Suy nghĩ về triết lí được gợi ra từ bài thơ Cuối rễ đầu cành - Bế Kiến Quốc

Đề bài:

Cuối rễ đầu cành

Vươn mãi vào bề sâu
Cái rễ non tìm đường cho cây
Qua sỏi đá có khi tướp máu

Hướng mãi lên chiều cao
Cái cành non vượt mưa đông nắng hạ
Nảy chiếc lá như người sinh nở

Ai đang ngồi hát trước mùa xuân
Cuộc đời như thể tự nhiên xanh
Chỉ có đất yêu cây thì đất biết
Những cơn đau nơi cuối rễ đầu cành...

(Bế Kiến Quốc, Cuối rễ đầu cành, Nxb Hà Nội, 1994)

Anh/chị hãy viết một bài văn trình bày suy nghĩ của mìnhvề triết lí sống được gợi ra từ bài thơ trên.

Hướng dẫn:

Suy nghĩ về triết lí được gợi ra từ bài thơ Cuối rễ đầu cành

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Con người cần nhận thức được để có cuộc sống tốt đẹp, những thành công trong cuộc đời thì phải trải qua những khó khăn, vất vả, thậm chí đớn đau.

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

Vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp tốt các lí lẽ, dẫn chứng; rút ra bài học nhận thức và hành động. Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

*Giải thích

- Rễ non, cành non là những bộ phận của cây cối đang ở độ non tơ, bắt đầu của quá trình sinh trưởng, những hình ảnh này còn biểu tượng cho giai đoạn khởi đầu của sự sống, còn chưa vững vàng.

- Vươn vào bề sâu, tìm đường, qua sỏi đá, tướp máu, hướng lên chiều cao, vượt mưa đông nắng hạ, nảy chiếc lá như người sinh nở.. vừa có nghĩa thực chỉ quá trình sinh trưởng của cây trong sự sống phải trải qua cả một quá trình dài lâu, vất vả.. vừa biểu tượng cho hành trình đến với thành công chứa đầy những khó khăn, gian truân của con người.

- Ai đang ngồi hát trước mùa xuân, cuộc đời xanh gợi ra hình ảnh con người vui vẻ, lạc quan trước cuộc đời tươi đẹp.

- Bài thơ chứa đựng triết lí vô cùng sâu sắc: Hạnh phúc, thành công, cuộc sống tốt đẹp không tự dưng mà có. Để đạt được, con người phải dày công vun xới từ chính công sức, những trải nghiệm đau đớn của mình.

*Bàn luận

- Cuộc sống của con người luôn là bức tranh muôn màu sắc, chứa đựng mật ngọt, thành công xen lẫn cay đắng, thất bại. Thành công, hạnh phúc là những điều tốt đẹp mà ai cũng khao khát hướng tới. Nhưng có thể chúng ta sẽ gặp nhiều biến cố trên đường đời bởi hạnh phúc và thành công không dễ dàng có được.

- Để gặt hái được thành công, có được cuộc sống hạnh phúc, con người cần trải qua quá trình nỗ lực, cố gắng vượt qua những khó khăn, thử thách. Khi hiểu ra điều đó, ta mới biết trân quý công sức và thành quả của mình, đồng thời có những ứng xử phù hợp và tích cực: Không bi quan, chán nản, tuyệt vọng mà cần phải có ý chí, nghị lực, bản lĩnh, niềm tin..

- Phê phán những cá nhân chưa nhận thức được giá trị của cuộc sống, sống không có ý chí và nghị lực, thậm chí sống dựa dẫm, trông chờ vào thành quả của người khác..

Lưu ý: Trong quá trình bàn luận, học sinh phải đưa ra những dẫn chứng tiêu biểu, xác đáng để làm rõ vấn đề.

*Bài học nhận thức và hành động

- Nhận thức sâu sắc về những quy luật của cuộc sống mới tạo được cho mình sức mạnh để vươn lên và tỏa sáng.

- Phải không ngừng nỗ lực phấn đấu trong cuộc đời, dũng cảm đương đầu với thử thách để có được cuộc sống tốt đẹp.