý đọc hiểu Câu 1. Phong cách ngôn ngữ: Nghệ thuật; phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ: Phương thức biểu cảm/biểu cảm. Câu 2. Hai biện pháp tu từ: Lặp cấu trúc (ở hai dòng thơ bao giờ cho tới), nhân hóa (trong câu trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm). Câu 3. Nội dung chính của đoạn thơ: Đoạn thơ thể hiện hồi tưởng của tác giả về thời ấu thơ bên mẹ với những náo nức, khát khao và niềm vui bé nhỏ, giản dị; đồng thời, cho thấy công lao của mẹ, ý nghĩa lời ru của mẹ và nhắn nhủ thế hệ sau phải ghi nhớ công lao ấy. Câu 4. Nêu quan niệm của tác giả thể hiện trong hai dòng thơ: Lời ru của mẹ chứa đựng những điều hay lẽ phải, những kinh nghiệm, bài học về cách ứng xử, cách sống đẹp ở đời; sữa mẹ nuôi dưỡng thể xác, lời ru của mẹ nuôi dưỡng tâm hồn chúng ta. Đó là ơn nghĩa, là tình cảm, là công lao to lớn của mẹ.
